Jedną z naczelnych zasad zamówień publicznych jest zasada równości obligująca zamawiającego do traktowania na równych prawach wszystkie podmioty ubiegające się o zamówienie publiczne. Jednym z wyjątków od niniejszej zasady jest obowiązek wykluczenia wykonawców w ustawowo określonych przypadkach. Katalog przesłanek skutkujących wykluczeniem podmiotów ubiegających się o zamówienie publiczne ma charakter zamknięty, czyli nie może być przez zamawiającego rozszerzony.
W jakich przypadkach następuje wykluczenie wykonawców?
Z postępowania o udzielenie zamówienia wyklucza się:
- Wykonawców, którzy w ciągu 3 lat przed wszczęciem postępowania wyrządzili szkodę nie wykonując zamówienia lub wykonując je z nienależytą starannością, a szkoda nie została dobrowolnie naprawiona do dnia wszczęcia postępowania, chyba ze niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które wykonawca nie ponosi odpowiedzialności. Przesłankę niewykonania lub wykonania z nienależytą starannością należy rozpatrywać uwzględniając odpowiednie przepisy kodeksu cywilnego. I tak z niewykonaniem zamówienia będziemy mieć do czynienia, gdy wykonawca zawarł umowę w sprawie zamówienia publicznego i świadczenie w niej określone nie zostało w ogóle spełnione. Z kolei wykonawca wykonał zamówienie publiczne z nienależytą starannością, jeżeli spełnione przez niego świadczenie nie odpowiada w pełni świadczeniu określonym w umowie (chodzi tu np. o sytuacje, gdy świadczenie wykonane jest po terminie, poniżej określonej jakości). Ciężar udowodnienia, że wykonawca nie wykonał zamówienia lub wykonał je z nienależytą starannością spoczywa na zamawiającym. Do powstania obowiazku wykluczenia wykonawcy jest ponadto konieczne wyrządzenie szkody spowodowane niewykonaniem zamówienia lub wykonaniem z nienależytą starannością. Szkoda może występować zarówno w postaci rzeczywistej szkody, jak i utraconych korzyści (lucrum cessans). Zamawiający pomimo wyrządzenia szkody nie może wykluczyć wykonawcy z postępowania, jeżeli wykonawca przed rozpoczęciem postępowania naprawił wyrządzoną szkodę. Niezbędne jest jednak, aby naprawienie szkody nastąpiło dobrowolnie, bez przymusu. Nie będzie spełniało tego warunku, jeżeli wykonawca naprawi wyrządzoną szkodę w wyniku wykonania wyroku sądowego zobowiązującego go do tego, nawetw sytuacji, gdy nie wymagało to egzekucji komorniczej.
Zamawiający nie będzie mógł również wykluczyć zamawiającego, jeżeli wyrządzona przez niego szkoda była następstwem okoliczności, za które wykonawca odpowiedzialności nie ponosi, na przykład była następstwem siły wyższej (np. klęsk żywiołowych). Przy rozpatrywaniu tej podstawy wykluczenia brane mogą być pod uwagę zachowania wykonawcy związane wyłącznie z wykonywaniem zamówienia publicznego. Nie może stanowić podstawy wykluczenia wyrządzenie szkody jakiemuś podmiotowi prywatnemu, który nie jest zamawiającym w rozumieniu przepisów ustawy o zamówieniach publicznych. O nie wykonaniu lub nienależytym wykonaniu możemy mówić dopiero od chwili podpisania umowy w sprawie zamówienia publicznego. Dlatego nie może zostać wykluczony dostawca lub wykonawca, który w innym postępowaniu odmówił podpisania umowy lub uchylał się od jej zawarcia.
- Wykonawców, w stosunku do których otwarto likwidację lub których upadłość ogłoszono. Nie uzasadnia natomiast wykluczenia wykonawcy wszczęcie postępowania naprawczego.
- Wykonawców, którzy zalegają z uiszczeniem podatków, opłat, składek na ubezpieczenie społeczne lub zdrowotne, z wyjątkiem przypadków, gdy uzyskali oni przewidziane prawem zwolnienie, odroczenie, rozłożenie na raty zaległych płatności lub wstrzymanie w całości wykonania decyzji organu podatkowego. W przepisie tym chodzi o wszystkie występujące na terenie RP podatki i opłaty, także podatki i opłaty lokalne. Podkreślić jednak należy, iż zaległość podatkowa powstaje dopiero z momentem upływu terminu płatności. Wyjątek od obowiązku wykluczenia stanowi legitymowanie się przez dostawcę (wykonawcę) formalnym zezwoleniem na odroczenie, rozłożenie na raty lub wstrzymanie wykonania decyzji organu podatkowego.
