Opodatkowanie zniesienia współwłasności

Odpowiedź prawnika: Opodatkowanie zniesienia współwłasności

Nabycie udziałów w nieruchomości w drodze odpłatnego zniesienia współwłasności (zniesienia współwłasności polegającego na przyznaniu rzeczy jednemu ze współwłaścicieli, podczas gdy drugi otrzyma równowartość swoich udziałów w pieniądzu) nie jest źródłem przychodu w podatku dochodowym od osób fizycznych (art. 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych) i nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem (tak samo jak nie jest opodatkowane np. nabycie nieruchomości). Nabycie udziałów w nieruchomości w drodze odpłatnego zniesienia współwłasności nie jest też opodatkowane podatkiem od spadków i darowizn, któremu może podlegać nieodpłatne zniesienie współwłasności (bez obowiązku spłat dotychczasowego współwłaściciela).

Opodatkowane jest natomiast odpłatne zbycie udziału w nieruchomości, w tym także przez dotychczasowego współwłaściciela, który w drodze odpłatnego zniesienia współwłasności przenosi swój udział na drugiego współwłaściciela (art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych) – jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie nieruchomości lub jej wybudowanie. Istnieją jednak liczne zwolnienia od konieczności zapłaty 10% podatku – np. w przypadku, gdy nabycie zbywanego udziału w nieruchomości nastąpiło w drodze spadku (por. art. 21 ust. 1 pkt 32 wskazanej wyżej ustawy).

Zniesienie współwłasności w części dotyczącej spłat lub dopłat jest objęte podatkiem od czynności cywilnoprawnych (art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. f ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych). Tak więc odpłatne zniesienie współwłasności (również w drodze orzeczenia sądu) podlega opodatkowaniu 2-procentowym podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Należy bez wezwania organu podatkowego, złożyć deklarację w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych oraz obliczyć i wpłacić podatek w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego (uprawomocnienia się orzeczenia sądowego).