24.4.2005
Zespół
e-prawnik.pl
Stan faktyczny
Sprawa dotyczy prawa łowieckiego. Proszę o pomoc w zinterpretowaniu brzmienia przepisów prawa łowieckiego i ustawy o ochronie zwierząt. Czy myśliwy może zastrzelić każdego psa? Opis zdarzenia: Myśliwy zastrzelił psa sąsiadów będącego na spacerze z moją mamą i jej psem. Zdarzenie miało miejsce na terenie, którego moja mama jest właścicielką i który należy także do obwodu koła łowieckiego. Myśliwy zastrzelił psa będącego pod opieką twierdząc, że miał do tego prawo. Uzasadnił to tym, że psy goniły sarnę, czego nikt więcej nie może potwierdzić. Zaznaczam, że te psy nigdy nie chodziły bez opieki i nie biegały samowolnie po polach. Czy zgodnie z ustawą myśliwy mógł zastrzelić tego psa? Czy w sytuacji, gdy posiadamy 97 ha ziemi (na której jest także dom), a która należy do obwodu łowieckiego, myśliwy może bez pytania właściciela wjechać na nią i polować? Czy właściciel może zabronić polowania aby móc spokojnie spacerować z psami po swojej posiadłości?

Opinia prawna
Zgodnie z art. 6 ustawy o ochronie zwierząt, nieuzasadnione lub niehumanitarne zabijanie zwierząt jest zabronione. Przepis karny (art. 35) tej ustawy stanowi, że „kto zabija, uśmierca zwierzę z naruszeniem przepisu art. 6 ust. 1 (…), podlega karze pozbawienia wolności do roku, ograniczenia wolności albo grzywnie”. Zgodnie z art. 33 ust. 3 cytowanej ustawy, jedynie zdziczałe psy i koty przebywające bez opieki i dozoru człowieka na terenie obwodów łowieckich w odległości większej, niż 200 m od zabudowań mieszkalnych i stanowiące zagrożenie dla zwierząt dziko żyjących, mogą być zwalczane przez dzierżawców lub zarządców obwodów łowieckich.
Nie jest zatem prawdą, jakoby myśliwy miał prawo zastrzelić psa, który przebywał w lesie pod opieką Pani matki. Nie przesądza to jednak jeszcze o tym, czy dany myśliwy zostanie pociągnięty do odpowiedzialności karnej. Przestępstwo a art. 35 Prawa łowieckiego może zostać popełnione jedynie umyślnie, a w omawianym przypadku myśliwy prawdopodobnie nie działał z zamiarem zabicia psa, zastrzelenie zwierzęcia było jedynie nieszczęśliwym wypadkiem.
Nie oznacza to jednak, ze myśliwy jest zwolniony od jakiejkolwiek odpowiedzialności. Właściciel zastrzelonego psa może bowiem domagać się odszkodowania na drodze cywilnej.
Odpowiedzialność myśliwego, polującego nawet bez wymaganego zezwolenia dzierżawcy, czy zarządcy obwodu łowieckiego, będzie oparta na art. 415 Kodeksu cywilnego, który stanowi, że „kto z winy swojej wyrządził drugiemu szkodę, zobowiązany jest do jej naprawienia”. W rozumieniu tego przepisu, właściciel psa niewątpliwie poniósł szkodę jako osoba, której rzecz uległa zniszczeniu, utraceniu. Do zwierząt stosuje się bowiem odpowiednio przepisy dotyczące rzeczy (art. 1 ust. 2 Ustawy o ochronie zwierząt). Skoro myśliwy nie zaprzecza, że to on zastrzelił psa, kwestią do udowodnienia będzie jedynie wysokość poniesionej szkody.
Ustawa Prawo łowieckie w rozdziale 9 statuuje odrębny reżim odpowiedzialności za szkody łowieckie. Przepisy te znajdą zastosowanie do polowań, przeprowadzanych za zezwoleniem dzierżawcy lub zarządcy obwodu łowieckiego. Zgodnie z ugruntowanym w doktrynie i orzecznictwie poglądem, odpowiedzialność ta ma charakter odpowiedzialności absolutnej typu gwarancyjnego. Istnieje bezwarunkowy obowiązek naprawienia szkody. Jest on związany z samym faktem prowadzenia gospodarki łowieckiej i powstaje niezależnie od kwestii winy osób odpowiedzialnych z ramienia zarządcy lub dzierżawcy obwodu łowieckiego za prowadzenie tej gospodarki (łowczy, strażnik, gospodarz obwodu, myśliwy wykonujący prace gospodarcze itp.), a nawet niezależnie od tego, czy szkoda powstała w wyniku działania zgodnego z prawem, czy też bezprawnego (tak uchwała Sądu Najwyższego z dnia 28 września 1994 r., III CZP 124/94; wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 16 maja 1995 r., I Acr 835/95, OSA 1996).
W kodeksie cywilnym brak jest zapisów regulujących odpowiedzialność za szkody łowieckie. Jest ona uregulowana jedynie w prawie łowieckim, jednakże w doktrynie i judykaturze ugruntował się pogląd, że jego przepisy jedynie modyfikują w sposób zawężający zakres i zasady odpowiedzialności odszkodowawczej wyrażonej w kodeksie cywilnym. Zawężenie to, dokonywane przepisami prawa administracyjnego, nie uszczupla podstawowej zasady odpowiedzialności cywilnej, jaką jest obowiązek naprawienia szkody, i powoduje, że będzie to zawsze odpowiedzialność deliktowa określona w art. 415 k.c., i to zarówno co do podmiotu, jak i przedmiotu odszkodowania.
W czasie wykonywania polowania może dojść do wielu zdarzeń, z których wynika obowiązek naprawienia szkody.

Potrzebujesz porady prawnej?
Posiadanie zwierząt wiąże się z odpowiedzialnością nie tylko za ich stan, ale również za ewentualne szkody, jakie mogą one wyrządzić osobom trzecim. Kiedy należy się liczyć z prawnymi konsekwencjami szkód spowodowanych przez zwierzęta i na jakich zasadach odpowiedzialność (...)
Odszkodowanie za wypadek z udziałem dzikich zwierząt
Na drogach zdarzają się wypadki z udziałem dzikich zwierząt. Szkody, jakie mogą z tego wyniknąć, są niekiedy bardzo poważne. Kodeks cywilny przewiduje odpowiedzialność za szkody wyrządzone przez zwierzęta. Czy te przepisy mają w takich sytuacjach zastosowanie? wypadek, dzikie zwierzęta, (...)
Procedura GIW dotycząca przemieszczania zwierząt towarzyszących z Ukrainy do Polski
Główny Lekarz Weterynarii przygotował tymczasową procedurę dotyczącą przemieszczania zwierząt towarzyszących z terytorium Ukrainy do UE. Wytyczne dotyczą przewożenia przez polską granicę przez osoby nie posiadające kompletu dokumentów weterynaryjnych psów, kotów (...)
Stawki VAT dot. pasz dla zwierząt gospodarskich i domowych, w tym śruty i otrąb
Od 1 lipca 2020 r. są stosowane przepisy tzw. nowej matrycy stawek VAT, czyli nowego systemu stawek tego podatku, który został wprowadzony ustawą z 9 sierpnia 2019 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw. Opiera się on na identyfikowaniu (...)
Stawki VAT dla pasz dla zwierząt gospodarskich i domowych, w tym śruty i otrąb
Od 1 lipca 2020 r. są stosowane przepisy tzw. nowej matrycy stawek VAT, czyli nowego systemu stawek tego podatku, który został wprowadzony ustawą z 9 sierpnia 2019 r. Opiera się on na identyfikowaniu towarów na potrzeby VAT (a więc również do celów określe stawka VAT, (...)
Zagraniczne podróże ze zwierzętami
Planując podróż do innego kraju ze swoim pupilem, koniecznie trzeba sprawdzić wszystkie wymogi, aby zwierzę zostało wpuszczone do środka transportu oraz do państwa docelowego, i spełnić wszystkie warunki (np. dokumentacyjne). W razie bowiem niedopełnienia wymaganych warunków w (...)
Posiadanie zwierząt wiąże się z odpowiedzialnością nie tylko za ich stan, ale również za ewentualne szkody, jakie mogą one wyrządzić osobom trzecim. Kiedy należy się liczyć z prawnymi konsekwencjami szkód spowodowanych przez zwierzęta i na jakich zasadach odpowiedzialność (...)
Odszkodowanie za wypadek z udziałem dzikich zwierząt
Na drogach zdarzają się wypadki z udziałem dzikich zwierząt. Szkody, jakie mogą z tego wyniknąć, są niekiedy bardzo poważne. Kodeks cywilny przewiduje odpowiedzialność za szkody wyrządzone przez zwierzęta. Czy te przepisy mają w takich sytuacjach zastosowanie? wypadek, dzikie zwierzęta, (...)
Procedura GIW dotycząca przemieszczania zwierząt towarzyszących z Ukrainy do Polski
Główny Lekarz Weterynarii przygotował tymczasową procedurę dotyczącą przemieszczania zwierząt towarzyszących z terytorium Ukrainy do UE. Wytyczne dotyczą przewożenia przez polską granicę przez osoby nie posiadające kompletu dokumentów weterynaryjnych psów, kotów (...)
Stawki VAT dot. pasz dla zwierząt gospodarskich i domowych, w tym śruty i otrąb
Od 1 lipca 2020 r. są stosowane przepisy tzw. nowej matrycy stawek VAT, czyli nowego systemu stawek tego podatku, który został wprowadzony ustawą z 9 sierpnia 2019 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw. Opiera się on na identyfikowaniu (...)
Stawki VAT dla pasz dla zwierząt gospodarskich i domowych, w tym śruty i otrąb
Od 1 lipca 2020 r. są stosowane przepisy tzw. nowej matrycy stawek VAT, czyli nowego systemu stawek tego podatku, który został wprowadzony ustawą z 9 sierpnia 2019 r. Opiera się on na identyfikowaniu towarów na potrzeby VAT (a więc również do celów określe stawka VAT, (...)
Zagraniczne podróże ze zwierzętami
Planując podróż do innego kraju ze swoim pupilem, koniecznie trzeba sprawdzić wszystkie wymogi, aby zwierzę zostało wpuszczone do środka transportu oraz do państwa docelowego, i spełnić wszystkie warunki (np. dokumentacyjne). W razie bowiem niedopełnienia wymaganych warunków w (...)
Odszkodowanie za wypadek z udziałem dzikich zwierząt
Na drogach zdarzają się wypadki z udziałem dzikich zwierząt. Szkody, jakie mogą z tego wyniknąć, są niekiedy bardzo poważne. Kodeks cywilny przewiduje odpowiedzialność za szkody wyrządzone przez zwierzęta. Czy te przepisy mają w takich sytuacjach zastosowanie? wypadek, dzikie zwierzęta, (...)
Odszkodowanie za wypadek z udziałem dzikich zwierząt
Na drogach zdarzają się wypadki z udziałem dzikich zwierząt. Szkody, jakie mogą z tego wyniknąć, są niekiedy bardzo poważne. Kodeks cywilny przewiduje odpowiedzialność za szkody wyrządzone przez zwierzęta. Czy te przepisy mają w takich sytuacjach zastosowanie? wypadek, dzikie zwierzęta, (...)