12.8.2020
A.J.
Zespół e-prawnik.pl
Za co kara?
Do Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów napływały liczne skargi konsumentów oraz informacje z Wojewódzkich Inspektoratów Inspekcji Handlowej dotyczące nieprawidłowego uwidaczniania cen w sklepach sieci Biedronka. Setki sygnałów dotyczyły wyższych cen w kasie, niż na sklepowych półkach lub braku cen przy towarze. Skargi dały podstawę do wszczęcia postępowania przeciwko Jeronimo Martins Polska. W jego trakcie Prezes Urzędu zlecił kontrole Inspekcji Handlowej, które potwierdziły skalę nieprawidłowego informowania o cenach w sklepach należących do JMP. Z ustaleń Urzędu wynika, że praktyka trwa co najmniej od 2016 r. Dopiero wszczęcie postępowania pod koniec ubiegłego roku przyczyniło się do podjęcia przez właścicieli Biedronki działań, których celem ma być rozwiązanie stwierdzonych nieprawidłowości. Prezes UOKiK będzie monitorował skutki wdrażanych zmian, mających usunąć naruszenia zbiorowych interesów konsumentów.
Inna cena w kasie niż na półce
- "Cena jest jednym z najważniejszych kryteriów jakimi kierują się konsumenci przy wyborze produktów. Niedopuszczalne jest wprowadzanie konsumentów w błąd co do właściwej ceny towarów. W przypadku Biedronki klienci przez długi czas płacili najczęściej więcej niż wynikało to z ceny na sklepowych półkach. Nie zawsze mieli nawet tego świadomość" – powiedział Prezes UOKiK Tomasz Chróstny.
Przykładowe skargi konsumentów (pisownia oryginalna):
- "Cena umieszczona na lodówce w sklepie informowała o tym, że do dnia 31.08.19 r. cena za lody Carte D'Or wynosi 10,99 PLN. Lody te były objęte promocją do tego dnia i też tego dnia dokonałem ich zakupu (…). Niestety po płatności okazało się, że na paragonie została naliczona cena w wysokości 15,99 PLN".
- "Zachęcony gazetka oraz kartką nad produktem postanowiłem zakupić Pierś z kurczaka w promocyjnej cenie 9.99zl. Po zrobieniu zakupów udałem się do kasy za towar zapłaciłem lecz w chwili zapłaty nie zauważyłem na paragonie że piersi są w cenie regularnej czyli 16.89 za kg (…)Poprosiłem o możliwość zwrotu towaru, lecz usłyszałem że niestety nie, bo z tym towarem opuściłem sklep i pani nie przyjmie go. Więc powiedziałem że to oszustwo i tego tak nie zostawię i zgłoszę to do UOKiK, inna z pań obsługi powiedziała "i co z tego, co nam zrobią”".
- "Wieczorna wizyta w Biedronce (…) Widzę lody Marletto 1L za 3,45 (przecenione z 4,99). W kasie 10,99zł. Wracam do zamrażarki sprawdzić... nie ma ani innych lodów Marletto 1L, ani innej ceny dla tych lodów".
Jak widać, różnice w cenie jednego produktu mogły wynieść nawet kilka złotych. Biorąc pod uwagę, że praktyka trwała kilka lat, to konsumenci mogli ponieść przez nią dotkliwe straty, a właściciel sieci Biedronka bezpodstawnie wzbogacił się ich kosztem. Ze skarg wynika również, że zdarzały się sytuacje, w których to sprzedawcy nie chcieli uznać roszczeń klientów, którzy zgodnie z przysługującym im prawem domagali się sprzedaży produktu w korzystniejszej dla nich cenie, którą widzieli na półce.
Przykładowe skargi (pisownia oryginalna):
- "Chciałem zakupić kwiatek prymulka za 2.89. A przy kasie naliczyło mi 7.99. Poprosiłem kierownika o wyjaśnienie i zwrot nadpłaconej kwoty. Niestety nie wyraził zgody. Poinformowano mnie żebym dzwonił na infolinię sklepu".
