Odpowiedź prawnika: Odmowa wniesienia skargi kasacyjnej przez adwokata
Strona w postępowaniu cywilnym, poza wyjątkami wyraźnie wskazanymi, może wnieść skargę kasacyjną od każdego wyroku sądu II instancji. Skargę tą może wnieść tylko za pośrednictwem adwokata bądź radcy prawnego. W przedstawionym stanie faktycznym został dla Pana ustanowiony pełnomocnik z urzędu. Pełnomocnik taki może zostać powołany na każdym etapie postępowania. Jednakże należy zauważyć, że pełnomocnik został powołany w sprawie, a nie celem przeprowadzenia określonej czynności. Adwokat, który został dla Pana powołany, miał reprezentować Pana interesy w postępowaniu, a nie miał obowiązku wniesienia skargi kasacyjnej. Dlatego sformułowanie sądu, na podstawie którego wyznaczony został pełnomocnik z urzędu nie ma wpływu na prawidłowość powołania pełnomocnika, ani na bieg terminu na wniesienie skargi kasacyjnej.
Zgodnie z art. 28 ustawy o adwokaturze adwokat może odmówić udzielenia pomocy prawnej tylko z ważnych powodów, o których informuje zainteresowanego. Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego bezzasadność apelacji stanowi ważny powód uzasadniający odmowę sporządzenia przez adwokata skargi kasacyjnej (orzeczenie SN z dnia 21 września 200 r. sygn. akt III CZP 14/00).
Przypadki odmowy sporządzania kasacji przez profesjonalnych pełnomocników były rozpatrywane przez Europejski Trybunał Sprawiedliwości, który stwierdził że adwokat może odmówić sporządzenia kasacji, ale powinien odmowę sporządzić na piśmie, tak aby osoba przez niego reprezentowana wiedziała, na jakiej podstawie prawnej pełnomocnik odmówił sporządzenia kasacji. Odmowa sporządzenia kasacji powinna być przekazana reprezentowanemu w rozsądnym terminie, aby strona mogła skorzystać w tym postępowaniu ze środka odwoławczego jakim jest skarga kasacyjna w drodze wyznaczenia nowego pełnomocnika z urzędu lub ustanowienia pełnomocnika z wyboru (wyroki z dnia 22 marca 2007 r. w sprawach: Siałkowska przeciwko Polsce oraz Staroszczyk przeciwko Polsce). W celu wykonania powyższych orzeczeń ETS Minister Sprawiedliwości w dniu 25 maja 2007 r. zwrócił się do Naczelnej Rady Adwokackiej z wnioskiem o ustalenie jednolitej procedury udzielania odmowy sporządzania skarg kasacyjnych przez adwokatów.
W dniu 15 września 2007 r. Naczelna Rada Adwokacka wydała uchwałę nr 61/2007, w której zaleciała, aby adwokaci odmawiając sporządzenia skargi kasacyjnej niezwłoczne przygotowanie opinii w formie pisemnej, która uzasadnia zajęte stanowisko i przedstawienie jej osobie reprezentowanej, dziekanowi okręgowej rady adwokackiej oraz sądowi, przed którym toczy się postępowanie. Niedopełnienie powyższych obowiązków może być uznane za przewinienie dyscyplinarne, skutkujące odpowiedzialnością dyscyplinarną. Ponadto strona reprezentowana może żądać naprawienia wyrządzonej jej szkody na zasadach ogólnych.W przedstawionym stanie faktycznym adwokat nie sporządził skargi kasacyjnej, jednak poinformował na piśmie o odmowie jej sporządzenia Pana, Okręgową Izbę Adwokacką oraz sąd. Niestety z przedstawionego stanu faktycznego nie wynika jakim okresem czasu dysponował adwokat na sporządzenie skargi kasacyjnej, dlatego trudno nam oceniać, czy zostało naruszone przez niego zalecenia sporządzenia opinii niezwłocznie.
W tej sytuacji, jeżeli uważa Pan, że skarga kasacyjna jest zasadna, wystąpić o ustanowienie kolejnego pełnomocnika (co z uwagi na pozostały okres czasu na wniesienie skargi kasacyjnej nie jest zasadne), bądź postarać się o pełnomocnika z wyboru, który taka skargę kasacyjną sporządzi. Biorąc jednak pod uwagę okres czasu pozostały do sporządzenia skargi kasacyjnej, niewykluczone, że także wielu pełnomocników z wyboru może odmówić sporządzenia skargi kasacyjnej ze względu na zbyt krótki okres czasu.
Nie sporządzenie przez pełnomocnika z urzędu skargi kasacyjnej nie stanowi naszym zdaniem podstawy do przywrócenia terminu. Powołany z urzędu pełnomocnik sporządził opinię, zgodnie z którą jego zdaniem wniesienie skargi kasacyjnej jest bezzasadne. Nic nie stoi jednak na przeszkodzie, aby inny adwokat bądź radca prawny sporządził w tej sprawie skargę kasacyjną.
