Odpowiedzialność odszkodowawcza komornika

Czy w przypadku wyrządzenia szkody przez komornika możemy domagać się za nią odszkodowania? Jeżeli tak to od kogo i na jakich zasadach?

Odpowiedzialność organu egzekucyjnego jakim jest komornik została przewidziana w art. 23 ustawy o komornikach sądowych i egzekucji. W ustępie pierwszym przewiduje on, że "Komornik jest obowiązany do naprawienia szkody wyrządzonej przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu czynności". Zatem, żeby można było mówić o odpowiedzialności komornika musi wystąpić szkoda (zarówno szkoda materialna jak i niematerialna), zdarzenie w postaci niezgodnego z prawem działania lub zaniechania oraz związek przyczynowy pomiędzy szkodą a tym zdarzeniem. Co ważne nie musimy tutaj wykazywać winy komornika (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 lutego 2006 r., I CK 318/05). Przewidziana we wskazanym artykule odpowiedzialność komornika dotyczy sytuacji wyrządzenia szkody zarówno przy wykonywaniu czynności egzekucyjnych, jak również innych czynności przewidzianych ustawą o komornikach sądowych i egzekucji.

Kto jest uprawniony do żądania naprawienie szkody?

Naprawienia szkody wyrządzonej przez komornika może domagać się każdy poszkodowany. Zatem może to być zarówno strona postępowania egzekucyjnego (dłużnik lub wierzyciel), jak również jego uczestnik, a także osoba trzecia.

Jaki jest termin przedawnienia roszczenia o naprawienie szkody?

Zastosowanie znajdzie tutaj art. 442(1) k.c., a więc co do zasady roszczenie o naprawienie szkody przedawni się z upływem lat trzech od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia, jednakże termin ten nie może być dłuższy niż dziesięć lat od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę.

Inne odpowiedzialne podmioty

Również zastępca komornika ponosi odpowiedzialność jak komornik w zakresie czynności, które wykonywał. Natomiast - co bardzo ważne - Skarb Państwa jest odpowiedzialny za szkodę solidarnie z komornikiem. Oznacza to, że poszkodowany może żądać całości lub części świadczenia od komornika i Skarbu Państwa łącznie lub od każdego z nich oddzielnie. Poza tym, komornik odpowiada jak za działania własne, za działania związane z postępowaniem egzekucyjnym dokonane przez zatrudnionych u niego  pracowników oraz inne osoby niezbędne do obsługi kancelarii, a także ochrony i pomocy w czynnościach w terenie, a także aplikantów komorniczych i asesorów komorniczych.

Jak dochodzić roszczenia?

Roszczenie o naprawienie szkody należy dochodzić w procesie cywilnym, składając pozew o zasądzenie świadczenia. Co ważne "Odpowiedzialność komornika za szkody wyrządzone przy wykonywaniu obowiązków wskutek naruszenia przepisów ma charakter osobisty, dlatego niewystarczające jest wskazanie w pozwie jedynie rewiru komorniczego. Osoba domagająca się odszkodowania z tytułu poniesionej szkody ma obowiązek wskazać w pozwie imię i nazwisko komornika, który ją wyrządził." (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 marca 2008 r. sygn. akt II CSK 482/07).