Prawa osoby oskarżonej

Pytanie:

W ubiegłym roku w maju przydarzyła mi się (jak się niedawno okazało) straszna przygoda. Jestem właścicielem samochodu dostawczego Żuk. Samochodem tym rozwożę węgiel na zamówienie do prywatnych domów. Posiadając taki samochód przewożę na zamówienie różne rzeczy różnym ludziom. W ubiegłym roku w maju byłem w małej miejscowości zawieźć zamówiony węgiel. Po dostarczeniu zamówienia postanowiłem podjechać do niedaleko położonej wioski, gdzie mieszka mój stały klient i zapytać czy przypadkiem nie jest potrzebny węgiel. Po drodze zatrzymało mnie dwóch młodych ludzi i zapytało czy mógłbym zawieźć im do skupu złom, który uskładali sobie przy drodze w lesie. Zaproponowali mi 100 zł za kurs. Zgodziłem się. Podjechałem w miejsce które wskazali (było to w lasku około 50 m od głównej drogi, obok jakiegoś ogrodzenia). Na ziemi leżały różne metalowe pręty, kątowniki, kawałki blachy, itp.). Ponieważ niektóre kawałki prętów były dosyć długie pomogłem im je załadować na auto tak, żebym za moment nie dostał mandatu. Jadąc główną drogą zauważyłem poruszenie u moich zleceniodawców w momencie, kiedy mijał nas jadący z przeciwka samochód ochrony jakiegoś obiektu. Kiedy zobaczyli, że samochód zawraca za nami otworzyli drzwi jadącego auta i chcieli wyskakiwać. Zwolniłem, a kiedy się zatrzymywałem oni wyskoczyli i pobiegli do lasu. Zatrzymałem się na chwilę, ale zaraz ruszyłem. Po ujechaniu kilkunastu metrów zatrzymałem się, gdyż postanowiłem porozmawiać z kierowcą samochodu ochrony, który jechał za mną. Okazało się, że jest to ochroniarz z cementowni, który stwierdził, że złom jaki mam na aucie ukradłem z cementowni. Starałem się mu wyjaśnić sytuację, ale nie słuchał tylko zadzwonił na policję. Radiowóz zabrał mnie do cementowni, wezwany został magazynier, który potwierdził, że złom należy do cementowni. Złom wyceniono na 860 zł. Zostałem aresztowany. Przesłuchiwano mnie przez cały wieczór, nie pozwolono mi spać, przesłuchiwano mnie jak okrutnego przestępcę pół kolejnego dnia. Starano się wymóc na mnie, abym przyznał, że ukradłem złom. Po 48 godzinach zostałem zwolniony, a na moim samochodzie ustanowiono zastaw na poczet ewentualnej kary pieniężnej. Od tego momentu nie otrzymałem żadnych informacji na temat tej sprawy - żadnego powiadomienia ani wezwania. Przed świętami otrzymałem listem poleconym wyrok, skazujący mnie na 1,5 roku aresztu w zawieszeniu na 3 lata i 500 zł grzywny - został wydany zaocznie. Mam stały adres zamieszkania. Z wyroku wynika, że oskarżono mnie o kradzież złomu z terenu cementowni. Czy prokurator nie powinien mnie przesłuchać? Czy nie powinienem dostać aktu oskarżenia? Czy nie miałem prawa zapoznać się z aktami sprawy? W jakich sytuacjach toczą się postępowania zaocznie? W jaki sposób powinienem być informowany o postępach w sprawie i czy korespondencja z prokuratury, sądu, policji powinna być polecona? Na jakiej podstawie pozbawiono mnie możliwości obrony?

Masz inne pytanie do prawnika?

21.1.2005

Zespół
e-prawnik.pl

Odpowiedź prawnika: Prawa osoby oskarżonej

Zgodnie z art. 1 kodeksu karnego odpowiedzialność ponosić można tylko za popełnione czyny. Nikt nie może odpowiadać za czyny popełnione przez inną osobę. Wydaje się, że w tej sprawie nie może Pan odpowiadać nawet za pomocnictwo w popełnieniu czynu przez inną osobę, gdyż nie wiedział Pan ani nie miał możliwości dowiedzenia się o zamiarach sprawców.

