4.9.2018
A.J.
Zespół e-prawnik.pl
Ustawa z dnia 8 marca 2013 r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych przewiduje szczególne uprawnienia i obowiązki w związku z terminami zapłaty w transakcjach handlowych dla przedsiębiorców i podmiotów publicznych.
O jakie transakcje handlowe chodzi?
Transakcja handlowa jest umową, której przedmiotem jest odpłatna dostawa towaru lub odpłatne świadczenie usługi, jeżeli strony zawierają ją w związku z wykonywaną działalnością. Stronom transakcji przysługują szczególne uprawnienia i obowiązki w związku z terminami zapłaty w transakcjach handlowych (zostały one określone w ustawie z 8 marca 2013 r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych).
Do jakich transakcji ustawa nie ma zastosowania?
Ustawy nie stosuje się do:
- długów w ramach postępowania upadłościowego i restrukturyzacyjnego;
- umów, na podstawie których wykonywane są czynności bankowe;
- umów między jednostkami sektora finansów publicznych;
- umów z konsumentem.
Termin zapłaty w transakcjach handlowych między przedsiębiorcami
Termin zapłaty w transakcjach między przedsiębiorcami co do zasady nie może przekraczać 60 dni (art. 7 ust. 2 ustawy). Konsekwencją wydłużenia terminu ponad 60 dni, mimo braku ww. przesłanki, będzie możliwość naliczenia przez wierzyciela odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych w wysokości 9,50 % w skali roku, chyba że strony uzgodniły wyższe odsetki.
Wyjątkowo, termin zapłaty może przekraczać 60 dni, jeżeli:
- strony w umowie wyraźnie ustaliły inny termin oraz
- ustalenie stron nie jest rażąco nieuczciwe wobec wierzyciela.
Termin zapłaty w transakcjach z podmiotem publicznym
W transakcjach między przedsiębiorcami a podmiotami publicznymi (w których podmiot publiczny jest dłużnikiem) termin zapłaty za dostarczone towary lub wykonane usługi nie może przekraczać co do zasady 30 dni kalendarzowych (art. 8 ust. 2 ustawy), chyba że określenie dłuższego terminu będzie obiektywnie uzasadnione szczególnym charakterem lub szczególnymi elementami umowy. Termin ten w żadnym jednak przypadku nie będzie mógł przekroczyć 60 dni kalendarzowych. 60-dniowy termin jako zasada przewidziany został dla podmiotów publicznych będących podmiotami leczniczymi (głównie szpitali). Wskazanie w umowie terminu dłuższego traktowane będzie jako opóźnienie w zapłacie należności, wierzycielowi zaś przysługiwać będą odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych w wysokości 9,50 % w skali roku.
Odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych – możliwość naliczenia przez wierzyciela, gdy dłużnik nie zapłacił należności w terminie
W transakcjach handlowych, w przypadku gdy wierzyciel spełnił swoje świadczenie (poprzez dostarczenie towaru lub wykonanie usługi), a nie otrzymał zapłaty w terminie określonym w umowie lub w wezwaniu do zapłaty (np. doręczonej fakturze), przysługiwać mu będą odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych w wysokości 9,50 % w skali roku.
Do transakcji handlowych nie stosuje się natomiast przepisu art. 481 § 2 Kodeksu cywilnego, czyli przepisu o odsetkach ustawowych za opóźnienie (obecnie 7%).
Odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych to swego rodzaju rekompensata (odszkodowanie) za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego.
Odsetki ustawowe – możliwość naliczenia przez wierzyciela, gdy termin zapłaty jest dłuższy niż 30 dni
W przypadku gdy strony przewidziały w umowie termin zapłaty dłuższy niż 30 dni, wierzyciel może żądać odsetek ustawowych po upływie 30 dni od dnia spełnienia swojego świadczenia niepieniężnego i doręczenia dłużnikowi faktury (teraz 5%).
Jaka jest wysokość odsetek, które wierzyciel może naliczyć na podstawie ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych?
- odsetki ustawowe: 5,00 %
- odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych: 9,50 %
Jak naliczać odsetki na podstawie ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych?
Odsetki ustawowe
Możliwość naliczenia odsetek po upływie 30 dni od dnia spełnienia świadczenia przez wierzyciela (wykonania usługi lub dostarczenia towaru), pod warunkiem, że:
- termin zapłaty ustalony w umowie jest dłuższy niż 30 dni oraz
- wierzyciel spełnił swoje świadczenie i doręczył dłużnikowi fakturę /rachunek.
Odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych
W transakcjach między przedsiębiorcami:
- możliwość naliczenia w przypadku opóźnienia dłużnika z zapłatą - od dnia wymagalności świadczenia pieniężnego (termin wskazany w umowie lub na fakturze/rachunku) do dnia dokonania zapłaty przez dłużnika.
- możliwość naliczenia po upływie 60 dni od dnia doręczenia faktury/rachunku – jeśli przy ustaleniu terminu dłuższego niż 60 dni nie został spełniony warunek, o którym mowa w art. 7 ust.2 ustawy – do dnia dokonania zapłaty przez dłużnika.
W transakcjach, w których dłużnikiem jest organ publiczny:
- możliwość naliczenia w przypadku opóźnienia dłużnika z zapłatą - od dnia wymagalności świadczenia pieniężnego (termin wskazany w umowie lub na fakturze/rachunku) do dnia dokonania zapłaty przez dłużnika.
- możliwość naliczenia po upływie 30 dni od dnia doręczenia faktury/rachunku – jeśli przy ustaleniu terminu dłuższego niż 30 dni (ale nie dłuższego niż 60 dni) nie został spełniony warunek, o którym mowa w art. 8 ust.3 ustawy – do dnia dokonania zapłaty przez dłużnika.
- możliwość naliczenia po upływie 60 dni od dnia doręczenia faktury/rachunku – jeśli ustalony został termin dłuższy niż 60 dni - do dnia dokonania zapłaty przez dłużnika.
Termin na procedurę badania towaru lub usługi
Ustawa wprowadza maksymalny, 30-dniowy termin na tzw. procedurę badania towaru lub usługi, w ramach której potwierdzana ma być ich zgodność z umową.
Zwrot kosztów dochodzenia należności
Ustawa wprowadza ryczałtową kwotę jako tzw. rekompensatę za koszty odzyskiwania należności w wysokości wyrażonej w złotych równowartości kwoty 40 euro. Uprawnienie do naliczenia rekompensaty możliwe będzie od momentu, gdy wymagalne staną się odsetki za opóźnienie w płatnościach, bez odrębnego wezwania do jej zapłaty. Rekompensata przysługuje co do zasady od transakcji handlowej. W przypadku jednak gdy strony w umowie ustalą, że świadczenie pieniężne będzie spełniane częściami, uprawnienie do rekompensaty przysługuje w stosunku do każdej niezapłaconej części. Jeśli koszty odzyskania należności przekroczą kwotę stałej rekompensaty, wierzyciel będzie miał możliwość uzyskania zwrotu wszelkich wydatków jakie poniósł w związku z próbą odzyskania należności, a które przewyższyły wysokość rekompensaty.
Czy naliczając rekompensatę o której mowa w art. 10 ust. 1 ustawy, wierzyciel musi wykazać, że poniósł jakiekolwiek koszty odzyskiwania należności?
Nie. Możliwość naliczenia rekompensaty przez wierzyciela w przypadku braku terminowej zapłaty przez dłużnika nie jest uzależniona od konieczności wykazania, że wierzyciel ten faktycznie poniósł jakiekolwiek koszty. Ustalona na poziomie równowartości 40 euro kwota, zrekompensować ma wierzycielowi uśrednione koszty niezbędne do odzyskania przez niego przysługującej mu należności w ramach zawartej transakcji handlowej.
Czy wierzyciel może zrezygnować z naliczenia rekompensaty?
Wierzyciel może, co do zasady, zrezygnować z dochodzenia zapłaty przysługującej mu od dłużnika rekompensaty, o której mowa w art. 10 ust.1 ustawy. O ile jednak sytuacja ta nie budzi wątpliwości w odniesieniu do wierzycieli będących przedsiębiorcami, w przypadku skorzystania z instrumentów przewidzianych w ww. ustawie przez podmiot publiczny, należy wziąć pod uwagę przepisy ustaw szczegółowych, które mogą nakładać na taki podmiot obowiązek dochodzenia wszelkich roszczeń od dłużnika.
Czy rekompensatę nalicza się od faktury czy od umowy?
Uprawnienie do rekompensaty przysługuje – co do zasady – od transakcji handlowej (umowy). Jeśli jednak strony w umowie ustalą, że świadczenie pieniężne będzie spełniane częściami, uprawnienie do rekompensaty przysługuje w stosunku do każdej niezapłaconej części.
Możliwość dochodzenia roszczeń w postępowaniu nakazowym
Dochodzenie roszczeń z ustawy możliwe jest w postępowaniu nakazowym, które ma charakter uproszczony i przyspieszony w stosunku do zwykłego postępowania sądowego. Prawomocny nakaz zapłaty wydany w postępowaniu nakazowym ma skutki prawomocnego wyroku.
