Wysokość kary umownej

Pytanie:

Do jakiej wielkości można ustalić wysokość kary umownej za niewykonanie przedmiotu zamówienia w określonym umowa czasie. Czy istnieją przepisy normujące nam górną wysokość takiej kary, np. wysokość przedmiotu zamówienia wynosi 200 tys. złotych - do jakiej kwoty możemy żądać od wykonawcy za dzień opóźnienia?

Masz inne pytanie do prawnika?

11.5.2010

Zespół
e-prawnik.pl

Odpowiedź prawnika: Wysokość kary umownej

Zasady dotyczące kary umownej zawarte są w przepisach kodeksu cywilnego. Zgodnie z jego artykułem 483 „Można zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy (kara umowna)”. Natomiast zgodnie z artykułem 484 „W razie niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania kara umowna należy się wierzycielowi w zastrzeżonej na ten wypadek wysokości bez względu na wysokość poniesionej szkody. Żądanie odszkodowania przenoszącego wysokość zastrzeżonej kary nie jest dopuszczalne, chyba że strony inaczej postanowiły. Jeżeli zobowiązanie zostało w znacznej części wykonane, dłużnik może żądać zmniejszenia kary umownej; to samo dotyczy wypadku, gdy kara umowna jest rażąco wygórowana”.

W praktyce wysokość kar umownych zależy od uznania stron umowy. Inaczej właściwie powinny być ustalane kwoty kar umownych za niewykonanie przedmiotu umowy, a inaczej za jego nienależyte wykonanie. Kodeks cywilny dopuszcza wspomnianą powyżej zacytowanym przepisem możliwość żądania obniżenia wysokości kar umownych (żądanie może być skierowane bezpośrednio do kontrahenta lub pozostawione rozstrzygnięciu sądu), w następujących przypadkach:

  • gdy zobowiązanie zostało w znacznej części wykonane,
  • gdy kara umowna jest rażąco wygórowana.

Celem powyższego uregulowania jest zapobieżenie wzbogacenia się wierzyciela w nieuzasadnionym zakresie, co pozostawałoby w sprzeczności z charakterem kary umownej, która zastąpić ma odszkodowanie. Jeżeli zobowiązanie zostało w znacznej części wykonane, to może dojść do sytuacji, gdy zapłata kary umownej w zastrzeżonej wysokości, byłaby zbyt dużą dolegliwością dla dłużnika.

Najczęściej spotyka się kary umowne nie przekraczające 3% za dzień, a nawet nie przekraczające 1% za dzień. Czy to na etapie podpisywania umowy, czy już na etapie sądowym kara umowa musi być dostosowana do ewentualnych strat, jakie może przynieść w tym wypadku opóźnienie. Poza tym zawsze należy odwoływać się do konkretnego przypadku, w którym ustalana jest kara umowna.

Prosimy także o zapoznanie się z treścią artykułu Co to jest kara umowna i kiedy można ją stosować?

Porady prawne

Potrzebujesz porady prawnej?

Kara umowna - wybrane zagadnienia

Kara umowna - wybrane zagadnienia

W obrocie gospodarczym coraz większym powodzeniem cieszy się instytucja kary umownej. Jest ona zastrzega w różnego rodzaju kontraktach, np. w umowach zlecenia czy w umowach przedwstępnych, ponieważ upraszcza ona dochodzenie odszkodowania. Jednakże nie zawsze znajduje ona właściwe zastosowanie. (...)

Co to jest kara umowna i kiedy można ją stosować?

Co to jest kara umowna i kiedy można ją stosować?

Zawarcie umowy niesie za sobą ryzyko wystąpienia okoliczności powodujących niebezpieczeństwo jej niewykonania. Dotyczy to zwłaszcza umów długoterminowych. Okoliczności te oczywiście mogą być zarówno zawinionymi ze strony jednej ze stron, obu razem, jak również może i (...)

Miarkowanie kary umownej

Miarkowanie kary umownej

Instytucja kary umownej została uregulowana w Kodeksie cywilnym (art. 483 i nast.). Zgodnie z nim można w umowie zastrzec, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy. Jest to więc zryczałtowana (...)

Kara umowna za naruszenie klauzuli antykonkurencyjnej - opinia prawna

Kara umowna za naruszenie klauzuli antykonkurencyjnej - opinia prawna

Stan faktyczny Zawarłem umowę na prowadzenie zajęć nauki języków obcych przy pomocy lektorów zatrudnianych przeze  mnie. Umowa została zawarta na rok szkolny 2004/2005. Chodzi o to czy na podstawie paragrafu 11 umowy mogę dochodzić kwoty tam zawartej, ponieważ zleceniodawca nie podpisał (...)