Z przedstawionego opisu sytuacji można się domyślać, że przeprowadzono postępowanie uproszczone. Jest to możliwe, jeżeli wcześniej prowadzone było dochodzenie (art. 469 kodeksu postępowania karnego). Chodzi tutaj o sprawy o mniejszym znaczeniu, kiedy w grę wchodzą mniej szkodliwe przestępstwa oraz dotyczą one przedmiotów o mniejszej wartości. Prowadzi je na ogół Policja. Ma ono na celu m.in. ustalenie sprawcy czynu, wyjaśnienie okoliczności jego popełnienia oraz zebranie i zabezpieczenie dowodów. Nie jest tutaj konieczne uczestnictwo prokuratora. Jego rola ogranicza się w tym przypadku do zatwierdzenia aktu oskarżenia sporządzonego przez Policję (art. 331 §1 k.p.k.).

Porady prawne

Oskarżony powinien otrzymać odpis aktu oskarżenia (art. 334 k.p.k.). Prokurator może również wnieść do sądu wniosek o wydanie wyroku sądowego bez przeprowadzenia rozprawy. W tym przypadku jednak jest to mało prawdopodobne, ponieważ konieczne jest spełnienie kilku warunków. Trzeba m.in. uzgodnić wymiar kary z oskarżonym, poza tym okoliczności popełnienia przestępstwa nie mogą budzić wątpliwości (art. 335 k.p.k.). Wydaje się, że tak nie było w tym przypadku.

Art. 479 §1 k.p.k. mówi, że w postępowaniu uproszczonym można przeprowadzić rozprawę bez udziału oskarżonego oraz wydać wyrok zaoczny tylko w przypadku, gdy nie stawi się na rozprawę ani on ani jego obrońca. Aby oskarżony mógł stawić się na rozprawę, musi wcześniej zostać na nią wezwany (art. 475 k.p.k.). Wezwanie takie musi zostać odpowiednio doręczone – musi spełniać wymogi przewidziane w Rodziale 15 k.p.k. Zgodnie z art. 131 i 132 k.p.k. pisma takie doręcza za pokwitowaniem (konieczny jest podpis oskarżonego) poczta lub w określonych wypadkach Policja. Oskarżony powinien odebrać je osobiście. Art. 132 §2 k.p.k. określa, jakie inne osoby są uprawnione do odbioru pisma. Do kręgu tego zaliczają się głównie domownicy. Pismo uznaje się za doręczone, jeżeli doręczenia nie można przekazać w ten sposób (chodzi tutaj głównie o przypadki, gdy oskarżony nie przebywa pod określonym adresem). W takiej sytuacji pismo pozostawia się w najbliższej placówce pocztowej, zaś w skrzynce pocztowej umieszcza się odpowiednie zawiadomienie (art. 133 k.p.k.).

Jeżeli nie zmieniał Pan w czasie prowadzenia sprawy adresu zamieszkania, pismo powinno zostać prawidłowo doręczone. W tym przypadku wchodzi w grę sytuacja, że Policja pomyliła się i na przykład źle zanotowała lub źle sprawdziła adres.

Z powodu nieprawidłowego doręczenia (a właściwie jego braku) został Pan niesłusznie pozbawiony możliwości obrony. W tej sytuacji, na podstawie art. 438 pkt 2 k.p.k. wyrok taki podlega uchyleniu lub zmianie.

Porady prawne

Potrzebujesz porady prawnej?

Jak pozbyć się niewygodnego sędziego - czyli wyłączenie sędziego w sądzie karnym

Jak pozbyć się niewygodnego sędziego - czyli wyłączenie sędziego w sądzie karnym

Wyłączenie sędziego w sądzie karnym następuje na żądanie sędziego, z urzędu albo na wniosek strony -  zależnie od przyczyny, jaka to wyłączenie uzasadnia. Kiedy sędzia jest wyłączony z mocy prawa? Sędzia jest z mocy prawa wyłączony od udziału w sprawie, jeżeli: sprawa dotyczy (...)

Kiedy jestem uprawniony do żądania ustanowienia obrońcy z urzędu?

