18.6.2005
Zespół
e-prawnik.pl
Stan faktyczny
Sprawa dotyczy 4 ha gospodarstwa rolnego wraz z zabudowaniami. Po śmierci dziadka na mocy ówczesnego prawa, w wyniku orzeczenia sądu, gospodarstwo przypadło w udziale 5/8 babce i trojgu rodzeństwa po 1/8, którzy w chwili śmierci dziadka byli nieletni. Pozostała pełnoletnia trójka dzieci nie przebywała w tym okresie w gospodarstwie i sąd nie przyznał im udziałów w spadku. Mój ojciec, po powrocie do domu (pracował na kontrakcie zagranicznym), za zarobione pieniądze pobudował dom (rok 1975-77) na siedlisku tego gospodarstwa. Od tamtego czasu stale przebywał i zajmował się gospodarstwem, ponieważ miał dziedziczyć 5/8 po swojej matce. Ta, mimo ukończonych 86 lat życia, nie przekazała nikomu gospodarstwa i raczej nie ma na to co liczyć. W chwili obecnej, oprócz mojej babki i ojca, w domu zamieszkuje jego brat, który ma 1/8 udziału i czuje się właścicielem (babka z racji wieku i zastraszenia nie ma nic do powiedzenia), a ojca straszy, że wyrzuci go z domu, bo nie ma żadnej własności. W tej chwili ojciec ma 59 lat i zależy mu wyłącznie na prawie do własności domu, który wybudował za swoje pieniądze, niestety na "rodzinnej ziemi". Czy jest możliwe dochodzenie własności domu lub jego części i wyodrębnienie go z całości gospodarstwa, jeżeli nie ma rachunków na zakup materiałów itp., zaś wkład pracy (ojciec jest murarzem i sam budował) może w tej chwili tyko potwierdzić rodzeństwo i sąsiedzi. Jak można rozwiązać tą sytuację w inny sposób?
Opinia prawna
Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że na działce należącej do matki i brata, Pański ojciec, w większości własnymi siłami, wybudował dom, a następnie w nim zamieszkiwał aż do chwili obecnej. Obecnie Pański ojciec chciałby uregulować swoje prawa wobec tego domu.
Na wstępnie należy stwierdzić, że wyodrębnienie własności budynku, bądź jego części (bez gruntu, na którym budynek stoi), nie jest możliwe w świetle obowiązujących przepisów prawa. Zgodnie z art. 48 Kodeksu cywilnego (dalej: k.c.), budynek trwale z gruntem związany stanowi jego część składową, a zatem jego wyodrębnienie jako osobnej od gruntu nieruchomości jest niemożliwe. W praktyce oznacza to, że dotychczasowi współwłaściciele gruntu automatycznie stali się właścicielami wzniesionego na nim budynku, w częściach odpowiadających ich udziałom we współwłasności gruntu.
W przedmiotowej sprawie nie wydaje, aby spełnione były przesłanki do zasiedzenia przez Pańskiego ojca udziału we współwłasności gruntu, na którym został wzniesiony budynek, a zarazem udziału we współwłasności tego budynku. Do nabycia własności nieruchomości (lub udziału we współwłasności) w drodze zasiedzenia konieczne jest bowiem nieprzerwane posiadanie rzeczy, przez określony ustawą czas, jako posiadacz samoistny. Posiadaczem samoistnym jest ten, kto rzeczą faktycznie włada jak właściciel. W przedmiotowej sprawie zachodzi zatem konieczność dokonania oceny, czy zachowanie Pańskiego ojca w stosunku do całego gruntu, na którym postawił dom i co do samego domu było tego rodzaju, że uzasadnione byłoby przyjęcie samoistności posiadania. Jeśli Pański ojciec, zajmując grunt pod budowę domu uznawał się za właściciela (współwłaściciela) tego gruntu (np. wzniósł budynek bez pytania właścicieli o zgodę), a następnie również wzniesionego na nim budynku (nawet wiedząc, że tym właścicielem nie jest) i manifestował swoją wolę władania gruntem i budynkiem jak właściciel na zewnątrz (wobec właścicieli tego gruntu), możliwe byłoby uznanie go za posiadacza samoistnego, co stanowi jedną z przesłanek zasiedzenia. Jednak w przedstawionym stanie faktycznym bardziej prawdopodobne wydaje się stwierdzenie, że Pański ojciec budując dom na gruncie należącym do jego matki i brata nie uznawał się za właściciela ani też współwłaściciela gruntu (zapewne pytał o zgodę na postawienie na gruncie domu), uznawał się jedynie za ewentualnego przyszłego współwłaściciela (w wypadku dziedziczenia po matce), co wykluczałoby przyjęcie samoistności jego posiadania. Posiadanie samoistne można wykazać choćby przez ponoszenie obciążeń podatkowych, czy wszelkie czynności zmierzające do utrzymania nieruchomości w stanie niepogorszonym lub polepszenia jej stanu.
