Odpowiedź prawnika: Prawa i obowiązki pokrzywdzonego
8.8.2007
Oskarżyciel posiłkowy jest stroną sądowego etapu postępowania karnego (oskarżyciel posiłkowy nie występuje na etapie postępowania przygotowawczego). Oskarżycielem posiłkowym może być tylko pokrzywdzony, a więc osoba fizyczna lub prawna, której dobro prawne zostało bezpośrednio naruszone lub zagrożone przez przestępstwo. Pozycja pokrzywdzonego i oskarżyciela posiłkowego w procesie jest zupełnie inna. Tylko oskarżyciel posiłkowy jest stroną procesu, i w związku z tym przysługują mu wszelkie prawa strony procesu. Może więc składać środki zaskarżenia, wnosić o przeprowadzenie dowodów, zadawać pytania świadkom i oskarżonemu. Pokrzywdzony jako taki nie jest stroną w procesie (tylko w postępowaniu przygotowawczym). Oznacza to, że nie może przed sądem korzystać z uprawnień przewidzianych dla stron postępowania.
Obowiązek wydania rzeczy mogącej stanowić dowód w sprawie jest obowiązkiem każdej osoby władającej rzeczą. Posiadanie statusu pokrzywdzonego czy też oskarżyciela posiłkowego nie zwalnia go z obowiązku wydania rzeczy. Jeśli osoba władające rzeczą nie zgadza się na jej wydanie można przeprowadzić jej odebranie. Takie ukształtowanie instytucji zatrzymania rzeczy stanowi wyraz zasady prawdy, funkcjonującej w postępowaniu karnym. Podstawę wszelkich rozstrzygnięć powinny bowiem stanowić prawdziwe ustalenia faktyczne.
Jeśli nie zgadza się Pan z dowodem w postępowaniu sposobem na podważenie tego dowodu nie będzie odmowa jego wydania. Będąc stroną postępowania może Pan się wypowiadać o zebranym materiale dowodowy i podważać jego wiarygodność w drodze kierowanych do sądu pism procesowych czy uwag na rozprawie. Sąd, w ramach swobodnej oceny dowodów, będzie sam decydował o tym czy dany dowód jest wiarygodny i ma znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy.
