Firma kurierska nie chce uznać reklamacji za zniszczony towar.

8.5.2015

Pytanie:

"Potrzebuję Państwa pomocy w zakresie opinii prawnej. Sprawa dotyczy odrzucenia reklamacji przez firmę kurierską. Nasz klient zamówił u nas telewizor led 50 cali. Paczkę z telewizorem wysłaliśmy kurierem z dodatkową opcją ubezpieczenia. Według informacji od naszego klienta pudełko dotarło do niego z wyraźnymi uszkodzeniami. Postanowił więc sprawdzić telewizor przy kurierze. Okazało się że telewizor też doznał uszkodzeń mechanicznych. Kurier sporządził protokół i zabezpieczył przesyłkę. Sprawa została zgłoszona do firmy kurierskiej, niestety dostaliśmy odpowiedź negatywną dotyczącą zwrotu pieniędzy za uszkodzony towar. Co w takiej sytuacji mamy zrobić? "

Odpowiedź prawnika: Firma kurierska nie chce uznać reklamacji za zniszczony towar.

Niniejsza opinia została sporządzona na podstawie przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 roku Kodeks cywilny (Dz. U. 1964 r., nr 16, poz. 93, dalej k.c.), ustawy z dnia 15 listopada 1984 roku Prawo przewozowe (tekst jednolity: Dz. U. 2012 r. poz. 1173, dalej u.p.p.) oraz aktualnych komentarzy doktryny i orzecznictwa odnoszących się do rozpatrywanych kwestii.

1. Odrzucając złożoną przez Państwa reklamację, firma kurierska stwierdziła, iż powstała szkoda została zgłoszona dopiero po dokonaniu odbioru przesyłki.

2. Zasadą jest, że sprzedawca jest odpowiedzialny z tytułu rękojmi za wady fizyczne, które istniały w chwili przejścia niebezpieczeństwa na kupującego lub wynikły z przyczyny tkwiącej w rzeczy sprzedanej w tej samej chwili (art. 559 k.c.).

art. 559 k.c.

Sprzedawca jest odpowiedzialny z tytułu rękojmi za wady fizyczne, które istniały w chwili przejścia niebezpieczeństwa na kupującego lub wynikły z przyczyny tkwiącej w rzeczy sprzedanej w tej samej chwili.

W Państwa sytuacji momentem przejścia powyższego ryzyka na kupującego było wydanie mu rzeczy lub wydanie rzeczy kurierowi (wtedy ryzyko przechodzi na kuriera).

Gdy tak ja w tym przypadku kupującym jest przedsiębiorca, przede wszystkim ma on obowiązek sprawdzenia towaru przy jego wydaniu lub niezwłocznie po tym zdarzeniu. Ma obowiązek niezwłocznie zawiadomić o wadzie pod rygorem utraty uprawnień z rękojmi (art. 563 k.c.).

art. 563 k.c.

§ 1. Przy sprzedaży między przedsiębiorcami kupujący traci uprawnienia z tytułu rękojmi, jeżeli nie zbadał rzeczy w czasie i w sposób przyjęty przy rzeczach tego rodzaju i nie zawiadomił niezwłocznie sprzedawcy o wadzie, a w przypadku gdy wada wyszła na jaw dopiero później - jeżeli nie zawiadomił sprzedawcy niezwłocznie po jej stwierdzeniu.

§ 2. Do zachowania powyższego terminu wystarczy wysłanie przed jego upływem zawiadomienia o wadzie.

W tym przypadku kupujący zawiadomił Państwa o wadzie rzeczy, czym dopełnił swojego ustawowego obowiązku. Tym samym zasadnym było zgłoszenie przez niego wadliwości produktu.

3. Odnosząc się do kluczowego w niniejszej sprawie zagadnienia (wydanie towaru przez kuriera), jak wskazaliśmy powyżej, w momencie przekazania rzeczy kurierowi, ryzyko uszkodzenia towaru lub wystąpienia innej wady przechodzi na kuriera. Zasada ta wynika z powołanego wyżej przepisu art. 559 k.c. w zw. z art. 544 § 1 k.c., zgodnie z którym:

§ 1. Jeżeli rzecz sprzedana ma być przesłana przez sprzedawcę do miejsca, które nie jest miejscem spełnienia świadczenia, poczytuje się w razie wątpliwości, że wydanie zostało dokonane z chwilą, gdy w celu dostarczenia rzeczy na miejsce przeznaczenia sprzedawca powierzył ją przewoźnikowi trudniącemu się przewozem rzeczy tego rodzaju.

Konsekwencją powyższego jest treść art. 545 § 2 k.c.:

§ 2. W razie przesłania rzeczy sprzedanej na miejsce przeznaczenia za pośrednictwem przewoźnika, kupujący obowiązany jest zbadać przesyłkę w czasie i w sposób przyjęty przy przesyłkach tego rodzaju; jeżeli stwierdził, że w czasie przewozu nastąpił ubytek lub uszkodzenie rzeczy, obowiązany jest dokonać wszelkich czynności niezbędnych do ustalenia odpowiedzialności przewoźnika.

