23.1.2023
A.J.
Zespół e-prawnik.pl
Sąd Najwyższy uznał, że sędziowie, którzy wyrażają publicznie poglądy sprzeczne z obowiązującym porządkiem konstytucyjnym, nie są bezstronni.
Postanowienie SN
Postanowieniem z 14 grudnia 2022 r. (akt I CSK 2170/22), rozpoznając wniosek o wyłączenie sędziego Sądu Najwyższego od orzekania w sprawie o ustalenie nieważności umowy kredytu indeksowanego kursem CHF, ustalił - niezależnie od wniosku sędziego - iż jest on wyłączony od rozpoznawania sprawy ze względu na działalność publiczną tego sędziego dokonywaną „na zewnątrz” sprawowanego urzędu.
Przyczyna wyłączenia
Sędzia zawiadomił o okolicznościach uzasadniających wyłączenie go od orzekania w sprawie, wskazując, iż jej przedmiotem jest powództwo o ustalenie nieważności umowy kredytu indeksowanego kursem CHF, podnosząc przy tym, iż sam wraz z żoną zawarł „pożyczkę hipoteczną” indeksowaną do franka szwajcarskiego i nadal spłaca tę pożyczkę. Okoliczności poprzedzające zawarcie tej umowy oraz część zawartych w niej postanowień nie odbiegały od tych, które są wskazywane przez strony mające status konsumentów w tzw. sprawach frankowych, w tym w rozpoznawanej sprawie będącej przedmiotem skargi kasacyjnej. Ze względu m.in. na te okoliczności podniósł, że jego udział w postępowaniu dotyczącym rozpoznania skargi kasacyjnej może stwarzać w odbiorze zewnętrznym uzasadnioną wątpliwość co do jego bezstronności w jej rozpoznaniu. Dlatego wniósł o wyłączenie od rozpoznania sprawy.
Sąd Najwyższy, uwzględniając wniosek, powołał się na okoliczności znane mu z urzędu. Przyjął, iż sygnatariusze oświadczenia 30 sędziów Sądu Najwyższego z 10 października 2022 r. dotyczącego kształtowania składów kolegialnych z udziałem sędziów Sądu Najwyższego powołanych z udziałem KRS ukształtowanej na skutek wejścia w życie ustawy nowelizującej z 8 grudnia 2017 r., w tym sędzią żądającym wyłączenia, nie mogą być uznani za spełniających na gruncie art. 45 ust. 1 Konstytucji RP, art. 6 ust. 1 EKPC, czy art. 47 KPP wskazanych tam gwarancji, wobec czego decyzji procesowych takich sędziów nie można uznać za wydane przez niezawisły i bezstronny sąd ustanowiony uprzednio na mocy ustawy (w rozumieniu art. 19 ust. 1 TUE czy art. 45 ust. 1 Konstytucji RP). Nie może być sędzią bezstronnym sędzia zawisły, a więc taki, który podlega lub podlegać może naciskom innych osób, organizacji lub władz. Sędziowie, którzy wyrażają publicznie poglądy sprzeczne z obowiązującym porządkiem konstytucyjnym, a zgodne z oczekiwaniami niektórych kręgów politycznych, zdają się podlegać nieuprawnionym naciskom, co w oczywisty sposób zagraża ich niezależności. Taki sędzia nie może też być sędzią bezstronnym. Ignorowanie orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, zwłaszcza w dobie podkreślanego w mediach kryzysu praworządności, może w istocie być postrzegane przez opinię publiczną jako przynajmniej w pewnym stopniu zależne od agend politycznych.
Powyższa argumentacja zdecydowała o konieczności uwzględnienia wniosku o wyłączenie.
Zob. postanowienie SN z dnia 14 grudnia 2022 r. z uzasadnieniem (sygn. akt I CSK 2170/22)
Potrzebujesz porady prawnej?