- Osoby fizyczne, które prawomocnie skazano za przestępstwo popełnione w związku z postępowaniem o udzielenie zamówienia publicznego, przestępstwo przekupstwa, przestępstwo przeciwko obrotowi gospodarczemu lub inne przestępstwo popełnione w celu osiągnięcia korzyści majątkowych. Wykluczeniu podlegać będzie również spółka cywilna, jeżeli chociażby jeden ze wspólników był skazany w sposób określony w wyżej opisany sposób.
- spółki jawne, których wspólnika prawomocnie skazano za przestępstwo popełnione w związku z postępowaniem o udzielenie zamówienia, przestępstwo przekupstwa, przestępstwo przeciwko obrotowi gospodarczemu lub inne przestępstwo popełnione w celu osiągnięcia korzyści majątkowych;
- spółki partnerskie, których partnera lub członka zarządu prawomocnie skazano za przestępstwo popełnione w związku z postępowaniem o udzielenie zamówienia, przestępstwo przekupstwa, przestępstwo przeciwko obrotowi gospodarczemu lub inne przestępstwo popełnione w celu osiągnięcia korzyści majątkowych;
- spółki komandytowe oraz spółki komandytowo-akcyjne, których komplementariuszy prawomocnie skazano za przestępstwo popełnione w związku z postępowaniem o udzielenie zamówienia, przestępstwo przekupstwa, przestępstwo przeciwko obrotowi gospodarczemu lub inne przestępstwo popełnione w celu osiągnięcia korzyści majątkowych; Nie uzasadnia wiec wykluczenia wykonawcy popełnienie przestępstwa przez komandytariusza w spółce komandytowej lub akcjonariusza w spółce komandytowo-akcyjnej
- osoby prawne, których urzędującego członka organu zarządzającego prawomocnie skazano za przestępstwo popełnione w związku z postępowaniem o udzielenie zamówienia publicznego, przestępstwo przekupstwa, przestępstwo przeciwko obrotowi gospodarczemu lub inne przestępstwo popełnione w celu osiągnięcia korzyści majątkowych.
Potrzebujesz porady prawnej?
Uchwała NSA Naczelny Sąd Administracyjny w składzie 7 sędziów 26 lutego 2018 r. podjął następującą uchwałę (sygn. I OPS 5/17): "Pozostawanie nieruchomości we władaniu przedsiębiorstwa PKP bez udokumentowanego prawa w sposób określony w art. 38 ust. 2 ustawy z dnia 29 kwietnia (...)
Fryzjer ponad obostrzeniami...
WSA w Opolu wydał wyrok (sygn. akt II SA/Op 219/20), w którym uchylił karę grzywny 10 tys. zł nałożoną przez Sanepid na fryzjera. W uzasadnieniu wskazał, że GIS nie może nakładać kar administracyjnych na podstawie rozporządzenia. ##baner## Sentencja Wojewódzki (...)
W jakich przypadkach następuje wykluczenie dostawców (wykonawców)? Z ubiegania się o udzielenie zamówienia publicznego wyklucza się: Dostawców lub wykonawców, którzy w ciągu ostatnich 3 lat przed wszczęciem postępowania wyrządzili szkodę nie wykonując zamówienia lub wykonując (...)
Jak przebiega postępowanie przetargowe? Zanim formalnie rozpocznie się przetarg i zamawiający zaprosi do jego udziału wykonawców, musi dokonać szeregu czynności przygotowawczych. Jedną z ważniejszych czynności jest określenie przedmiotu zamówienia i ustalenie wartości szacunkowej zamówienia. (...)
Specyfikacja istotnych warunków zamówienia (stan prawny obowiązujący do dnia 24 maja 2006 r.)
Czy przygotowanie specyfikacji jest obowiązkowe? Tak, istnieje taki obowiązek. Zamawiający jest obowiązany przygotować specyfikację istotnych warunków zamówienia w każdym trybie postępowania (z wyjątkiem aukcji elektronicznej) niezależnie od wartości zamówienia publicznego. W jaki sposób (...)
Kiedy zamawiający może odstąpić od zasad udzielania zamówień publicznych? Istnieją dwie grupy przypadków, kiedy możliwe jest udzielanie zamówień publicznych z pominięciem lub modyfikacją zasad przyznawania zamówień określonych w ustawie o zamówieniach publicznych. Pierwsza grupa przypadków (...)
Odwołanie w zamówieniach publicznych (stan prawny obowiązujący do 1 marca 2004 r.)
W jakich przypadkach przysługuje odwołanie? Odwołanie przysługuje: od rozstrzygnięcia lub odrzucenia protestu, w przypadku braku rozpatrzenia protestu w terminie. Kto może wnieść odwołanie? Podmiotami uprawnionymi do wniesienia odwołania są zainteresowani dostawcy lub wykonawcy, a także (...)