Odpowiedzialność kontraktowa stron umowy deweloperskiej

Odpowiedzialność kontraktowa stron umowy deweloperskiej

  Ogólne zasady odpowiedzialności kontraktowej Generalna zasada określająca odpowiedzialność stron umowy deweloperskiej wyrażona jest w art. 471 Kodeksu cywilnego (dalej: KC). Zgodnie z tym przepisem, dłużnik zobowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego (...)

Umowny zakaz konkurencji - opinia prawna

Umowny zakaz konkurencji - opinia prawna

Stan faktyczny Jesteśmy firmą handlową zatrudniającą przedstawicieli handlowych. Zawarliśmy z nimi umowy o zakazie konkurencji w czasie trwania stosunku pracy oraz po ustaniu zatrudnienia. Chcieliśmy wiedzieć czy nasze umowy są prawidłowe tzn. czy są niepodważalne. Poza tym interesuje nas (...)

Jak zapewnić sobie wyłączność współpracy z kontrahentem? – opinia prawna

Jak zapewnić sobie wyłączność współpracy z kontrahentem? – opinia prawna

Stan faktyczny Jesteśmy firmą spedycyjno-transportową. Zlecaliśmy wykonanie kilkunastu usług transportowych innej firmie transportowej jako podwykonawcy. W umowie/zleceniu transportowej zastrzegliśmy sobie prawo do ochrony klienta przez okres 2 lat. Pomimo tego, po upływie kilku miesięcy nasz (...)

Żądanie miarkowania kary umownej

Żądanie miarkowania kary umownej

Wyrok SN Wyrokiem z 16 listopada 2022 r. Sąd Najwyższy uwzględnił skargę kasacyjną pozwanego inwestora i uchylił wyrok Sądu Apelacyjnego w sprawie z powództwa wykonawcy o zapłatę wynagrodzenia za roboty budowlane. Spór sprowadzał się do oceny skuteczności złożonego (...)

Kiedy świadczenie ma charakter niepieniężny, czyli możliwość zastrzeżenia kary umownej - opinia prawna

Kiedy świadczenie ma charakter niepieniężny, czyli możliwość zastrzeżenia kary umownej - opinia prawna

Stan faktyczny Moja firma zajmuje się usługami doradczymi wdrażania systemów zarządzania jakością. Zawiera z klientami umowy według określonego wzorca. Paragraf piąty umowy określa warunki odstąpienia od umowy szczególnie, kiedy któraś ze stron narusza terminy realizacji (...)

Uwaga na niedozwolone postanowienia w umowie kupna mieszkania!

Uwaga na niedozwolone postanowienia w umowie kupna mieszkania!

  Co to są niedozwolone postanowienia umowne?  Niedozwolone klauzule umowne to takie jej zapisy, które kreują prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami i rażąco naruszają jego interesy. Wbrew potocznemu rozumieniu pojęcia „konsument”, (...)

Nakładanie kar administracyjnych

Nakładanie kar administracyjnych

Kary administracyjne mają być adekwatne do naruszenia prawa Ustawa z dnia 7 kwietnia 2017 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania administracyjnego i niektórych innych ustaw wprowadziła wiele istotnych zmian w procedurze administracyjnej. Do podstawowych celów tej nowelizacji (...)

Co zrobić, jeśli umowa o dzieło jest niewłaściwie wykonywana?

Co zrobić, jeśli umowa o dzieło jest niewłaściwie wykonywana?

Jeśli przyjmujący zamówienie się spóźnia…  Zamawiający ma prawo kontroli sposobu wykonywania umowy. Może więc oceniać rzetelność wykonawcy oraz prawdopodobieństwo dotrzymania terminu. Zgodnie z art. 635 Kodeksu cywilnego (K.c.), jeżeli przyjmujący zamówienie (...)

Kiedy żądać zapłaty kary umownej? - opinia prawna

Kiedy żądać zapłaty kary umownej? - opinia prawna

Stan faktyczny Na podstawie umowy zleciłem firmie wykonanie robót remontowo-budowlanych. Niestety firma ta nie dotrzymała terminu realizacji umowy. Chcę więc naliczyć kary umowne przewidziane w umowie. Opinia prawna Naliczanie kary umownej nie jest obowiązkiem strony umowy, lecz jej uprawnieniem. (...)

Kara umowna w obrocie gospodarczym - opinia prawna

Kara umowna w obrocie gospodarczym - opinia prawna

Zleciłem spółce cywilnej wykonanie robót budowlanych. Firma nie dotrzymała terminu realizacji umowy. Zamierzam więc naliczyć kary umowne przewidziane w umowie.Jaką procedurę postępowania powinienem zachować?Czy muszę czekać do zakończenia realizacji umowy, aby wystąpić o pierwszą "ratę" (...)

