Gmina zapłaci za brak lokalu socjalnego
Właściciele mieszkań mogą żądać odszkodowań od gminy za to, że ta nie dostarczyła lokalu socjalnego osobie czekającej na eksmisję – orzekł Trybunał Konstytucyjny.
Sędziowie Trybunału rozpoznali pytanie Sądu Rejonowego w Grudziądzu, który poddał w wątpliwość konstytucyjność art. 18 ust. 5 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 roku o ochronie praw lokatorów oraz art. 417 § 1 kodeksu cywilnego z dnia 23 kwietnia 1964 roku.
Przepisy te dają właścicielom lokali prawo do żądania od gminy odszkodowania za niedostarczenie lokalu socjalnego osobie, której sąd nakazał opróżnienie, opuszczenie i oddanie zajmowanych pomieszczeń.
Z praktyki wynika, że „byli lokatorzy” zajmują takie pomieszczenia jeszcze latami. Koszty z tego tytułu ponoszą natomiast właściciele nieruchomości.
Lokalne Zrzeszenie Właścicieli Nieruchomości w Grudziądzu zażądało od gminy odszkodowania, które miało pokryć straty poniesione z powodu braku możliwości wynajęcia lokalu na wolnym rynku.
Sąd wstrzymał bowiem wykonanie opróżnienia lokalu przez mieszkańców do czasu złożenia im przez gminę oferty najmu lokali socjalnych. Zrzeszenie zwróciło się do gminy o dostarczenie takich lokali. Ta odmówiła i nie zgodziła się na wypłatę odszkodowania.
Sprawa trafiła do grudziądzkiego Sądu Rejonowego, który stwierdził, że państwo przerzuca ciężar ponoszenia konsekwencji braku lokali socjalnych na rynku wyłącznie na gminy.
Sąd zwracał uwagę również na to, że ustawodawca nie stworzył żadnego sprawnie działającego systemu wspierającego, dzięki któremu gminy mogłyby pozyskiwać środki publiczne na stworzenie odpowiedniego dostępu obywateli do lokali socjalnych.
Według sędziów z Grudziądza obowiązek wypłaty odszkodowań na podstawie podważonych regulacji stanowi zmianę zakresu zadań i kompetencji gmin. Dlatego wspomniane przepisy są sprzeczne z ustawą zasadniczą.
Innego Zdania był Trybunał Konstytucyjny, który orzekł, że prawo do żądania odszkodowania od gminy za niedostarczenie lokalu socjalnego jest zgodne z konstytucją (P 1/08).
Według Trybunału odpowiedzialność odszkodowawcza gminy jest związana z jednym z jej podstawowych zadań, jakim jest zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych członków wspólnoty samorządowej, w tym dostarczanie lokali socjalnych w celu realizacji wyroków eksmisyjnych.
- Zdaniem Trybunału nie można więc uznać, że obowiązek wypłaty odszkodowań stanowi nowe zadanie gmin. Wypłata odszkodowań za niedostarczenie lokalu socjalnego stanowi konsekwencję braku realizacji jednego z podstawowych zadań własnych – czytamy w uzasadnieniu wyroku.
Trybunał Konstytucyjny zaznaczył również, że gminy mogą ubiegać się o uzyskanie dotacji celowych z budżetu państwa na zapewnienie lokali socjalnych. Rządowy program, który to umożliwia, działa od 2004 roku.
Dariusz Madejski, e-prawnik.pl
Zespół
e-prawnik.pl
Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne
Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?