Zarząd majątkiem dziecka po śmierci rodzica

Pytanie:

Moja przyszła żona z pierwszego związku posiada dwóch synów (17 lat i 12 lat). Ojciec dzieci ma równe prawo z matką do wychowywania dzieci. Rozwód odbył się bez orzekania o winie i pozbawiania kogokolwiek praw rodzicielskich. W moim przypadku matka córki nie żyje, córka ma 10 lat i mieszka u babci. Jak wyglądałaby sytuacja opieki nad dziećmi i sytuacja majątkowa po zawarciu przez nas małżeństwa i późniejszej śmierci mojej, mojej żony lub nas obojga, jeżeli każde z nas zamierza uczynić swoimi spadkobiercami dzieci (każde z małżonków posiada po mieszkaniu, a także posiadają wspólną nieruchomość), a jednocześnie dokonać zapisu udziału w nieruchomości wspólnie kupionej przez nas na rzecz drugiego małżonka?

Masz inne pytanie do prawnika?

3.8.2006

Zespół
e-prawnik.pl

Odpowiedź prawnika: Zarząd majątkiem dziecka po śmierci rodzica

Jeżeli umrze Pańska żona, a będzie żył ojciec dzieci (małoletnich w chwili śmierci żony), on będzie miał prawo do wykonywania władzy rodzicielskiej, gdyż zgodnie z art. 94 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, jeżeli jedno z rodziców nie żyje albo nie ma pełnej zdolności do czynności prawnych, władza rodzicielska przysługuje drugiemu z rodziców. To samo dotyczy wypadku, gdy jedno z rodziców zostało pozbawione władzy rodzicielskiej albo gdy jego władza rodzicielska ulega zawieszeniu. Natomiast, jeżeli w chwili śmierci Pana żony nie będzie żył ojciec dzieci, konieczne będzie ustanowienie opieki dla małoletniego.

Natomiast, jeżeli umrze Pan, to będzie konieczne ustanowienie opieki dla małoletniego dziecka. Zgodnie z art. 149 kro, gdy wzgląd na dobro pozostającego pod opieką nie stoi temu na przeszkodzie, opiekunem małoletniego powinna być ustanowiona przede wszystkim osoba wskazana przez ojca lub matkę, jeżeli nie byli pozbawieni władzy rodzicielskiej. Jeżeli opiekunem nie została ustanowiona osoba wymieniona powyżej, opiekun powinien być ustanowiony spośród krewnych lub innych osób bliskich pozostającego pod opieką albo jego rodziców. W braku takich osób sąd opiekuńczy zwraca się o wskazanie osoby, której opieka mogłaby być powierzona, do właściwego organu albo do organizacji społecznej, do której należy piecza nad małoletnimi.

Jeżeli każde z Państwa w testamencie uczyni spadkobiercami swoje dzieci, a drugiego z małżonków zapisobiorcą wywoła to następujące skutki: po rodzicu dziedziczyć będzie jego dziecko (dzieci) i to one będą spadkobiercami, a zatem wejdą we wszystkie prawa i obowiązki zmarłego (będą one odpowiedzialne i za długi). Natomiast rodzic będzie miał do dziecka (dzieci) - spadkobiercy roszczenie o wykonanie zapisu, a więc o przeniesienie własności mieszkania. Jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, zapis obciąża ich w stosunku do wielkości ich udziałów spadkowych, chyba że spadkodawca postanowił inaczej. Przepis ten stosuje się odpowiednio do dalszego zapisu

Należy w tym miejscy rozważyć, jak będzie wyglądał zarząd majątkiem dziecka (dzieci).

Pozostawanie pod władzą rodzicielską żyjącego rodzica, oznacza, że obowiązany jest on, między innymi do sprawowania z należytą starannością zarządu majątkiem dziecka pozostającego pod jego władzą rodzicielską. Rodzic taki nie może jednak, bez zezwolenia sądu opiekuńczego dokonywać czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu ani wyrażać zgody na wykonywanie takich czynności przez dziecko. Rodzic nie może zatem samodzielnie zadecydować, np. o sprzedaży mieszkania należącego do dziecka, czy też o jego obciążeniu.