Pamiętaj, że:
- W transakcjach między przedsiębiorcami termin zapłaty co do zasady nie powinien przekraczać 60 dni kalendarzowych. Możliwość jego wydłużenia przewidziana została tylko po spełnieniu określonego warunku - wyraźne ustalenie stron, które nie może być jednak rażąco nieuczciwe wobec wierzyciela.
- Termin zapłaty w transakcjach, w których dłużnikiem jest podmiot publiczny, nie może w zasadzie przekraczać 30 dni. Wyjątkowo, termin zapłaty może przekraczać 30 dni, jeżeli wydłużenie terminu jest obiektywnie uzasadnione właściwością lub szczególnymi elementami umowy.Termin ten nie może jednak przekroczyć 60 dni.
- 60-dniowy termin jako zasada przewidziany został dla podmiotów publicznych będących podmiotami leczniczymi.
Podstawa prawna:
- Ustawa z dnia 8 marca 2013 r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych (t.j. Dz.U. z 2016 r., poz. 684).
- Nowelizacja ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych z dnia 9.10.2015 r.
- Dyrektywa 2011.7.WE. w sprawie zwalczania opóźnień w płatnościach w transakcjach handlowych
Potrzebujesz porady prawnej?
Ustawa o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia zatorów płatniczych ma wejść w życie 1 stycznia 2020 r. Ma ona na celu wprowadzenie do systemu prawnego regulacji prowadzących do wzmocnienia płynności finansowej przedsiębiorstw poprzez ograniczenie występowania zatorów (...)
Ograniczenie zatorów płatniczych, czyli opóźnień w płaceniu kontrahentom – to główny cel ustawy przeciwdziałającej zatorom płatniczym. Nowe prawo zacznie obowiązywać od 1 stycznia 2020 roku. Nowe rozwiązania to np.: skrócenie terminów zapłaty, (...)
Bat na dłużników. Będzie zmiana zasad regulowania należności
Terminy zapłaty nieprzekraczające 60 dni kalendarzowych i minimum 40 euro rekompensaty za koszty poniesione podczas dochodzenia należności od dłużnika - to niektóre z regulacji zawartych w nowej ustawie o terminach zapłaty w transakcjach handlowych. Najnowsze rozwiązania mają przyczynić się (...)
Przeciwdziałanie zatorom płatniczym
Projekt MPiT dotyczący przeciwdziałania zatorom płatniczym przyjęty przez rząd Ograniczenie zatorów płatniczych, które negatywnie wpływają na płynność finansową firm i ich rozwój – taki ma być efekt ustawy przeciwdziałającej zatorom, której (...)
Pora na ograniczenie zatorów płatniczych
Sejm uchwalił ustawę, która ma ograniczyć zatory płatnicze. Nowelizacja przewiduje: skrócenie terminów zapłaty, uprawnienie prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów do ścigania dużych przedsiębiorstw generujących największe zatory, obowiązek dla największych (...)
Do MRPiT wpłynęło ok. 3 tys. sprawozdań od największych płatników CIT
Minister Niedużak o sprawozdaniach od największych płatników CIT Ok. 3 tysiące sprawozdań dotyczących terminów płatności firm wpłynęło do Ministerstwa Rozwoju, Pracy i Technologii. Dzięki sprawozdaniom na temat praktyk płatniczych wszyscy przedsiębiorcy oraz obywatele otrzymują (...)
Rozliczenia podatkowe transakcji w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego
Objaśnienia podatkowe Ministerstwa Finansów Pojawiły się objaśnienia podatkowe Ministerstwa Finansów z dnia 1 grudnia 2017 r., które dotyczą kwestii rozliczenia w zakresie podatku od towarów i usług (VAT), podatku dochodowego od osób prawnych (CIT) oraz (...)
Obowiązkowy mechanizm podzielonej płatności
23 grudnia 2019 r. Minister Finanasów wydał objaśnienia podatkowe dotyczące stosowania obowiązkowego mechanizmu podzielonej płatności. Sprawdź, co z nich wynika. ##baner## Przedmiotowe przepisy podatkowe W dniu 1 listopada 2019 r. weszła w życie ustawa z dnia 9 sierpnia 2019 (...)
20 grudnia 2019 r.Minister Finansów wydał objaśnienia podatkowe, które dotyczą zasad korzystania z danych zawartych w utworzonym z dniem 1 września 2019 r. Wykazie podatników VAT, zwanym dalej także ,,Wykazem”. Dowiedz się, co z nich wynika. ##baner## Ogólne wyjaśnienia (...)