- "Papier toaletowy z wystawioną ceną 9,99 zł sprzedawano po 16,99 zł. Co gorsza, w przypadku zauważenia tego oszustwa, nie było możliwości zakupu papieru po cenie zgodnej z wystawioną".
- "Na palecie ze zniczami wisiała duża kartka z ceną za znicz. Przy zakupie dwóch zniczy miała być cena 7.99zł za sztukę. W kasie została naliczona inna cena 12,99 zł za sztukę. Po zwróceniu uwagi Pani kierownicze, poinformowała mnie że mogę jedynie zwrócić zakupione znicze".
Brak informacji o cenie
Każdy sprzedawca ma również obowiązek uwidocznienia ceny towaru. Uniemożliwienie konsumentowi zapoznania się z ceną na etapie wyboru produktu jest poważnym naruszeniem jego prawa do rzetelnej, prawdziwej i pełnej informacji. Tymczasem kontrole Inspekcji Handlowej wykazały, że w sklepach Biedronka średnio aż 14 proc. towarów nie miało informacji o cenie.Kara na Jeronimo Martins Polska
- "Długotrwała praktyka spowodowała realne straty w portfelach konsumentów i bezpodstawne wzbogacenie się właściciela sieci ich kosztem. Dlatego zdecydowałem o nałożeniu na Jeronimo Martins Polska kary w wysokości 115 mln zł. Istnienie nieprawidłowości potwierdziła również sama spółka tłumacząc je błędami ludzkimi wynikającymi z dużej skali działalności. Nie wykluczamy, że tak rzeczywiście mogło być, nie usprawiedliwia to jednak w żadnym stopniu działania na niekorzyść klientów, tym bardziej, że przez długi czas przedsiębiorca – pomimo licznych nieprawidłowości wykrywanych przez Inspekcję Handlową - nie starał się systemowo rozwiązać tego problemu. Tak duży podmiot powinien dochować należytej staranności w swojej działalności, aby błędy w oznaczeniu nie dotykały osób kupujących w jego sklepach" – wyjaśnił Prezes UOKiK Tomasz Chróstny.
Poza sankcją pieniężną w sklepach Biedronka będzie musiała znaleźć się również informacja o prawach przysługujących konsumentom w przypadku różnicy w cenie na półce i w kasie: "W przypadku rozbieżności lub wątpliwości co do ceny za oferowany towar konsument ma prawo do żądania sprzedaży towaru po cenie dla niego najkorzystniejszej (art. 5 ustawy z dnia 9 maja 2014 r. o informowaniu o cenach towarów i usług)".
Decyzja nie jest prawomocna, przysługuje od niej odwołanie do Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.
Różnice w cenie na półce i w kasie lub brak informacji, ile kosztuje dany produkt to praktyki niezgodne z prawem i nie mogą być stosowane w żadnym sklepie.
Liczba i treść skarg konsumentów, które dotychczas otrzymał UOKiK, a także wyniki kontroli prowadzonych przez Inspekcję Handlową nie wskazywały, żeby podobny problem na tak dużą skalę istniał w pozostałych, dużych sieciach handlowych. Jeśli jednak konsumenci zauważą taką praktykę, UOKiK zachęca do informowania go lub właściwego Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej.
Konsumencie, pamiętaj o swoich prawach
Ceny powinny być umieszczone na towarze lub w jego pobliżu, np. na wywieszce na półce. Sprzedawca musi informować o nich w jednoznaczny sposób i w widocznym miejscu. Jeśli podaje je tylko ustnie albo nie podaje ich wcale, to łamie prawo.
Porównuj, ile kosztują podobne produkty. Ułatwiają to tzw. ceny jednostkowe – za kilogram, litr, 100 gramów, sztukę. Sprzedawca ma obowiązek je podawać.
Jeśli cena w kasie jest wyższa od tej na towarze lub na półce, masz prawo kupić daną rzecz po niższej cenie.