Zakaz konkurencji a samozatrudnienie - opinia prawna

Zakaz konkurencji a samozatrudnienie - opinia prawna

Stan faktyczny Od roku 2001 do marca 2006 byłam zatrudniona na stanowisku handlowca, na zasadach tzw. samozatrudnienia. Do obowiązków wynikających z umowy zlecenia należało m.in. pozyskiwanie i obsługa klientów. Wynagrodzenie otrzymywane było przeze mnie miesięcznie (...)

Zakaz konkurencji między przedsiębiorcami - opinia prawna

Zakaz konkurencji między przedsiębiorcami - opinia prawna

Stan faktyczny Jedną z często występujących w obrocie między przedsiębiorcami umów jest umowa o podwykonawstwo. Taka umowa może być, zależnie od konkretnych okoliczności, na przykład umową o roboty budowlane, umową o dzieło, czy umową nienazwaną. Dość często umowy takie, choć zawierane (...)

Deweloperzy ukarani przez UOKiK. Za nielegalne praktyki

Deweloperzy ukarani przez UOKiK. Za nielegalne praktyki

Odmawianie prawa do odstąpienia od umowy, kiedy zmianie ulegają jej istotne warunki (np. cena mieszkania), to najczęściej kwestionowana przez UOKiK praktyka deweloperów. W ubiegłym roku Prezes UOKiK wydała 22 decyzje stwierdzające nieprawidłowości we wzorcach umownych przedsiębiorców oferujących (...)

Jaki jest charakter prawny listu intencyjnego? - opinia prawna

Jaki jest charakter prawny listu intencyjnego? - opinia prawna

Stan faktyczny Jakiś czas temu z firmą, z którą współpracuję podpisałem list intencyjny. Zawiera on takie określenia jak: "Zleceniodawca zobowiązuje się do wykonywania usług informatycznych". Porozumienie to wspomina także o karze umownej. Z powodu zmiany miejsca zamieszkania (...)

Konstrukcja prawna umowy deweloperskiej

Konstrukcja prawna umowy deweloperskiej

    Strony umowy deweloperskiej Stroną umowy deweloperskiej jest najczęściej po jednej stronie przedsiębiorca (deweloper), a po drugiej stronie konsument (nabywca). Definicje tych dwóch pojęć zawiera Kodeks cywilny. Zgodnie z art. 43¹ Kodeksu cywilnego (dalej: „KC") (...)

Projekt ustawy o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych

Projekt ustawy o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych

Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych na zapewnienie płynności finansowej przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o zmianie niektórych innych ustaw, przedłożony przez minister rozwoju. Obrona polskich (...)

Kara umowna za niewykonanie umowy z winy wierzyciela

Kara umowna za niewykonanie umowy z winy wierzyciela

Strony zawarły umowę o budowę odcinka drogi. Z przyczyn leżących po stronie zamawiającego doszło do opóźnienia w realizacji umowy. Wykonawca w żadnym stopniu nie przyczynił się do niewykonania umowy w terminie, ale nie otrzymał wynagrodzenia, dlatego wystąpił z powództwem (...)

Zapytaj prawnika:

Dodaj załącznikDodaj załącznik

Oświadczenia i zgody RODO:


PORADY PRAWNIKA

Kara umowna a odsetki maksymalne

Kara umowna a odsetki maksymalne

Maksymalna wysokość odsetek wynikających z czynności prawnej nie może w stosunku rocznym przekraczać czterokrotności wysokości stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego (odsetki maksymalne). Jeżeli wysokość odsetek wynikających z czynności prawnej przekracza wysokość odsetek (...)

Wysokość kary umownej

Wysokość kary umownej

Operator telefonii komórkowej wypowiedział pani x umowę o świadczenie usług połączeń komórkowych, ponieważ pani x nie opłaciła rachunków. Za nie dotrzymanie przez panią x warunków umowy zawartej na czas określony, że przez okres dwóch lat pani x będzie korzystała z ich usług operator (...)

Kara umowna, ustalona przez pracodawcę w umowie z pracownikiem o zakazie konkurencji

Kara umowna, ustalona przez pracodawcę w umowie z pracownikiem o zakazie konkurencji

Jak wysoka może być kara umowna, ustalona przez pracodawcę w umowie z pracownikiem o zakazie konkurencji? Ważną kwestią jest wysokość kary umownej – ta bowiem nie może być nadmiernie wygórowana. Owszem, stanowić ma pewien bodziec dla pracownika, by ten nie podejmowałzatrudnienia (...)