Jak pozbyć się niewygodnego sędziego - czyli wyłączenie sędziego w sądzie karnym
Wyłączenie sędziego w sądzie karnym następuje na żądanie sędziego, z urzędu albo na wniosek strony - zależnie od przyczyny, jaka to wyłączenie uzasadnia. Kiedy sędzia jest wyłączony z mocy prawa? Sędzia jest z mocy prawa wyłączony od udziału w sprawie, jeżeli: sprawa dotyczy (...)
Czym jest informacja publiczna?
Co jest informacją publiczną? Informacja publiczna jest pojęciem ustawowym, zawartym w ustawie z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej. Ustawa o dostępie do informacji publicznych stanowi wykonanie art. 61 Konstytucji RP. Zasada dostępu do informacji publicznej Ogólną (...)
Likwidacja majątku masy upadłości - stan prawny aktualny do dnia 30 września 2003 r.
Prawo upadłościowe prowadzi do jak najkorzystniejszego zaspokojenia wierzycieli upadłego z majątku, który wchodzi do masy upadłości. Po etapie postępowania, w którym mieliśmy do czynienia z ustaleniem majątku masy upadłości (spisanie inwentarza, sporządzenie bilansu przez (...)
Nadzór Ministra Sprawiedliwości nad działalnością administracyjną sądów powszechnych
14 stycznia 2009 r. Trybunał Konstytucyjny w pełnym składzie rozpoznał wniosek Krajowej Rady Sądownictwa dotyczący ustroju sądów powszechnych, w szczególności zakresu nadzoru Ministra Sprawiedliwości, postępowania dyscyplinarnego wobec sędziów i uprawnień Krajowej Rady Sądownictwa.Kwestionowany (...)
Porządek w wymiarze sprawiedliwości
Sejm ostatecznie przyjął ustawę gwarantującą konstytucyjny porządek w wymiarze sprawiedliwości Sejm nie zgodził się 23 stycznia 2020 r. na wnioskowane przez Senat odrzucenie ustawy, która gwarantuje konstytucyjny porządek w wymiarze sprawiedliwości i usprawnia pracę sądów - (...)
Jak najkorzystniej zatrudnić nianię?
Kim jest niania i kto ją zatrudnia? Niania sprawuje opiekę indywidualną, co oznacza, że opiekuje się tylko jednym dzieckiem bądź rodzeństwem, w pełni uwzględniając potrzeby każdego z nich. Dzięki temu dzieci są nie tylko bezpieczne, ale też rozwijają się psychofizycznie w warunkach (...)
Jak wpłynąć na zmianę stronniczego sędziego w postępowaniu sądowoadministracyjnym? Skład sądu
W jakim składzie sądy administracyjne rozpoznają sprawy? Podstawową zasadą jest, że sądy administracyjne rozpoznają toczące się przed nimi sprawy w składzie trzech sędziów zawodowych. Przykładowo trzech sędziów rozpoznaje sprawy wszczęte na skutek wniesienia skargi (...)
Wyłączenie sędziego na wniosek strony postępowania
Trybunał Konstytucyjny odniósł się do braku unormowania wyłączenia sędziego na wniosek strony uzasadniony subiektywną utratą zaufania strony co do bezstronności sądu i obiektywnego działania w granicach prawa. Wyrok TK 12 lipca 2022 r. Trybunał Konstytucyjny publicznie ogłosił wyrok (...)
Tarcza antykryzysowa 7.0 - od 1 lutego 2021 r. dodatkowe wsparcie dla wybranych branż
Od 1 lutego 2021 roku przedsiębiorcy z branż najbardziej dotkniętych epidemią COVID-19 mogą korzystać z kolejnych form wsparcia w Tarczy 7.0. Chodzi o świadczenia postojowe, dofinansowanie wynagrodzeń, dotacje na pokrycie bieżących kosztów działalności czy zwolnienie z opłacania składek (...)
Przełomowe zmiany w służbie komorników?
Rządowe dwa projekty ustaw, przygotowane w Ministerstwie Sprawiedliwości, całościowo reformują działalność komorników. Przełomowe regulacje zawarte zostały w propozycji zupełnie nowej, liczącej wraz z uzasadnieniem prawie 200 stron, kompleksowej ustawy o komornikach sądowych, a także (...)