Gdy różnicę zauważysz dopiero na paragonie, domagaj się zwrotu nadpłaconej kwoty. W takiej sytuacji dobrze jest mieć dowody, np. zdjęcie wywieszki na sklepowej półce i paragon.
O nieprawidłowościach zawiadamiaj Inspekcję Handlową lub UOKiK.
Źródło: uokik.gov.pl
Potrzebujesz porady prawnej?
Do MRPiT wpłynęło ok. 3 tys. sprawozdań od największych płatników CIT
Minister Niedużak o sprawozdaniach od największych płatników CIT Ok. 3 tysiące sprawozdań dotyczących terminów płatności firm wpłynęło do Ministerstwa Rozwoju, Pracy i Technologii. Dzięki sprawozdaniom na temat praktyk płatniczych wszyscy przedsiębiorcy oraz obywatele otrzymują (...)
Jak przebiega postępowanie w sprawie nieuczciwego wykorzystywania przewagi kontraktowej?
Ustawa z dnia 17 listopada 2021 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwemu wykorzystywaniu przewagi kontraktowej w obrocie produktami rolnymi i spożywczymi weszła w życie 23 grudnia 2021 r. Do jakiej instytucji należy złożyć zawiadomienie w sprawie podejrzenia nieuczciwego wykorzystywania przewagi (...)
Jak prowadzone jest postępowanie w związku z nieuczciwym wykorzystywaniem przewagi kontraktowej?
12 lipca 2017 r. wejdzie w życie ustawa o przeciwdziałaniu nieuczciwemu wykorzystywaniu przewagi kontraktowej w obrocie produktami rolnymi i spożywczymi. Określa ona zasady i tryb przeciwdziałania, w celu ochrony interesu publicznego, praktykom nieuczciwie wykorzystującym przewagę kontraktową (...)
Maksymalne kary Prezesa UOKiK za Nord Stream 2
Prezes UOKiK Tomasz Chróstny nałożył ponad 29 miliardów zł kary na Gazprom i ponad 234 miliony zł na 5 pozostałych spółek uczestniczących w budowie rurociągu - to skutek braku zgody na transakcję Nord Stream 2. Na mocy decyzji Prezesa UOKiK podmioty mają (...)
14 mln zł na Pocztę Polską i telekomy
Poczta Polska dostarczała przesyłki nieterminowo - uznała Prezes UOKiK i nakazała zmianę dotychczasowej praktyki oraz nałożyła na przedsiębiorcę blisko 7 mln zł kary. Swoje działania muszą zmienić również - Aster, Dialog i Tele2, które ograniczały prawa odbiorców usług telekomunikacyjnych. (...)
Przewaga kontraktowa w nowych przepisach
Weszła w życie nowa ustawa o przewadze kontraktowej. Wprowadzone zmiany poprawią sytuację rolników i dostawców produktów w kontaktach z największymi podmiotami na rynku rolno-spożywczym. UOKiK przygotował zestawienie najczęstszych pytań i odpowiedzi dotyczących (...)
598 decyzji dotyczących naruszenia prawa chroniącego konkurencję i konsumentów oraz kary finansowe w łącznej wysokości ponad 95 mln zł - to efekt pracy Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w 2008 roku. Podstawowym instrumentem Prezesa Urzędu w zakresie ochrony konkurencji jest prowadzenie (...)
Przeciwdziałanie nieuczciwemu wykorzystywaniu przewagi kontraktowej
Czemu ma służyć nowa regulacja o przeciwdziałaniu nieuczciwemu wykorzystywaniu przewagi kontraktowej? 12 lipca 2017 r. wejdzie w życie ustawa o przeciwdziałaniu nieuczciwemu wykorzystywaniu przewagi kontraktowej w obrocie produktami rolnymi i spożywczymi (przygotowana przez Ministerstwo (...)
Za opóźnienia w zmianie warunków umów Stowarzyszenie Autorów ZAiKS musi zapłacić ponad 1,5 mln zł. Prezes UOKiK uznał, że organizacja nieterminowo wykonała prawomocną decyzję. Stowarzyszenie Autorów ZAiKS jest najstarszą i największą organizacją zajmującą (...)
