Zwrot partycypacji TBS a rozwód

Odpowiedź prawnika: Zwrot partycypacji TBS a rozwód

Zgodnie z art. 680[1]  § 1 kodeksu cywilnego małżonkowie bez względu na istniejące między nimi stosunki majątkowe są najemcami lokalu, jeżeli nawiązanie stosunku najmu lokalu mającego służyć zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych założonej przez nich rodziny nastąpiło w czasie trwania małżeństwa. Jeżeli między małżonkami istnieje rozdzielność majątkowa, do wspólności najmu stosuje się odpowiednio przepisy o wspólności ustawowej.

Tak więc w czasie trwania małżeństwa oboje Państwo byliście w świetle prawa najemcami lokalu. Ta wspólność najmu zależy jednak od faktu istnienia małżeństwa. Zgodnie z art. 680 [1] § 2 kc ustanie wspólności ustawowej w czasie trwania małżeństwa nie pociąga za sobą ustania wspólności najmu lokalu. Jednakże sąd, stosując odpowiednio przepisy o zniesieniu wspólności majątkowej, może z ważnych powodów na żądanie jednego z małżonków znieść wspólność najmu lokalu.

Wspólność prawa najmu ustaje zawsze z chwilą ustania małżeństwa na skutek śmierci jednego z małżonków, rozwiązania małżeństwa przez rozwód albo jego unieważnienia. Po orzeczeniu rozwodu albo w trakcie jego trwania (na wniosek małżonków, jeśli nie przedłuży to postępowania) małżonkowie mogą,  a nawet powinni dokonać podziału majątku. W ramach tego postępowania sąd może przyznać Pani prawo najmu lokalu, szczególnie, gdy obie strony się na to godzą. Majątek można też podzielić w drodze umowy. Zakładamy przy tym, że spełnia Pani cały czas warunki do wynajmowania lokalu mieszkalnego w TBS, dotyczące dochodów. Zgodnie z postanowieniem Sądu Najwyższego z dnia 19 kwietnia 1996 r.; I CRN 55/1996; OSN 1996 r. nr 3 poz. 123, w postępowaniu o podział majątku wspólnego (art. 566 i art. 567 kodeksu postępowania cywilnego) sąd może objąć podziałem wchodzące w skład tego majątku prawo najmu lokalu mieszkalnego.

Powinna więc Pani zadbać o to, by rozwiązać sytuację majątkową po rozwodzie i w postępowaniu w tej sprawie domagać się zwrotu połowy kaucji od byłego męża. Niestety TBS bez uprzedniego podziału majątku wspólnego małżonków, nie może Państwa podzielić akurat tą częścią majątku. Zwrot kosztów partycypacji Pani mamie, nastąpi dopiero z momentem rozwiązania umowy najmu i opróżnienia wynajmowanego lokalu przez najemców i osoby tam zameldowane. W takim układzie warto domagać się w sądzie, aby to właśnie małżonek opuścił najmowany lokal (wtedy to Pani będzie zobowiązana do zwrotu połowy kaucji byłemu mężowi), albo żeby rozwiązanie stosunku najmu nastąpiło w stosunku do obu małżonków. Fakt, że Pani wypowiedziała umowę najmu, naszym zdaniem nie wywołuje skutków prawnych, albowiem Państwo razem zawarli umowę najmu (jako współnajemcy -małżonkowie) i na chwilę obecną, tylko razem mogą Państwo rozwiązać tę umowę. Jeżeli były małżonek nie chce ugodowo rozwiązać tej sytuacji, to pozostaje Pani droga sądowa, tj. przeprowadzenie postępowania w sprawie o podział majątku wspólnego małżonków, w którym sąd rozstrzygnie kwestię najmu lokalu w TBS. Co do zwrotu kosztów partycypacji, będzie to możliwe dopiero w przypadku zakończenia najmu i opróżnienia lokalu. Kwota partycypacji podlega zwrotowi najemcy nie później niż w terminie 12 miesięcy od dnia opróżnienia lokalu. W dniu zwrotu kwota partycypacji powinna odpowiadać kwocie stanowiącej odsetek aktualnej wartości odtworzeniowej lokalu równy udziałowi wniesionej przez najemcę kwoty partycypacji w kosztach budowy lokalu. W postępowaniu działowym, będzie wiec musiała Pani wnioskować o rozwiązanie stosunku najmu w stosunku do obu małżonków i podział kaucji. Dopiero wówczas oczywiście po opróżnieniu lokalu Pani mama będzie mogła odzyskać kwotę partycypacji.