Służebność mediów - słupy energetyczne na posesji

Odpowiedź prawnika: Służebność mediów - słupy energetyczne na posesji

Pierwszą rzeczą, którą w tej sytuacji należy ustalić jest tytuł prawny, na podstawie którego słup energetyczny jest położony na nieruchomości. Najprawdopodobniej jest to tzw. służebność gruntowa, ale w grę wchodzić mogą także inne tytuły - zarówno inne prawa rzeczowe (np. użytkowanie) jak i stosunki zobowiązaniowe (umowa najmu, dzierżawy, itd.). Może również istnieć sytuacja, kiedy nie istnieje żaden tytuł prawny i w takim wypadku postawienie słupa na Pana działce było bezprawne.

Jeżeli istnieje tytuł prawny należy przede wszystkim zapoznać się z umową, na podstawie której został on ustanowiony. To ona powinna określać warunki, na jakich postawiony został słup. Zwrócić uwagę należy na takie elementy jak: okres obowiązywania umowy, zasady jej wykonywania oraz ewentualne wynagrodzenie, które może Panu przysługiwać w tej sytuacji.

Jeżeli nie ma żadnego tytułu prawnego, zakład energetyczny można potraktować jako samoistnego posiadacza w złej wierze. Posiadacz taki będzie zobowiązany do wydania rzeczy oraz zapłaty wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy, za jej zużycie lub pogorszenie. Zakład energetyczny będzie mógł zabrać słup.

Zgodnie z art. 51 pkt 2 ustawy – Prawo energetyczne, zakład energetyczny jest obowiązany do zapewnienia bezpieczeństwa obsługi i otoczenia. Jeżeli istnieją podejrzenia (w związku z uszkodzeniem słupa), że nie wywiązuje się z tego obowiązku i właściciel nieruchomości poniósł z tego powodu szkodę, może domagać się jej naprawienia na podstawie art. 415 kodeksu cywilnego.

Warto odnieść sie także do przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami. Zgodnie z jej artykułem 124 starosta, wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej, może ograniczyć, w drodze decyzji, sposób korzystania z nieruchomości przez udzielenie zezwolenia na zakładanie i przeprowadzenie na nieruchomości ciągów drenażowych, przewodów i urządzeń służących do przesyłania płynów, pary, gazów i energii elektrycznej oraz urządzeń łączności publicznej i sygnalizacji, a także innych podziemnych, naziemnych lub nadziemnych obiektów i urządzeń niezbędnych do korzystania z tych przewodów i urządzeń, jeżeli właściciel lub użytkownik wieczysty nieruchomości nie wyraża na to zgody.

Ograniczenie to następuje zgodnie z planem miejscowym, a w przypadku braku planu, zgodnie z decyzją o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego. Zezwolenie może być udzielone z urzędu albo na wniosek organu wykonawczego jednostki samorządu terytorialnego, innej osoby lub jednostki organizacyjnej. Jednak udzielenie zezwolenia powinno być poprzedzone rokowaniami z właścicielem lub użytkownikiem wieczystym nieruchomości o uzyskanie zgody na wykonanie w/w prac. Rokowania przeprowadza osoba lub jednostka organizacyjna zamierzająca wystąpić z wnioskiem o zezwolenie. Do wniosku należy dołączyć dokumenty z przeprowadzonych rokowań.  

Jeżeli natomiast założenie lub przeprowadzenie ciągów, przewodów i urządzeń uniemożliwia właścicielowi dalsze prawidłowe korzystanie z nieruchomości w sposób dotychczasowy albo w sposób zgodny z jej dotychczasowym przeznaczeniem, właściciel może żądać, aby starosta, wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej nabył od niego na rzecz Skarbu Państwa, w drodze umowy, własność albo użytkowanie wieczyste nieruchomości. Właściciel nieruchomości jest obowiązany udostępnić nieruchomość w celu wykonania czynności związanych z konserwacją oraz usuwaniem awarii ciągów, przewodów i urządzeń. Obowiązek udostępnienia nieruchomości podlega egzekucji administracyjnej. Decyzja ostateczna stanowi podstawę do dokonania wpisu w księdze wieczystej. Wpisu dokonuje się na wniosek starosty, wykonującego zadanie z zakresu administracji rządowej.