Ustalenie odpowiedzialności kuriera może obywać się na podstawie regulacji u.p.p. Niestety, przyjęcie przesyłki przez uprawnionego bez zastrzeżeń powoduje wygaśnięcie roszczeń z tytułu ubytku lub uszkodzenia, chyba że szkodę niedającą się z zewnątrz zauważyć uprawniony stwierdził po przyjęciu przesyłki i w terminie 7 dni zażądał ustalenia jej stanu oraz udowodnił, że szkoda powstała w czasie między przyjęciem przesyłki do przewozu a jej wydaniem. Przykładowo wskazujemy treść art. 87 u.poczt.

art. 76 u.p.p.

Przyjęcie przesyłki przez uprawnionego bez zastrzeżeń powoduje wygaśnięcie roszczeń z tytułu ubytku lub uszkodzenia, chyba że:

1) szkodę stwierdzono protokolarnie przed przyjęciem przesyłki przez uprawnionego;

2) zaniechano takiego stwierdzenia z winy przewoźnika;

3) ubytek lub uszkodzenie wynikło z winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa przewoźnika;

4) szkodę niedającą się z zewnątrz zauważyć uprawniony stwierdził po przyjęciu przesyłki i w terminie 7 dni zażądał ustalenia jej stanu oraz udowodnił, że szkoda powstała w czasie między przyjęciem przesyłki do przewozu a jej wydaniem.

Jeżeli w wyniku rozpatrzenia takiej reklamacji kurier nie stwierdził nieprawidłowości po swojej stronie, kupujący może skierować roszczenia do sprzedawcy na zasadach wyłożonych w pkt 2.

Państwo jako sprzedawca uzyskali dodatkowe zabezpieczenie od kuriera, poprzez ubezpieczenie przesyłki. Warunki uznania reklamacji wskazane w § 7 pkt 11 Regulaminu są jednak analogiczne do tych, które wskazano w u.p.p. i u.poczt. Biorąc zatem pod uwagę samą treść protokołu szkody. stwierdzić trzeba, iż stanowisko prezentowane przez firmę kurierską jest uzasadnione.

Kwestia relacji między Państwem jako sprzedawcą a kurierem w zakresie odszkodowania z sytuację podaną w pytaniu jest zależna od rodzaju umowy między z kurierem oraz okoliczności sprawy. Nie znamy niestety treści umowy jaką zawarli Państwo z kurierem, jednak jeśli domniemujemy, iż § 7 pkt 11 Regulaminu został zacytowany w sposób prawidłowy.

4. Aby skutecznie dochodzić w postępowaniu sądowym swoich roszczeń w stosunku do firmy kurierskiej, musieliby Państwo wykazać, że protokół szkody nie zawiera informacji zgodnych z rzeczywistością. Z pewnością będzie to trudny dowód do przeprowadzenia, niemniej jest to część ryzyka prowadzenia działalności gospodarczej sprzedaży rzeczy ruchomych. Dowodem w tej sprawie mogłyby być zeznania kupującego, który potwierdziłby, że protokół szkody został sporządzony bezpośrednio przy odbiorze przesyłki, a nie dopiero po przesłaniu informacji telefonicznej. Dowodem w postępowaniu sądowym mogą być także zeznania samego kuriera.

Ewentualnie, można by dowodzić, że szkody nie dało się z zewnątrz zauważyć. Wówczas jednak także trzeba by wykazać, że szkoda powstała w czasie między przyjęciem przesyłki do przewozu a jej wydaniem. Również w takim przypadku zasadnym będzie dysponowanie oświadczeniem kupującego.

Warto zatem uzyskać od kupującego takie oświadczenie na piśmie oraz na tej podstawie ponownie wezwać firmę kurierską do zapłaty, zastrzegając, iż będziecie Państwo dochodzić swoich roszczeń na drodze postępowania sądowego. Oczywiście nasz zespół może przygotować projekt takiego wezwania.

Zaznaczamy przy tym, iż jeśli nie uda się Państwu wykazać, że sporządzenie protokołu szkody odbyło się przy odbiorze albo , że uszkodzenie przesyłki nastąpiło w czasie między przyjęciem przesyłki do przewozu a jej wydaniem, skuteczne rozwiązanie problemu będzie wątpliwe. Jak słusznie zauważa Krzysztof Wesołowski w Komentarzu do art. 76 ustawy - Prawo przewozowe, w przypadku szkód jawnych wygasłych roszczeń nie konwaliduje fakt sporządzenia przez przewoźnika protokołu już po wydaniu przesyłki na żądanie osoby uprawnionej. Obrona przewoźnika przed takimi roszczeniami może się zatem sprowadzać do dowodu braku zastrzeżeń ze strony osoby uprawnionej w momencie odbioru przesyłki. Takie rozwiązanie ma skłaniać odbiorców do podejmowania aktów staranności we właściwym czasie.

Ciężar dowodu na okoliczność zgłoszenia zastrzeżeń spoczywa na osobie uprawnionej, dlatego powinna ona dążyć do zgłoszenia zastrzeżeń w formie zapewniającej pozyskanie środka dowodowego na tę okoliczność. Bez znaczenia z punktu widzenia osiągnięcia celu, jakim jest zapobieżenie wygaśnięciu roszczenia, jest okoliczność, czy w konsekwencji zgłoszenia zastrzeżeń doszło do sporządzenia protokołu o stanie towaru. Ta ostatnia kwestia ma jednak znaczenie z uwagi na udowodnienie szkody, jej rozmiaru i czasu powstania. Także w tym zakresie ciężar dowodu spoczywa na uprawnionym.