Odwrotne obciążenie VAT przy świadczeniu usług budowlanych
17 marca i 3 lipca 2017 r. 2017 r. i Ministerstwo Finansów objaśniło zasady stosowania mechanizmu odwróconego obciążenia w transakcjach dotyczących świadczenia usług budowlanych od 1 stycznia 2017 r. Dlaczego warto poznać objaśnienia resortu finansów (...)
Najważniejsze zmiany w 2020 roku
Od Nowego Roku kolejne ułatwienia dla firm Większa ochrona mniejszych firm przed zatorami płatniczymi, prawo do błędu dla początkujących przedsiębiorców, ułatwienia dla rzemiosła, niższe składki na ZUS dla najmniejszych przedsiębiorców - takie będą niektóre efekty (...)
Terminy zapłaty w transakcjach handlowych - opinia prawna
Stan faktyczny Jesteśmy dużą firmą handlową dokonującą zakupów od firm krajowych. Z częścią z tych firm mamy podpisane umowy, w których zostały ustalone terminy płatności powyżej 30 dni, z częścią zaś pracujemy na dłuższych terminach płatności bez podpisanych umów, (...)
Od 1 listopada MPP obowiązkowy dla wybranych transakcji
Od 1 listopada 2019 r. mechanizm podzielonej płatności (MPP) będzie obowiązkowy dla faktur powyżej 15 tys. zł brutto, które dotyczą tzw. towarów i usług wrażliwych (np. paliwa, stal, węgiel, smartfony i tablety czy usługi budowlane). Wprowadzenie obowiązkowego MPP ma zapobiegać (...)
Skorzystaj z nowego Wykazu podatników VAT
Od 1 września 2019 r. dostępny jest jeden, bezpłatny i elektroniczny Wykaz podatników VAT – to połączony wykaz podmiotów zarejestrowanych, niezarejestrowanych oraz wykreślonych i przywróconych do rejestru VAT. Do 31 grudnia 2019 r. korzystanie z wykazu jest fakultatywne (...)
Jeżeli Państwa kontrahent nie reguluje płatności za usługi w terminie określonym w fakturze lub umowie przysługują Państwu odsetki. Zgodnie ze znaną już przed wiekami regułą pacta sunt servanda - umów należy dotrzymywać, każda osoba, która zawarła skuteczną i ważną umowę (...)
Zapłata, a powstanie obowiązku podatkowego w podatku od towarów i usług
Zasada ogólna Zgodnie z art. 19 ustawy o podatku od towarów i usług (dalej VAT) obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi , a jeżeli dostawa towaru lub wykonanie usługi powinny być potwierdzone fakturą, obowiązek podatkowy powstaje z (...)
Jak dokonać korekty podatku naliczonego?
Ogólne zasady dokonywania korekty podatku naliczonego Ustawa o podatku VAT określa terminy, w których podatnik ma prawo do odliczenia podatku z otrzymanych faktur i innych dokumentów. Prawo do tego odliczenia powstaje (art. 86 ust. 10 ustawy o VAT): w (...)
Czy gmina może ustalić długi termin płatności?
Terminy zapłaty dłuższe niż 30 dni wynikające z ustawy z 2003 r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych odnoszą się nie tylko do przedsiębiorców, lecz także do umów zawieranych przez gminę w trybie zamówień publicznych. (...)Sąd Najwyższy w uchwale z 13 stycznia 2006 r. stwierdził, (...)
Kiedy powstaje obowiązek podatkowy na gruncie podatku VAT?
Co to znaczy, że powstał obowiązek podatkowy? Oznacza to, że miało miejsce wydarzenie, z którym przepisy prawa podatkowego wiążą powstanie obowiązku podatkowego. Jest to szczególnego rodzaju moment, w którym pomyślana tylko (potencjalna) czynność podlegająca (...)
Rozliczenie kontrahenta niebędącego małym podatnikiem lub będącego małym podatnikiem niekorzystającym z preferencji Wybór przewidzianego przez ustawę sposobu rozliczeń z podatku VAT przez małego podatnika wywołuje określone skutki również w zakresie obowiązków (...)
Mechanizm podzielonej płatności od lipca
Zmiany w przepisach ustawy o podatku od towarów i usług - wprowadzenie zasad stosowania mechanizmu podzielonej płatności (split payment) Jak wyjaśnił Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej informuje, że w dniu 10 stycznia 2018 r. ogłoszona została ustawa z dnia 15 grudnia 2017 r. o (...)