Kiedy jestem uprawniony do żądania ustanowienia obrońcy z urzędu?

  Jaka jest rola i zasady działania obrońcy w procesie karnym? Obrońca jest ustanowiony w procesie karnym do pomocy oskarżonemu we właściwym prowadzeniu obrony. Odpowiednia pomoc jest zapewniona przez wykształcenie i doświadczenie zawodowe, a także bezstronność obrońcy. Możliwość (...)

Jazda rowerem pod wpływem alkoholu. Złagodzą przepisy?

Jazda rowerem pod wpływem alkoholu. Złagodzą przepisy?

Ministerstwo Sprawiedliwości planuje zmiany w kodeksie prawa karnego. Zakładają m.in. złagodzenie kar za jazdę rowerem pod wpływem alkoholu. Projekt został już wysłany do międzyresortowych konsultacji. W kwestii jazdy rowerem pod wpływem alkoholu polskie prawo jest jednym z najbardziej restrykcyjnych. (...)

Emerytura a praca za granicą

Emerytura a praca za granicą

W pewnych przypadkach na polskie emerytury lub renty mogą liczyć osoby pracujące czy zamieszkałe za granicą. Dowiedz się, jak polacy, którzy mieszkają za granicą, mogą nabyć prawo do polskiej emerytury. Jakie są zasady przyznawania emerytur i rent dla osób pracujących (...)

Stosowanie aresztu tymczasowego wobec kobiet w ciąży

Stosowanie aresztu tymczasowego wobec kobiet w ciąży

Trybunał Konstytucyjny rozpoznał wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich dotyczący zasad stosowania aresztu tymczasowego wobec kobiet w ciąży.Przepisy Kodeksu postępowania karnego nie wyłączają stosowania tymczasowego aresztowania w stosunku do kobiet w ciąży. Kodeks karny wykonawczy - zdaniem (...)

Opłaty za pobyt w DPS trzeba ustalić w decyzji

Opłaty za pobyt w DPS trzeba ustalić w decyzji

Uchwała NSA Naczelny Sąd Administracyjny w składzie 7 sędziów, działając na podstawie art. 15 § 1 pkt 2 w związku z art. 264 § 2 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, orzekł 11 czerwca br. w sentencji swojej uchwały (sygn. I OPS 7/17): Obowiązek wnoszenia, (...)

Jak orzeka się o niepełnosprawności?

Jak orzeka się o niepełnosprawności?

Kiedy występuje niepelnosprawność? Zgodnie z przepisami ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych niepełnosprawność oznacza trwałą lub okresową niezdolność do wypełniania ról społecznych z powodu stałego lub długotrwałego naruszenia (...)

Posiadasz narkotyki? Prokurator nie zawsze cię ukarze.

Posiadasz narkotyki? Prokurator nie zawsze cię ukarze.

Kwestia nowelizacji ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii dokonana w kwietniu 2011 roku wywołała duże kontrowersje tak w czasie sejmowej debaty jak i wśród środowisk zajmujących się polityką narkotykowa. W świetle oskarżeń częsci polityków o rzekomej "legalizacji narkotyków" (...)

Obowiązek skorygowania deklaracji w razie nieprzeznaczenia przychodów ze zbycia nieruchomości na cele mieszkaniowe

Obowiązek skorygowania deklaracji w razie nieprzeznaczenia przychodów ze zbycia nieruchomości na cele mieszkaniowe

Wątpliwości prawne W dniu 14 września Sąd Najwyższy w składzie trzech sędziów rozpoznawał w Izbie Karnej zagadnienie prawne w sprawie I KZP 8/17: "Czy użyte w treści art. 28 ust. 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. (...)

Odszkodowanie za szkody związane z naruszeniem konkurencji

Odszkodowanie za szkody związane z naruszeniem konkurencji

Co reguluje ustawa o roszczeniach o naprawienie szkody wyrządzonej przez naruszenie prawa konkurencji?  Ustawa z dnia 21 kwietnia 2017 r. o roszczeniach o naprawienie szkody wyrządzonej przez naruszenie prawa konkurencji wprowadza od 27 czerwca szereg ułatwień dla poszkodowanych, którzy (...)

Jak instytucje kościelne mogą uzyskać osobowość prawną na podstawie prawa polskiego?

Jak instytucje kościelne mogą uzyskać osobowość prawną na podstawie prawa polskiego?

Inne instytucje kościelne mogą na wniosek władzy kościelnej uzyskać osobowość prawną na podstawie prawa polskiego. Jakie instytucje obejmuje przepis Konkordatu? Zgodnie z instrukcją z dnia 15 czerwca 2000 r. dotyczącą zakresu i sposobu uzyskania osobowości pranej przez instytucje (...)

Jak dobrowolnie ubezpieczyć się zdrowotnie?

Jak dobrowolnie ubezpieczyć się zdrowotnie?

Kto może ubezpieczyć się dobrowolnie? Jeśli mieszkasz w Polsce i chcesz się leczyć w ramach powszechnego sytemu ochrony zdrowia - możesz dobrowolnie ubezpieczyć siebie i członków twojej rodziny – pod warunkiem, że nie jesteś: objęty obowiązkowym ubezpieczeniem, członkiem (...)

Czym jest spadek - czyli co możesz odziedziczyć?

Czym jest spadek - czyli co możesz odziedziczyć?

Pod pojęciem spadku kryje się ogół praw i obowiązków zmarłego, które przechodzą na spadkobierców w drodze spadkobrania. Nie należą jednak do spadku praw i obowiązki ściśle związane z osobą zmarłego, jak również prawa, które z chwilą śmierci spadkodawcy (...)

Kontrola pracownika przebywającego na chorobowym przez pracodawcę

Kontrola pracownika przebywającego na chorobowym przez pracodawcę

Pracodawcy są uprawnieni do przeprowadzania kontroli prawidłowości wykorzystywania przez pracowników zwolnień lekarskich od pracy z powodu choroby lub konieczności sprawowania opieki nad chorym dzieckiem lub innym chorym członkiem rodziny, na podstawie art. 68 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 (...)

Mienie PKP

Mienie PKP

Uchwała NSA Naczelny Sąd Administracyjny w składzie 7 sędziów 26 lutego 2018 r. podjął następującą uchwałę (sygn. I OPS 5/17): "Pozostawanie nieruchomości we władaniu przedsiębiorstwa PKP bez udokumentowanego prawa w sposób określony w art. 38 ust. 2 ustawy z dnia 29 kwietnia (...)

Kurator - Kiedy i dla kogo ustanawia się kuratora?

Kurator - Kiedy i dla kogo ustanawia się kuratora?

U podstaw instytucji opieki oraz kurateli leży troska o interesy tych osób, które z różnych przyczyn nie potrafią lub nie mogą same o nie zadbać. Nie można bowiem w państwie prawa dopuszczać do sytuacji, gdy czyjeś prawa, z przyczyn od niego niezależnych, pozostają bądź (...)

Ubezpieczenie zdrowotne - Kogo dotyczy i kiedy jest obowiązkowe?

Ubezpieczenie zdrowotne - Kogo dotyczy i kiedy jest obowiązkowe?

Co oznacza powszechne ubezpieczenie zdrowotne? Prawo do ochrony zdrowia oraz do równego dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych to podstawowe prawa zagwarantowane w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 r. System ubezpieczenia zdrowotnego (...)

Jakie są prawa człowieka?

Jakie są prawa człowieka?

Czym zajmuje się Rada Europy? Rada Europy powstała w 1949 roku. Jest to międzyrządowa organizacja, która stawia sobie za cel:  osiągnięcie większej jedności między państwami członkowskimi, ochronę i upowszechnianie praw człowieka, pluralizmu demokratycznego i rządów (...)

Jak powołać inspektora ochrony danych?

Jak powołać inspektora ochrony danych?

Kto może, a kto ma obowiązek wyznaczenia inspektora ochrony danych? Ogólne rozporządzenie o ochronie danych (RODO), które musi być stosowane od 25 maja 2018 r., w art. 37 ust 1 przewiduje obowiązek wyznaczenia inspektora dla administratorów i podmiotów (...)