Czynności sądu i sędziego komisarza - stan prawny aktualny do dnia 30 września 2003 r.
Postanowienie o ogłoszeniu upadłości kończy etap postępowania, który nazywa się postępowaniem w przedmiocie ogłoszenia upadłości. Po tym postanowieniu, które odnosi znaczące skutki w sferze uprawnień, zobowiązań i stosunków majątkowych upadłego, następuje (...)
Wniosek o wyłączenie sędziego – aspekty praktyczne
Wniosek o wyłączenie sędziego – aspekty praktyczne Fundamentalnymi zasadami państwa prawa są zasady prawa do sądu i prawa do rzetelnego procesu. Zasada prawa do sądu wyrażona jest w art. 45 ust 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. (...)
Celem nowelizacji Prawa o ustroju sądów powszechnych i niektórych innych ustaw jest uporządkowanie kwestii z zakresu wymiaru sprawiedliwości. Zmiany mają m.in. rozwiązać problem braków kadrowych w sądach i usprawnić działanie prokuratury. Nowelizacja zawiera także (...)
Pomoc publiczna - kto i kiedy może ją uzyskać?
Czym jest pomoc publiczna? No właśnie, według praw wolnego rynku – złem. To rynek za pomocą "naturalnych" mechanizmów ("tzw. niewidzialnej ręki"), jakim jest m.in. wolna konkurencja, wypiera słabszych, daje bogactwo lepszym, a na pewno silniejszym i zapewnia harmonię w obrocie handlowym. (...)
Nie można naruszyć wolności sędziego...
Sąd Najwyższy: Nie można naruszyć wolności sędziego, gdy nie zachodzi dostatecznie uzasadnione podejrzenie popełnienia przez niego przestępstwa Uchwałą z dnia 22 kwietnia 2021 r. (sygn. akt I DI 18/21) Sąd Najwyższy nie uwzględnił wniosku prokuratora i odmówił zezwolenia na zatrzymanie (...)
Co zrobić jeśli sędzia rozpatrujący naszą sprawę jest stronniczy? Podstawy wyłączenia sędziego
Zawsze może się zdarzyć, iż sędzia, który rozpatruje naszą sprawę, nie jest bezstronny. Jeśli więc dojdziemy do wniosku, że między sędzią a naszym przeciwnikiem procesowym zachodzi stosunek osobisty tego rodzaju, że może on wywoływać nasze wątpliwości co do bezstronności sędziego, (...)
Nowi sędziowie Sądu Najwyższego powołani
Prezydent powołał nowych sędziów Sądu Najwyższego Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Andrzej Duda wręczył 10 października 2018 r. w Pałacu Prezydenckim akty powołania do pełnienia urzędu na stanowisku sędziego Sądu Najwyższego. Do Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych (...)
Zmiany w ustawie o finansach publicznych Nowe przepisy w ustawie o finansach publicznych dotyczą m.in. udzielania ulg w spłacie należności o charakterze cywilnoprawnym. Ustawa uchyla przepisy w zakresie dokumentów audytowych, udostępnianych w trybie dostępu do informacji publicznej, (...)
Przetwarzanie danych osobowych przez sądy
Zgłaszanie naruszeń ochrony danych osobowych przez sądy UODO przygotował publikację „Przetwarzanie danych osobowych przez sądy w kontekście zgłaszania naruszeń ochrony danych osobowych”, która stanowi odpowiedź na pytanie, czy Prezes UODO jest organem właściwym do (...)
Co się stanie z majątkiem upadłego konsumenta?
Część osób niebędących w stanie spłacać swoich zobowiązań finansowych będzie wkrótce miała prawo ogłosić upadłość. Z końcem marca 2009 r. wprowadzony zostanie nowy typ postępowania oddłużeniowego, określanego jako upadłość konsumencka. Możliwość tzw. upadłości (...)
