Jak doręcza się pisma w postępowaniu karnym?

W postępowaniu karnym istotne jest, aby uczestnicy, a przede wszystkim oskarżony był należycie zawiadamiany o wszelkich czynnościach procesowych. Ważne jest więc, aby wszelkie pisma sądowe zostały mu prawidłowo doręczone. W pewnych jednak wypadkach uznaje się pismo za doręczone, mimo że w rzeczywistości adresat wcale go nie otrzymał. 

Jak powinno wyglądać prawidłowe wezwanie czy zawiadomienie?

W wezwaniu należy:

• oznaczyć organ wysyłający

• oraz podać, w jakiej sprawie, w jakim charakterze, miejscu i czasie ma się stawić adresat iczy jego stawiennictwo jest obowiązkowe,

• a także uprzedzić o skutkach niestawiennictwa (np. o możliwości wydania wyroku zaocznego w postępowaniu uproszczonym czy zastosowania kar porządkowych, gdy stawiennictwo jest obowiązkowe).

To samo dotyczy odpowiednio zawiadomień, tj. pism informujących osobę uprawnioną do wzięcia udziału o czasie i miejscu czynności procesowej, bądź o czynności już dokonanej.

Jeżeli od dnia doręczenia pisma biegnie termin wykonania czynności procesowej, należy pouczyć o tym adresata.

W jaki sposób powinny być doręczane pisma w postępowaniu karnym?

Orzeczenia i zarządzenia doręcza się w uwierzytelnionych odpisach, jeżeli ustawa nakazuje ich doręczenie. Obowiązek doręczenia orzeczeń (tzn. wyroków czy postanowień) i zarządzeń istnieje więc tylko w wypadkach przewidzianych ustawą. Dotyczy to postępowania przygotowawczego i jurysdykcyjnego.

Wszelkie pisma przeznaczone dla wszystkich uczestników postępowania doręcza się w taki sposób, by treść ich nie była udostępniona osobom niepowołanym.

Pisma doręcza się za pokwitowaniem odbioru. Odbierający potwierdza odbiór swym czytelnym podpisem zawierającym imię i nazwisko na zwrotnym pokwitowaniu, na którym doręczający potwierdza swym podpisem sposób doręczenia. Dotyczy to każdego pisma. Warunkiem prawidłowego doręczenia pisma jest więc potwierdzenie jego odbioru poprzez zamieszczenie na dołączonym do pisma zwrotnym pokwitowaniu odbioru własnoręcznego czytelnego podpisu odbiorcy i podpisu doręczającego, który stanowi potwierdzenie sposobu doręczenia.  

Wezwania, zawiadomienia oraz inne pisma, od których daty doręczenia biegną terminy, doręcza się przez pocztę lub inny uprawniony podmiot zajmujący się doręczaniem korespondencji albo pracownika organu wysyłającego, a w razie niezbędnej konieczności - przez Policję. W przypadku doręczania pisma sądowego przez pracownika organu wysyłającego lub inny uprawniony podmiot zajmujący się doręczaniem korespondencji albo przez Policję, czynności związane z uzyskaniem pokwitowania odbioru pisma przez adresata, zawiadomieniem adresata o miejscu pozostawienia pisma i terminie jego odebrania oraz zwrotem pisma organowi wysyłającemu są dokonywane odpowiednio przez pracownika organu wysyłającego albo funkcjonariusza Policji lub osobę występującą w imieniu podmiotu uprawnionego do doręczania korespondencji. 

Jeżeli w sprawie ustalono tylu pokrzywdzonych, że ich indywidualne zawiadomienie o przysługujących im uprawnieniach spowodowałoby poważne utrudnienie w prowadzeniu postępowania, zawiadamia się ich poprzez ogłoszenie w prasie, radiu lub telewizji. Tę zasadę stosuje się odpowiednio, jeśli istnieje obowiązek doręczenia postanowienia. Należy jednak zawsze doręczyć je temu pokrzywdzonemu, który w zawitym terminie 7 dni od dnia ogłoszenia o to się zwróci.

Pismo doręcza się w zasadzie adresatowi osobiście (czyli do rąk własnych).

W razie jednak chwilowej nieobecności adresata w jego mieszkaniu, pismo doręcza się dorosłemu domownikowi (tj. osobie pozostającej z adresatem we wspólnym gospodarstwie domowym), a gdyby go nie było - administracji domu, dozorcy domu lub sołtysowi, jeżeli podejmą się oddać pismo adresatowi. Osoby odbierające pismo powinny więc zobowiązać się oddać pismo adresatowi.

Pismo może być także doręczone za pośrednictwem telefaksu lub poczty elektronicznej. W takim wypadku dowodem doręczenia jest potwierdzenie transmisji danych.

Co jeśli w powyższy sposób nie da się doręczyć pisma?

Jeżeli doręczenia nie można dokonać w sposób wskazany wyżej, pismo przesłane pocztą pozostawia się w najbliższej placówce pocztowej operatora publicznego, a przesłane w inny sposób - w najbliższej jednostce Policji albo we właściwym urzędzie gminy.