Kiedy może zostać orzeczona niezdolność do pracy?

Kiedy może zostać orzeczona niezdolność do pracy?

Kiedy może zostać orzeczona niezdolność do pracy?

Określenie niezdolności do pracy jest niezbędne dla uzyskania niektórych świadczeń z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, toteż nie pozostaje obojętne dla nikogo z nas. Oczywiście w głównej mierze będzie to dotyczyć renty z tytułu niezdolności do pracy, a zatem osób, które się o nią ubiegają.

Kto jest osobą niezdolną do pracy w rozumieniu przepisów?

Jak zdecydował sam ustawodawca, niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu.

Porady prawne

Rozróżnia się przy tym całkowitą i częściową niezdolność do pracy. Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy. Natomiast częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji.

Jakie czynniki brane są pod uwagę przy ocenie stopnia i trwałości niezdolności do pracy?

Przy ocenie stopnia i trwałości niezdolności do pracy oraz rokowania co do odzyskania zdolności do pracy uwzględnia się:

  1. stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji,

  2. możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne.

W jakich okolicznościach zostanie orzeczona trwałą niezdolność do pracy?

Trwałą niezdolność do pracy orzeka się, jeżeli według wiedzy medycznej nie ma rokowań odzyskania zdolności do pracy, natomiast okresową niezdolność do pracy orzeka się, jeżeli według wiedzy medycznej istnieją rokowania odzyskania zdolności do pracy.

Co ważne dla osób niepełnosprawnych, zachowanie zdolności do pracy w warunkach określonych w przepisach o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych nie stanowi przeszkody do orzeczenia całkowitej niezdolności do pracy.

Czy całkowita niezdolność do pracy jest równoznaczna z niezdolnością do samodzielnej egzystencji?

Nie. Sama ustawa od 1 lipca 2004 r. wprowadziła możliwość (i obowiązek organów orzekających zarazem), iż w przypadku stwierdzenia naruszenia sprawności organizmu w stopniu powodującym konieczność stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innej osoby w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych orzeka się niezdolność do samodzielnej egzystencji. Przepisy nie określają, kiedy należałoby przyjąć, iż taka właśnie niezdolność ma miejsce, to jednak z całą pewnością należy odróżnić w tym wypadku opiekę, oznaczającą pielęgnację, czyli zapewnienie ubezpieczonemu możliwości poruszania się, odżywiania, zaspokajania potrzeb fizjologicznych, utrzymywania higieny osobistej itp. od pomocy w załatwianiu elementarnych spraw życia codziennego, takich jak robienie zakupów, uiszczanie opłat, składanie wizyt u lekarza. Wszystkie powyższe czynniki łącznie wyczerpują treść terminu „niezdolność do samodzielnej egzystencji”.

Kto ustala niezdolność do pracy?

Zarówno ustalenia niezdolności, jak i oceny jej stopnia dokonuje lekarz orzecznik Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Czyni to w formie orzeczenia. W orzeczeniu tym musi określić datę powstania niezdolności do pracy, trwałość i ewentualnie jej przewidywany okres. Poza tym lekarz orzecznik musi także określić związek przyczynowy niezdolności do pracy lub śmierci z określonymi okolicznościami, w przypadku konieczności orzeczenia niezdolności do samodzielnej egzystencji - jej trwałość lub przewidywany okres, no i oczywiście postanawia tam o celowości przekwalifikowania zawodowego.

Jak ustalana jest data powstania niezdolności do pracy?

Jeżeli można określić zdarzenie, które niezdolność do pracy spowodowało, to oczywiście nie ma większego problemu. Jeżeli jednak nie ma możliwości ustalenia daty powstania niezdolności do pracy, natomiast ustalono okres, w którym niezdolność do pracy powstała, za datę powstania niezdolności przyjmuje się datę końcową tego okresu. Jeżeli nie ma możliwości ustalenia ani daty, ani okresu powstania niezdolności do pracy, za datę powstania niezdolności przyjmuje się datę zgłoszenia wniosku o świadczenie.

Porady prawne

Masz inne pytanie do prawnika?

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika