Składanie fałszywych zeznań
Pytanie:
"Osoba skłamała jako \"świadek\" w trakcie kontroli organu skarbowego w obawie przed odpowiedzialnością, która jej groziła w razie wyjawienia prawdy i nie skorzystała z prawa do odmowy składania zeznań (jak rozumiem, aby nie dawać tym pewnej poszlaki organowi) z którego konkretnie paragrafu może być (wedle Państwa oceny) sądzona/skazana taka osoba za składanie fałszywych zeznań?"
Odpowiedź prawnika: Składanie fałszywych zeznań
Składanie fałszywych zeznań jest karalne tylko na podstawie art. 233 § 1 kodeksu karnego, który to stanowi, że „Kto, składając zeznanie mające służyć za dowód w postępowaniu sądowym lub w innym postępowaniu prowadzonym na podstawie ustawy, zeznaje nieprawdę lub zataja prawdę, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3”. Koniecznym warunkiem przypisania odpowiedzialności karnej za to przestępstwo jest uprzedzenie zeznającego o odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznanie lub odebranie od niego przyrzeczenia.
Jeśli składający zeznanie nie wiedział o prawie do odmowy składania zeznań lub odpowiedzi na pytanie składa fałszywe zeznanie z obawy przed odpowiedzialnością karną grożącą jemu samemu lub jego najbliższym, to nie będzie podlegał karze za złożenie tych zeznań (art. 233 § 3 k.k.). Brak wiedzy o prawie do odmowy złożenia zeznania może wynikać z niepoinformowania przez organ odbierający zeznanie lub w ogóle brak wiedzy o takim prawie z innego źródła.
Jeśli jednak świadek został uprzedzony o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań, ale mimo to składa nieprawdziwe zeznania z obawy przed potencjalną odpowiedzialnością grożącą jemu lub osobie najbliższej, to poniesie za to konsekwencje prawne.