Jeżeli ocena zachowania Pańskiego ojca w myśl wskazanych wcześniej kryteriów, prowadzić może do uznania, że był on samoistnym posiadaczem gruntu oraz budynku (np. zamieszkiwał w budynku i traktował go jak swoją własność), należy rozważyć pozostałe przesłanki nabycia przez niego w drodze zasiedzenia gruntu. Wraz z nabyciem gruntu, automatycznie nabędzie się własność położonego na nim budynku. Konieczne jest jednak posiadanie gruntu jako posiadacz samoistny nieprzerwanie przez okres 20 lat (posiadacz w dobrej wierze) albo 30 lat (posiadacz w złej wierze).
Potrzebujesz porady prawnej?
Nakłady na dom będący przedmiotem spadku – opinia prawna
Stan faktyczny Moi rodzice wybudowali domek jednorodzinny w latach 1973-1975. Ja czynnie uczestniczyłem w budowie wykonując (wraz z mamą) wszelkie prace fizyczne. Pracowałem przez cały okres budowy, wykorzystując na ten cel również swoje urlopy wypoczynkowe. Wraz z rodzicami zamieszkałem (...)
Rozliczenie odpłatnego zbycia nieruchomości w zeznaniu PIT za 2018 r.
Kiedy odpłatne zbycie nieruchomości jest opodatkowane? Podatnik, który w roku podatkowym dokonał odpłatnego zbycia: nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu (...)
Dowód na bycie spadkobiercą – opinia prawna
Stan faktyczny Moja babcia wykupiła od Gminy mieszkanie na raty. Przed śmiercią zdążyła spłacić połowę należności. To mieszkanie przeszło w spadku na jej dwóch synów: mojego ojca i mojego wujka, którzy nie spłacali zaległości. W mieszkaniu tym mieszkał i był zameldowany tylko mój (...)
Brak tytułu prawnego do nieruchomości a legalizacja samowoli budowlanej - opinia prawna
Stan faktycznyJestem faktycznym użytkownikiem garażu (jednego boksu w szeregu) zbudowanego przez mojego ojca na początku lat 70-tych. Garaże zostały oddane wraz z działkami w użytkowanie wieczyste, a potem przeszły na własność poszczególnych użytkowników - mieszkańców (...)
Zbycie nieruchomości mieszkalnych a PIT
W niniejszym artykule omówiono zasady opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych przychodów (dochodów) z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT). Chodzi (...)
Kiedy wiadomo, że osoba podająca się za spadkobiercę, jest nim naprawdę - opinia prawna
Stan faktyczny Jesteśmy z małżonką współwłaścicielami domu jednorodzinnego i posiadamy osobno po 25% udziału. W 1998 r. zmarła współwłaścicielka 50% udziału, a po jej śmierci zgłosił się do nas mężczyzna podający się za jej spadkobiercę. Do dnia dzisiejszego nie dokonał odpowiednich (...)
Co odróżnia postępowanie spadkowe, gdy dziedziczenie obejmuje gospodarstwo rolne?- opinia prawna
Stan faktyczny Moi rodzice byli właścicielami gospodarstwa rolnego. Matka zmarła w roku 1978, dwa lata później ojciec. Ja (urodzony 1929 r.) aż do 1970 r. mieszkałem z rodzicami, wspólnie z nimi i żoną (żona od 1966 r.) pracując na roli i tworząc z nimi jedno gospodarstwo domowe. Moi (...)
Stan faktyczny Mój ojciec - rozwodnik zmarł w grudniu 2004 r., nie pozostawił żadnego testamentu, żadnego spadku, żadnego majątku, ale pozostawił różne zobowiązania. Moja siostra za życia ojca podpisała notarialnie umowę o wydziedziczeniu, ja tego nie zdążyłem zrobić. Czy ją to wystarczająco (...)