Możliwości zmniejszenia kary umownej

Możliwości zmniejszenia kary umownej

W umowie zawarto standardową klauzulę, " iż w przypadku niewykonania lub nienależytego wykonania robót w szczególności za opóźnienie nalicza się karę umowną w wysokości ... za każdy dzień zwłoki". W umowie nic więcej nie wspomniano na temat kary. Czy są jakieś sytuacje, w których (...)

Odszkodowanie w umowie

Odszkodowanie w umowie

W umowie zastrzeżono karę umowną w razie nieterminowego wykonania zobwiązania. Obok zastrzeżono także możliwość dochodzenia odszkodowania uzupełniającego w razie gdyby szkoda powstała po którejkolwiek ze stron była wyższa niż wysokość kary umownej. Jaki powinien być teraz tok postępowania (...)

Miarkowanie kary umownej

Miarkowanie kary umownej

Jestem właścicielem firmy budowlanej. W dniu 30 maja 2007 podpisałem umowę z klientami na wykonanie pod klucz budynku jednorodzinnego. Plac został przejęty przez moja firmę z dniem 30 czerwca 2007 i rozpoczęliśmy prace, a skończyć mieliśmy (według umowy) do 31 stycznia 2007 r. Jesteśmy (...)

Obrona przed żądaniem kary umownej

Obrona przed żądaniem kary umownej

Spółka podpisała umowę na dostarczenie i wdrożenie oprogramowania dla urzędu w tym przeszkolenie pracowników. W umowie zostały określone warunki tj. terminy wykonania umowy, oraz kary umowne za nienależyte lub niewykonanie w terminie umowy dotyczące wykonawcy umowy. W jednym z punktów umowy (...)

Jak uwolnić się od zakazu konkurencji?

Jak uwolnić się od zakazu konkurencji?

Jestem zatrudniony w pewnej firmie transportowej. Mam podpisaną umowę o pracę na czas nieokreślony. Musiałem również podpisać umowę o zakazie konkurencji na okres 6 miesięcy po ustaniu pracy. Czy da się jakoś ten zakaz obejść? Opinia prawna dla Państwa sporządzona powstała w oparciu (...)

Kara umowna rażąco wygórowana

Kara umowna rażąco wygórowana

Jak można postąpić w przypadku, gdy kara umowna jest rażąco wygórowana? Zgodnie z Kodeksem cywilnym: Art. 484. § 1. W razie niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania kara umowna należy się wierzycielowi w zastrzeżonej na ten wypadek wysokości bez względu na wysokość poniesionej (...)

Zmniejszenie wysokości kary umownej należnej za naruszenie zakazu konkurencji

Zmniejszenie wysokości kary umownej należnej za naruszenie zakazu konkurencji

Witam. Podpisałem umowę o zakazie konkurencji po zakończeniu stosunku pracy. Kara umowna jest ogromna a ja nie mogę podjąć innej pracy niż ta którą dotychczas wykonywałem. Dostałem zbyt małe odszkodowanie. Jak mogę rozwiązać sytuację kary umownej? W wyroku z dnia 23 stycznia 2008 r., (...)

Przedawnienie kary umownej

Przedawnienie kary umownej

Po zerwaniu umowy z operatorem telefonii komórkowej powstał spór o należność. Kwota główna należności uległa przedawnieniu. Jednak operator upomina się o odsetki za zwłokę w kwocie nieznacznej ponieważ część odsetek uległa również przedawnieniu oraz co jest najważniejsze karę umowną (...)

Odszkodowanie ponad karę umowną

Odszkodowanie ponad karę umowną

Spółka z o.o. zawarła z klientem umowę na wykonanie dokumentacji projektowej. Umowa przewiduje kary umowne z tytułu nienależytego wykonania umowy. Klient upiera się, aby w umowie wprowadzić jeszcze zapis : "strony zastrzegają sobie prawo do odszkodowania przekraczającego wysokość kar umownych (...)

Kara umowna z powodu naruszenia terminów

Kara umowna z powodu naruszenia terminów

W marcu 2004 roku zawarliśmy z klientem umowę na realizację projektu szkoleniowo-doradczego. Harmonogram obejmował 4 etapy rozłożone na okres 6 miesięcy. W lipcu 2004 roku klient wstrzymał realizację projektu tzn. przestał umawiać się na spotkania zasłaniając się brakiem czasu, zmianami (...)

Zastrzeżenie kary umownej

Zastrzeżenie kary umownej

Jak sformułować umowę, aby ułatwić sobie ewentualne dochodzenie odszkodowania z jej nienależytego wykonania? Zgodnie z Kodeksem cywilnym: Art. 483. § 1. Można zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi (...)

Kara umowna

Kara umowna

Na czym polega kara umowna? Zgodnie z Kodeksem cywilnym: Art. 483. § 1. Można zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy (kara umowna). § 2. Dłużnik nie może bez (...)