Na jaką pomoc społeczną można liczyć?

Na jaką pomoc społeczną można liczyć?

Jakie są kryteria przyznawania świadczeń z pomocy społecznej? Pomocy społecznej udziela się osobom i rodzinom w szczególności z powodu: ubóstwa; sieroctwa; bezdomności; bezrobocia; niepełnosprawności; długotrwałej lub ciężkiej choroby; przemocy w rodzinie; potrzeby ochrony (...)

Przetwarzanie danych przy rekrutacji pracowników a RODO

Przetwarzanie danych przy rekrutacji pracowników a RODO

Jak potencjalni pracodawcy powinni przetwarzać dane osobowe kandydatów do pracy zgodnie z RODO, czyli ogólnym rozporządzeniem o ochronie danych? Jakie dane kandydatów mogą pozyskiwać i jak długo mogą je przetwarzać? Rekrutacja po nowemu 25 maja 2018 roku we wszystkich (...)

Zapytaj prawnika:

Dodaj załącznikDodaj załącznik

Oświadczenia i zgody RODO:


PORADY PRAWNIKA

Pomówienie pracownika przez osobę trzecią

Pomówienie pracownika przez osobę trzecią

Mój mąż jest urzędnikiem państwowym, pewien niezadowolony interesant nazwał go w pisemnej skardze antysemitą. W odpowiedzi do pracodawcy mój mąż zażądał oddania sprawy do prokuratury, bo antysemityzm jest ścigany z urzędu, a mąż mógłby udowodnić skarżącemu (kłamiącemu) pomówienie. (...)

Status oskarżonego w sprawie karnej

Status oskarżonego w sprawie karnej

Jestem oskarżona o telefoniczne grożenie pozbawienia życia - z art. 190 KK. Nie ma jakichkolwiek podstaw, by wysuwać takie oskarżenie. Nigdy nie dzwoniłam do tej pani. Niemniej byłam już przesłuchiwana w tej sprawie (28.12.r.), a 15.01.r. został przeprowadzony przez Dzielnicowego wywiad środowiskowy. (...)

Pokrzywdzony w postępowaniu karnym

Pokrzywdzony w postępowaniu karnym

Oskarżony (na skutek pomówienia) został uniewinniony. Obecnie, jako pokrzywdzony, chce wnieść powiadomienie o popełnieniu przestępstwa przez poprzednich pokrzywdzonych, a w procesie występujących jako oskarżyciele posiłkowi, jak również przeciw prokuraturze. Prokuratura od ponad roku od (...)

Warunkowe zwolnienie a łączenie wyroków

Warunkowe zwolnienie a łączenie wyroków

Moja mama znajduje się w więzieniu, ma wyrok 6 miesięcy za przestępstwo z art. 278 par. 1 KK. Wyrok był zawieszony na nie wiem ile, podejrzewam, że na 3 lata. W tym czasie dostała drugi wyrok art. 286 par. 1 KK, odsiadka 9 miesięcy, także zawieszony na 3 lata. Sędzia zalecił wykonanie pierwszego (...)

Kwestionowanie poczytalności świadka

Kwestionowanie poczytalności świadka

Czy jest możliwość skierowania świadka na badania psychiatryczne? Kto może wystąpić do Sądu lub prokuratury z takim wnioskiem jeśli istnieją uzasadnione przesłanki co do zaburzeń psychicznych oraz dowody świadczące o sterowaniu śledztwem poprzez szerzenie nieprawdziwych informacji, manii (...)

Nieumyślne spowodowanie pożaru

Nieumyślne spowodowanie pożaru

Moja dziewczyna została oskarżona o spowodowanie pożaru poprzez umieszczenie ręcznika na piecu elektrycznym. Ręcznik zajął się ogniem. Użyczający mieszkanie (bez umowy) nie poinstruował jej, że tego robić nie należy, oraz nie zwrócił nigdy uwagi, chociaż widział suszące się rzeczy (...)

Reprezentacja w sądzie oskarżonego

Reprezentacja w sądzie oskarżonego

Kto oprócz prawnika może być reprezentantem, bądź przedstawicielem osoby oskarżonej? Prawo karne procesowe przewiduje wyłącznie obronę adwokacką, tzn. że obrońcą może być jedynie osoba uprawniona do obrony według przepisów ustawy - prawo o adwokaturze, a więc adwokat, w niektórych (...)

Warunkowe umorzenie postępowania po uchyleniu wyroku przez sąd apelacyjny

Warunkowe umorzenie postępowania po uchyleniu wyroku przez sąd apelacyjny

Osoby są oskarżone z art. 284 par 2. Pierwsza rozprawa zakończyła się uchyleniem wyroku przez sąd apelacyjny i przekazaniem do ponownego rozpatrzenia. Ponieważ od rzekomego czynu minęło już 8 lat i dotychczasowe postępowanie było dość długotrwałe i uciążliwe dla oskarżonej czy może (...)

Zmiana kwalifikacji prawnej czynu

Zmiana kwalifikacji prawnej czynu

W jakiej sytuacji osobie oskarżonej z art. 280 § 1 k.k. można zmienić zakwalifikowanie czynu na art. 283 k.k.? Co oznacza w tym przypadku stwierdzenie "wypadek mniejszej wagi"? "Wypadek mniejszej wagi" to pojęcie, które nie zostało uregulowane wprost w przepisach kodeksu karnego. W tej kwestii (...)

Kurator spółki jako pracodawca

Kurator spółki jako pracodawca

Nie bardzo rozumiem sformułowanie, wydaje się, cyt.: \" Naszym zdaniem wydaje się, że kurator pełni rolę osoby wykonującej pewne czynności za pracodawcę a zatem może być podmiotem tego rodzaju przestępstwa.\" Jakie są to \"pewne czynności\" wykonywane przez kuratora za pracodawcę? Czy (...)

Czy mogę wymienić prawo jazdy angielskie na polskie?

Czy mogę wymienić prawo jazdy angielskie na polskie?

Chciałbym Państwa prosić o opinię prawną w sprawie wymiany angielskiego prawa jazdy na polskie. Ale zaczynając od początku w 2013 straciłem prawo jazdy za jazdę po pijaku. Po tym zdarzeniu przeprowadziłem się do Anglii, tam postanowiłem wyrobić sobie tamtejsze prawo jazdy. Teraz po powrocie (...)

Jak przygotować się do zakupu mieszkania z licytacji komorniczej?

Jak przygotować się do zakupu mieszkania z licytacji komorniczej?

Witam serdecznie, chcę zakupić mieszkanie z licytacji komorniczej. Nie ukrywam że natrafiłem na naprawdę ciekawą ofertę i chciałbym jak najszybciej stać się jej właścicielem. Dlatego pisze do Państwa z prośbą o pomoc w przygotowaniu się na procedury związane z zakupem mieszkania przez (...)

Jak zabezpieczyć się przed długami ojca?

Jak zabezpieczyć się przed długami ojca?

Mój ojciec nagminnie sięga po kredyty. Ze względu na wysoką posadę jaką posiada, banki bardzo chętnie przyznawały mu pożyczki. Obawiamy się że w końcu jego zadłużenie przewyższy jego możliwości spłaty kredytów. Bardzo proszę o poradę w jaki sposób mogę zabezpieczyć siebie, moją (...)

Popełnienie plagiatu podczas pisania pracy magisterskiej.

Popełnienie plagiatu podczas pisania pracy magisterskiej.

Zamierzam napisać pracę magisterską. Zamierzam ją napisać na podstawie mojej pracy licencjackiej (poszerzyć ją). Czy będzie to plagiat (autoplagiat)? Opinia prawna dla Państwa sporządzona powstała w oparciu o przepisy:  -ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (...)

Uprawnienia zatrzymanego przez policję

Uprawnienia zatrzymanego przez policję

Ostatnio często poruszam się pieszo po moim mieście w godzinach nocnych lub po prostu po zmroku. Zdarza się, że jestem zatrzymywany przez patrole policji i wypytywany o to lub owo. Niestety nie zawsze w sposób normalny i kulturalny. Uświadomiłem sobie, że w ogóle nie znam swoich praw w takiej (...)