Jak udowodnić swoje prawo do spadku? - opinia prawna
Stan faktyczny Moja babcia wykupiła od Gminy mieszkanie na raty. Przed śmiercią zdążyła spłacić połowę należności. To mieszkanie przeszło w spadku na jej dwóch synów: mojego ojca i mojego wujka, którzy nie spłacali zaległości. W mieszkaniu tym mieszkał i był zameldowany tylko mój (...)
Kto i jakie nieruchomości gminne może nabywać w drodze bezprzetargowej – opinia prawna
Stan faktyczny Mam umowę dzierżawy na nieruchomość (działka z budynkiem Przychodni Lekarskiej). Umowa jest pomiędzy NZOZ (którego jestem właścicielem) a Gminą. Złożyłem wniosek o kupno części niezabudowanej działki z przeznaczeniem na wybudowanie budynku do poszerzenia świadczeń usług (...)
Zwolnienie nieruchomości spod hipoteki przez właściciela nieruchomości – opinia prawna
Stan faktyczny We wrześniu 2003 r. na podstawie umowy sprzedaży nabyłem lokal mieszkalny od developera prowadzącego działalność gospodarczą na podstawie wpisu do ewidencji. W oparciu o tę umowę i wymaganych przez bank dokumentów (m.in. wypisu z KW), bank udzielił mi kredytu i dokonał (...)
Kiedy zamiana nieruchomości będzie opodatkowana? Zamiana rzeczy i praw majątkowych jest w zasadzie odrębnym źródłem przychodów wymienionym w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Mówiąc dokładnie, źródłem przychodów (...)
Żądanie zachowku od obdarowanego - opinia prawna
Stan faktyczny Moi rodzice mają dwoje dzieci: mnie i brata. Brat w wieku 20 lat ożenił się i wyprowadził (26 lat temu), ja wyszłam za mąż i zostałam z rodzicami w domu. Rodzice 12 września 1996 r. notarialnie przepisali mi działkę z domem w formie darowizny. Zapłaciłam od tego podatek, (...)
Przychody ze zbycia nieruchomości Zgodnie z treścią art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, źródłem przychodów jest odpłatne zbycie nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości, jeżeli nie następuje w wykonaniu działalności (...)
Stan faktycznyW 1997 r. postanowiłem wybudować dom, jedynym problemem był brak linii energetycznej doprowadzającej prąd do mojego domu. W rejonie energetycznym powiadomiono mnie, że nie zapewnią mi dostawy prądu, chyba że sam wybuduję linię energetyczną. Linię wybudowałem i zastrzegłem (...)
Prawo podatkowe z różnymi czynnościami prawnymi wiąże określony skutek podatkowy. Inaczej mówiąc z określoną działalnością człowieka jako osoby fizycznej związane jest uzyskiwanie środków pieniężnych. W rozumieniu prawa podatkowego taka działalność może stanowić (...)
Rozliczenia podatkowe transakcji w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego
Objaśnienia podatkowe Ministerstwa Finansów Pojawiły się objaśnienia podatkowe Ministerstwa Finansów z dnia 1 grudnia 2017 r., które dotyczą kwestii rozliczenia w zakresie podatku od towarów i usług (VAT), podatku dochodowego od osób prawnych (CIT) oraz (...)
Przeniesienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu (niezbędne formalności) – opinia prawna
Stan faktyczny Jak należy dokonać przeniesienia własności spółdzielczego własnościowego mieszkania z matki na syna? Jakie dokumenty są potrzebne i w jaki sposób można to załatwić (testament, akt notarialny, sprawa sądowa)? Opinia prawna Niniejsza opinia została sporządzona na postawie (...)
Budowa na zajętej nieruchomości - opinia prawna
Stan faktyczny Jestem użytkownikiem wieczystym nieruchomości przeznaczonej pod zabudowę gospodarczą (przemysłową), obciążonej hipoteką na rzecz banku z tytułu kredytu inwestycyjnego. Grunty te miały być przeznaczone na dalszy rozwój mojej działalności gospodarczej, niestety (...)
Nabycie nieruchomości przez NZOZ w drodze bezprzetargowej - opinia prawna
Stan faktyczny Mam umowę dzierżawy na nieruchomość (działka z budynkiem Przychodni Lekarskiej). Umowa jest pomiędzy NZOZ (którego jestem właścicielem) a Gminą. Złożyłem wniosek o kupno części niezabudowanej działki z przeznaczeniem na wybudowanie budynku do poszerzenia świadczeń usług (...)
