Odpowiedź prawnika: Dziedziczenie po dziadkach a przysposobienie
Wnuczka należy do tzw. pierwszej grupy spadkobierców. Należą do niej małżonek i dzieci spadkodawcy oraz zstępni dziecka (wnuki, prawnuki spadkodawcy), które nie dożyło otwarcia spadku (wchodzą w jego miejsce). Jeżeli jedno z dzieci spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku (tak ja w tym wypadku), udział w spadku, który by mu przypadł, dziedziczą jego dzieci w częściach równych (tu: w całości Pytający jako jedyne dziecko), czyli wnuki spadkodawcy. Małżonek (dziadek lub babka) będzie dziedziczył, jeśli w chwili otwarcia spadku pozostawał w związku małżeńskim ze spadkodawcą i nie została orzeczona wyrokiem sądu separacja. Prawa do spadku nie ma więc były małżonek spadkodawcy. Przede wszystkim więc należy rozstrzygnąć, które z dziadków zmarło wcześniej. Jeżeli spadkodawca pozostawił małżonka oraz dzieci, udziały tych spadkobierców są równe. Jednakże część przypadająca małżonkowi nie może być mniejsza niż 1/4 całości spadku.
Poniżej zostanie rozstrzygnięta kwestia dziedziczenia po tym z dziadków, które zmarło jako drugie (nie będzie więc rozstrzygana kwestia dziedziczenia po zmarłym wcześniej). Co do zasady spadek po dziadku (lub babce) dziedziczy wujek, syn zmarłej ciotki oraz Pytający(a). Każda z tych osób po 1/3.
Jednakże tą sytuację dodatkowo może komplikować fakt przysposobienia przez ciotkę. Odpowiedź zależy w tym wypadku od rodzaju adopcji:
Przysposobienie pełne – skutki są takie same jak przy przysposobieniu całkowitym, tzn. przysposobiony wchodzi w pełni w rodzinę przysposabiającego, a wychodzi ze swej rodziny naturalnej, np. nie dziedziczy po swojej rodzonej matce, a ona nie dziedziczy po nim. Nawiązany zostaje stosunek pokrewieństwa z innymi krewnymi przysposabiającego, np. ojciec przysposabiającego jest dziadkiem adoptowanego dziecka. W przeciwieństwie jednak do przysposobienia nieodwołalnego z ważnych powodów sąd może rozwiązać taki stosunek, w wyniku czego dziecko niejako „powraca” do swojej naturalnej rodziny. Przysposobienie takie ma głównie zastosowanie w przypadku, gdy rodzice małego dziecka nie żyją albo są nieznani.
Przysposobienie niepełne – polega jedynie na stworzeniu stosunku rodzicielskiego między przysposabiającym a przysposobionym, z tym wyjątkiem, że dzieci przysposobionego będą wnukami przysposabiającego.
Stosunek ten nie rozciąga się na dalszą rodzinę przysposabiającego, a więc np. ojciec przysposabiającego nie będzie dziadkiem adoptowanego dziecka, tak samo rodzeństwo przysposabiającego oraz jego dzieci nie będą spokrewnione z zaadoptowanym. Poza tym przysposobiony nie zrywa stosunków ze swoją rodziną naturalną, np. dziedziczy po swojej rodzonej matce i właściwie jego rodzice mają prawo do kontaktów ze swoim dzieckiem. Wyrazem tego słabszego związania jest akt urodzenia dziecka, którego się nie zmienia, a w odpisach aktu urodzenia jako rodziców wymienia się zazwyczaj jego rodziców naturalnych. Stosunek ten może z ważnych powodów zostać rozwiązany przez sąd. Odnosi się najczęściej do dziecka starszego, które darzy uczuciem zarówno swoich rodziców naturalnych jak i przysposabiającego, np. wujostwo.
Więcej informacji na ten temat zawiera artykuł Zasady dziedziczenia w przypadku adopcji
Jeżeli więc nastąpiło przysposobienie pełne, to Pytający(a) dziedziczy udział, jaki przypadałby zmarłej ciotce (nie matce). Udział zmarłej matki Pytającego przechodzi na wujka i ciotkę. Wujek dziedziczy1/2, a syn i adoptowana córka po 1/4 spadku.
Jeżeli nastąpiło przysposobienie niepełne, to wujek dziedziczy 1/3, syn ciotki 1/6, a Pytający(a) 1/6 po ciotce i 1/3 po matce.