W jakich sytuacjach można zastosować przetarg ograniczony? Ponieważ przetarg ograniczony jest obok przetargu nieograniczonego, podstawowym trybem udzielania zamówień, jego zastosowanie nie wymaga uzasadnienia ani wystąpienia jakichś dodatkowych przesłanek. Zamawiający może skorzystać z trybu (...)
Publikacja ogłoszeń o zamówieniach publicznych jest przejawem zasady jawności i niezbędnym warunkiem prawidłowo przeprowadzonego postępowania. Prawidłowe ogłoszenie umożliwia osiągnięcie właściwych warunków konkurencji i wybór najkorzystniejszej oferty. Ogłoszenie stanowi formalne wszczęcie (...)
Jeśli jesteś uczestnikiem postępowania o udzielenie zamówienia publicznego i doszedłeś do wniosku, że postępowanie to jest prowadzone niezgodne z prawem, narusza min. zasady równości uczestników poprzez preferowanie określonych podmiotów lub zasadę uczciwej konkurencji, to wówczas masz (...)
Arbiter w zamówieniach publicznych (stan prawny do 1 marca 2004 r.)
Kto może zgłosić kandydatów do pełnienie funkcji arbitra? Na listę arbitrów mogą być wpisane wyłącznie te osoby, które zostały zgłoszone przez uprawnione do tego podmioty. Zgodnie z ustawą o zamówieniach publicznych, kandydatów na arbitrów mogą zgłosić: Prezes Urzędu, ministrowie, (...)
Negocjacje z ogłoszeniem podobnie jak każdy tryb, inny niż przetarg nieograniczony lub przetarg ograniczony może być stosowany jeżeli zostaną spełnione ustawowe przesłanki zastosowania trybu. Może on być stosowany w sytuacjach wyjątkowych, głównie z uwagi na charakter i specyfikę przedmiotu (...)
Uzupełnienie i wyjaśnienie dokumentów a wykluczenie z przetargu - opinia prawna
Stan faktyczny W przetargu na roboty budowlane jednym z wymaganych dokumentów był wykaz pracowników odpowiedzialnych za realizację zamówienia z podaniem ich kompetencji - pozwolenie na prowadzenie budowy w nieograniczonym zakresie. Po wyborze najatrakcyjniejszej oferty nr 1 firma nr 2 z następną (...)
Kto jest uprawniony do przeprowadzania kontroli udzielania zamówień? Organem kontrolnym jest Prezes Urzędu Zamówień Publicznych. Przeprowadzana przez niego kontrola ma na celu sprawdzenie zgodności postępowania o udzielenie zamówienia z przepisami ustawy – Prawo zamówień publicznych (...)
Przetwarzanie danych osobowych przez sądy
Zgłaszanie naruszeń ochrony danych osobowych przez sądy UODO przygotował publikację „Przetwarzanie danych osobowych przez sądy w kontekście zgłaszania naruszeń ochrony danych osobowych”, która stanowi odpowiedź na pytanie, czy Prezes UODO jest organem właściwym do (...)
Uprawnienia zamawiającego - stan prawny obowiązujący do 1 marca 2004r
Jakie są podstawowe uprawnienia zamawiającego? Do podstawowych uprawnień zamawiającego należą: możliwość wyboru trybu postępowania, możliwość przeprowadzenia postępowania na zasadach szczególnych, przeprowadzenie kwalifikacji wstępnej dostawców (wykonawców) poprzedzającej właściwe (...)
Czy przygotowanie specyfikacji jest obowiązkowe? Tak, istnieje taki obowiązek. Otóż w postępowaniach prowadzonych w trybach przetargowych (a więc w przetargu nieograniczonym, ograniczonym i dwustopniowym), jeżeli wartość przedmiotu zamówienia publicznego, lub w którego finansowaniu udział (...)
Kompetencje Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych (stan prawny do 1 marca 2004 r.)
Prezes Urzędu jest centralnym organem administracji państwowej właściwym w sprawach zamówień publicznych w zakresie określonym ustawą. Z powyższego wynika, że nie ma domniemania kompetencji na rzecz Prezesa Urzędu. Jest on właściwy i kompetentny wyłącznie w sprawach określonych w ustawie (...)
Kiedy istnieje obowiązek wniesienia wadium? Ustawa nakłada na wykonawców obowiązek wniesienia wadium w przypadku postępowań o zamówienia publiczne, których wartość przekracza 60.000 Euro. Dotyczy to postępowań prowadzonych w trybie przetargu nieograniczonego, przetargu (...)
Protest w postępowaniu o zamówienie publiczne (stan prawny obowiązujący do 1 marca 2004 r.)
Na czym polega protest? Chodzi o to, iż wobec czynności podjętych przez zamawiającego w toku postępowania o zamówienie publiczne dostawca lub wykonawca może złożyć umotywowany, pisemny protest do zamawiającego. Protest można wnieść bezpośrednio do zamawiającego w ciągu 7 dni od dnia, (...)