Kara za "dieselgate" Ponad 120 mln zł – tyle wynosi kara nałożona przez Marka Niechciała prezesa UOKiK za tzw. aferę dieselgate. Sankcja została nałożona na Volkswagen Group Polska za wprowadzenie w błąd co do poziomu emisji spalin i kierowanie wytycznych skutkujących (...)
Propozycja zmian dotyczących pokazów handlowych
UOKiK dla seniorów Zakaz sprzedaży wyrobów medycznych poza lokalem firmy i przyjmowania płatności przed upływem terminu na odstąpienie od umowy – to niektóre propozycje legislacyjne Prezesa UOKiK. - "Przygotowaliśmy projekt przepisów, które w systemowy (...)
Projekt ustawy o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych
Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych na zapewnienie płynności finansowej przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o zmianie niektórych innych ustaw, przedłożony przez minister rozwoju. Obrona polskich (...)
Zasady karania menedżerów przez Prezesa UOKiK
Osobom zarządzającym, odpowiedzialnym za zawieranie porozumień ograniczających konkurencję, grozi kara finansowa do 2 mln zł. Na stronie konkurencja.uokik.gov.pl opublikowaliśmy wyjaśnienia, w jaki sposób będzie ustalana wysokość sankcji. Nie tylko firmom grożą sankcje za stosowanie (...)
Sprzedaż poza lokalem przedsiębiorcy. UOKiK karze
Nawet 300 zł dodatkowych kosztów za każdą domową wizytę osoby przypominającej o opóźnieniach w spłacie należności – takie procedury windykacyjne stosowała poznańska spółka sprzedająca produkty paramedyczne. To jeden przykładów niezgodnych z prawem praktyk przedsiębiorców zajmujących (...)
Ograniczenie zatorów płatniczych, czyli opóźnień w płaceniu kontrahentom – to główny cel ustawy przeciwdziałającej zatorom płatniczym. Nowe prawo zacznie obowiązywać od 1 stycznia 2020 roku. Nowe rozwiązania to np.: skrócenie terminów zapłaty, (...)
Alior Bank ukarany przez UOKiK. Klienci tracili
Na skutek zmian w regulaminie Alior Banku konsumenci, którzy posiadali lokaty terminowe w walucie obcej stracili możliwość wypłaty gotówki w tej walucie po zakończeniu lokaty. Bank poinformował o zmianach w sposób, który mógł wprowadzać w błąd. UOKiK nałożył ponad 3,3 mln zł kary (...)
Sąd Apelacyjny w Warszawie potwierdził decyzje Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Dwie z nich dotyczą rynku przewozów kolejowych, trzecia - rynku telekomunikacyjnego. W decyzji z grudnia 2004 roku Prezes UOKiK uznał, że PKP Cargo ograniczało konkurencję bezpodstawnie (...)
Spółki Castorama i ICI zawarły niedozwolone porozumienie ustalając cenę sprzedaży farb i lakierów - uznał Prezes UOKiK Marek Niechciał i nałożył na przedsiębiorców ponad 45 mln zł kary. Zakazana praktyka trwa od 2004 roku. Urząd nakazał jej zaniechanie Postępowanie (...)
Pre-paid - modyfikacja zasad zwrotu pieniędzy?
Prezes UOKiK Tomasz Chróstny zaproponuje modyfikację mechanizmu rozliczania niewykorzystanych pieniędzy z kart pre-paid w prawie telekomunikacyjnym. Propozycja została omówiona z ministrem Januszem Cieszyńskim, który przyjął ją z życzliwością zapewniając, że stosowna (...)
UOKiK ukarał duży bank. Wprowadzał w błąd
Na skutek zmian w regulaminie Alior Banku konsumenci, którzy posiadali lokaty terminowe w walucie obcej stracili możliwość wypłaty gotówki w tej walucie po zakończeniu lokaty. Bank poinformował o zmianach w sposób, który mógł wprowadzać w błąd. UOKiK nałożył ponad 3,3 mln zł (...)
