Umowa przechowania a depozyt nieprawidłowy

Pytanie:

"Dający do przechowania przelewa na konto Przechowującego kwotę pieniędzy, którą ten przelewa na swoje drugie konto w tym samym banku i tam przechowuje jakiś dłuższy czas. To drugie konto na którym tak naprawdę przechowywane są pieniądze to konto bilansujące (środki tam zgromadzone zmniejszają chwilowe zadłużenie przechowującego wobec banku). Nie jest to absolutnie spłata kredytu, gdyż do pieniędzy jest ciągły dostęp. Kwota przechowywana ulega zmianom zgodnie z aktualnymi potrzebami Dającego do przechowania. Czy tego typu przechowywanie pieniędzy na koncie drugiej osoby kwalifikuje się jako umowa przechowania i tym samym nie podlega zgłoszeniu do Urzędu Skarbowego i podatkowi, czy traktowana jest jako umowa depozytu nieprawidłowego i podlega opodatkowaniu. Proszę o udokumentowanie odpowiedzi w formie konkretnych interpretacji urzędu skarbowego, wyroków sąd, o ile zostały w tej sprawie wydane."

Odpowiedź prawnika: Umowa przechowania a depozyt nieprawidłowy

Depozyt nieprawidłowy został uregulowany w art. 845 Kodeksu cywilnego. Uznawany jest albo za odmianę zwykłej umowy przechowania, instytucję odrębną od umowy pożyczki, albo odrębny typ umowy nazwanej. Uznaje się również, że depozyt nieprawidłowy (przechowanie nieprawidłowe) jest umową szczególnego rodzaju, zawierającą elementy przechowania i pożyczki. Przedmiotem depozytu nieprawidłowego mogą być wyłącznie pieniądze lub rzeczy oznaczone tylko co do gatunku. Osoba biorąca pieniądze (rzecz) do depozytu nieprawidłowego ma obowiązek oddać taką samą ilość pieniędzy (rzeczy), ale niekoniecznie tę samą.

Depozyt nieprawidłowy ma miejsce wtedy, gdy z przepisów szczególnych albo z umowy lub okoliczności wynika, że przechowawca może rozporządzać oddanymi na przechowanie pieniędzmi lub innymi rzeczami oznaczonymi tylko co do gatunku. Do przyjęcia depozytu nieprawidłowego nie jest konieczne wyraźne zastrzeżenie tego w umowie, niemniej dla zastosowania art. 845 Kodeksu konieczne jest ustalenie, że przechowawca uprawniony został do rozporządzania oddanymi na przechowanie pieniędzmi lub rzeczami oznaczonymi co do gatunku. Upoważnienie do rozporządzania oddanymi na przechowanie pieniędzmi jest dla bytu umowy depozytu nieprawidłowego konieczne - sam fakt oddania na przechowanie pieniędzy nie tworzy bowiem jeszcze stosunku depozytu nieprawidłowego z prawem rozporządzania nimi. Przechowawca "nieprawidłowy" nabywa na własność przedmiot depozytu i może nim rozporządzać tak, jak w umowie pożyczki. Depozyt nieprawidłowy różni się jednak od pożyczki tym, że jest zawierany w interesie składającego. Nie można utożsamiać depozytu nieprawidłowego z pożyczką. Depozyt nieprawidłowy może być odpłatny lub nieodpłatny.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. j) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC) podatkowi podlegają umowy depozytu nieprawidłowego. Zgodnie z dalszymi przepisami wskazanej ustawy obowiązek podatkowy ciąży przy umowie depozytu nieprawidłowego - na przechowawcy. Podstawę opodatkowania stanowi przy umowie depozytu nieprawidłowego - kwota depozytu. Stawka podatku wynosi od umowy depozytu nieprawidłowego 2 %. Podatnicy są obowiązani, bez wezwania organu podatkowego, złożyć deklarację w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych, według ustalonego wzoru, oraz obliczyć i wpłacić podatek w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego, z wyłączeniem przypadków, gdy podatek jest pobierany przez płatnika.

Niestety interpretacje organów podatkowych czy też wyroki sądów nie dają odpowiedzi, czy w opisanym stanie faktycznym mamy do czynienia z depozytem nieprawidłowym (podlegającym opodatkowaniu PCC) czy też z umową przechowania (bez PCC). Faktycznie jednak, skoro środki zgromadzone na rachunku bankowym zmniejszają chwilowe zadłużenie przechowującego wobec banku, organy podatkowe mogą twierdzić, że pieniądze są używane przez przechowawcę.


Piotr Geliński

Doradca podatkowy

Doradca podatkowy nr 10841; magister prawa (absolwent Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego).

Od 2002 r. zdobywał doświadczenie jako współpracownik znanych kancelarii prawnych i kancelarii doradztwa podatkowego. Od 2008 r. wykonuje zawód doradcy podatkowego obecnie w formie spółki doradztwa podatkowego;

Specjalizuje się w: udzielaniu porad, opinii i wyjaśnień z zakresu obowiązków podatkowych; analizie obciążeń podatkowych i ich optymalizacji, planowaniu podatkowym; ocenie umów pod względem wynikających z nich obowiązków podatkowych; doradztwie w sporach z organami podatkowymi, podczas kontroli podatkowej i skarbowej oraz w postępowaniach z zakresu zobowiązań podatkowych, w tym także w postępowaniach sądowoadministracyjnych.

Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne

Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?


Masz inne pytanie do prawnika?

 

Komentarze

    Nie dodano jeszcze żadnego komentarza. Bądź pierwszy!!

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika