Kiedy występuje import usług?

Jak ustalić, czy mamy do czynienia z importem usług?

Aby stwierdzić, że mamy do czynienia z importem usług dla celów VAT, podatnik musi za każdym razem dokonać takich 4 kroków weryfikacyjnych:

1.   Usługodawca-nierezydent

Sprawdzamy nierezydencję usługodawcy. Jeżeli ma rezydencję polską, nie ma importu usług. 

Wpierw sprawdzamy więc rezydencję - nie certyfikat rezydencji - tylko to, co wynika z miejsca, gdzie spółka jest zarejestrowana, jeśli jest osobą fizyczną – gdzie ma miejsce zamieszkania. Niestety czasami to nie jest takie proste, żeby to sprawdzić.

Jeśli usługodawca nie ma rezydencji podatkowej (nie certyfikatu rezydencji w rozumieniu podatku dochodowego, tylko siedziby, miejsca zamieszkania lub stałego miejsca prowadzenia działalności – jeżeli nie wiadomo, gdzie ma miejsce zamieszkania, jeśli jest podmiotem gospodarczym) – to przechodzimy do drugiego kroku, jakim jest zprawdzenie jego ewentualnej rejestracji podatkowej w Polsce.

2.   Czy usługodawca ma podmiotowość w VAT polskim w Polsce?

Co do zasady, jego polska podmiotowość wyklucza problem importu usług (choć od tej zasady są pewne wyjątki).

3.   Usługa

Wszystko, co nie jest dostawą, jest w naszym kraju usługą. Przy definicji „usługi”, która się w Polsce kształtuje (która nie jest definicją wspólnotową) – to usługą jest wszystko, za co się zapłaci. Jeżeli w Polsce bonus jest wynagrodzeniem za usługę, rabat podobnie (w oficjalnych interpretacjach), to można powiedzieć każda płatność jest związana z usługą:

• która nie jest zapłatą za towar

• i która nie jest spłatą czegoś (np. wydaniem depozytu nieprawidłowego, spłatą pożyczki bez odsetek)

- czyli jeśli nie jest spłatą długu (długu za towary, długu za już wcześniej opodatkowane usługi), w istocie rzeczy jest usługą. W oficjalnej interpretacji uznano, że otrzymane przez podatnika premie pieniężne są usługą. Jesli ktoś podatnikowi zapłacił, to to jest usługą. Tak samo jak podatnik zwraca komuś pieniądze z tego samego tytułu, tzn. np. płaci komuś premię, to odbiorca świadczy na jego rzecz usługę.

Tu kluczem jest płatność, przy czym jeżeli jest bezspornie usługa, czyli świadczenie z drugiej strony, to sama płatność nie jest istotna, istotny jest moment, gdy to świadczenie zostało wykonane. Mamy więc do czynienia ze świadczeniem będącym usługą.

4.   Miejsce świadczenia

Abyśmy mieli do czynienia z importem usług, musi ono przypadać w Polsce. I to miejsce świadczenia jest bytem całkowicie wirtualnym – to nie ma nic wspólnego z rzeczywistością. Miejsce świadczenia sprawdzamy na podstawie art. 27 i 28 ustawy o VAT - i to w każdym przypadku.

Faktura wewnętrzna

Jeżeli to miejsce świadczenia przypada w Polsce (miejsce świadczenia tej usługi na terytorium Polski), a pierwsze 3 warunki są spełnione (czyli nierezydencja, brak rejestracji usługodawcy, świadczenie nietowarowe na moją rzecz i moje zobowiązanie z tego tytułu), to podatnik ma obowiązek wystawić fakturę wewnętrzną, bo to jest właśnie import usług. Tę fakturę wewnętrzną wystawia się na zasadzie „lustrzanego odbicia obowiązku podatkowego z tytułu usług”.

Art. 19 ust. 19 mówi jednoznacznie, że przepisy o obowiązku podatkowym stosuje się odpowiednio do importu usług. „Odpowiednio” to znaczy, że tam, gdzie jest "otrzymanie" – jest "zapłata", tam, gdzie jest "wykonanie" – tam jest "otrzymanie". W przypadku importu usług to jest usługa wykonana na terytorium kraju (Polski). Czym ona się różni od każdej innej usługi? Tylko jednym – że podatnikiem jest nabywca. Wszystko inne jest tak samo. Czyli nie może być inny moment powstania obowiązku podatkowego, gdyby to świadczył Polak i nie może inny moment powstania obowiązku podatkowego, jak to świadczy Niemiec.

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. 2004 r., Nr 54, poz. 535, ze zm.)