Rodzic nie może także reprezentować dziecka:

  • przy czynnościach prawnych między dziećmi pozostającymi pod ich władzą rodzicielską; 

  • przy czynnościach prawnych między dzieckiem a jednym z rodziców lub jego małżonkiem, chyba że czynność prawna polega na bezpłatnym przysporzeniu na rzecz dziecka albo że dotyczy należnych dziecku od drugiego z rodziców środków utrzymania i wychowania.

Jeżeli pomimo wszystkich tych ograniczeń, nadal nie macie Państwo zaufania do danego rodzica dziecka, to można, w testamencie wyznaczyć zarządcę majątku. Zgodnie z art. 102 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, w umowie darowizny albo w testamencie można zastrzec, że przedmioty przypadające dziecku z tytułu darowizny lub testamentu nie będą objęte zarządem sprawowanym przez rodziców. W wypadku takim, gdy darczyńca lub spadkodawca nie wyznaczył zarządcy, sprawuje zarząd kurator ustanowiony przez sąd opiekuńczy.

Natomiast ograniczenia opiekuna w sprawowaniu opieki są szersze. W sprawowaniu obowiązku pieczy nad majątkiem dziecka opiekun podlega nadzorowi sądu opiekuńczego. Jeżeli dziecko posiada majątek, opiekun obowiązany jest do spisu inwentarza, dochody z tego majątku powinien przeznaczać na utrzymanie dziecka, nadwyżkę zaś umieścić w banku. Jeżeli dziecko posiada przedsiębiorstwo lub gospodarstwo rolne powinien zająć się jego zarządem zgodnie z zasadami prawidłowej gospodarki. We wszystkich ważniejszych sprawach dotyczących majątku pupila opiekun powinien uzyskać zezwolenie sądu, np. przyjęcie lub odrzucenie spadku, zbycie nieruchomości, obciążenie jej.

Opiekun obowiązany jest, w terminach oznaczonych przez sąd opiekuńczy, nie rzadziej niż co roku, składać temu sądowi sprawozdania dotyczące osoby pozostającego pod opieką oraz rachunki z zarządu jego majątkiem.

Porady prawne

Potrzebujesz porady prawnej?

Sukcesja firm jednoosobowych

Sukcesja firm jednoosobowych

Co przewiduje ustawa o zarządzie sukcesyjnym w firmach jednoosobowych? Nowe przepisy wychodzą naprzeciw potrzebom tzw. firm jednoosobowych, które stanowią ogromną większość polskich przedsiębiorstw. Dzięki tym rozwiązaniom, w przypadku śmierci przedsiębiorcy, jego firma będzie mogła (...)

Władza rodzicielska - prawa i obowiązki rodziców wobec dziecka

Władza rodzicielska - prawa i obowiązki rodziców wobec dziecka

  Dziecko pozostaje pod władzą rodzicielską, ponieważ nie jest zdolne do samodzielnego prowadzenia swoich spraw. Z tego względu wymaga pomocy i ochrony ze strony osób dorosłych. Do tego zobowiązani są przede wszystkim rodzice, którym przysługuje władza rodzicielska. Ma ona (...)

Kiedy sąd ustanawia opiekuna?

Kiedy sąd ustanawia opiekuna?

Na czym polega instytucja opieki? Pod pojęciem opieki w potocznym tego słowa znaczeniu rozumie się dbałość o osobę potrzebującą pomocy, kierowanie jej postępowaniem, troskę o to, ażeby nie stała się jej żadna krzywda. Osobą, która przede wszystkim potrzebuje opieki, jest dziecko. (...)

Pozbawienie i ograniczenie władzy rodzicielskiej

Pozbawienie i ograniczenie władzy rodzicielskiej

  Co to jest władza rodzicielska? Władza rodzicielska jest to kompleks uprawnień i obowiązków przysługujących rodzicom w stosunku do dziecka, mających na celu zapewnienie mu należytej pieczy i strzeżenie jego interesów. Władza rodzicielska nie jest żadnym uprawnieniem „ (...)

Sukcesja firmy

Sukcesja firmy

Jeżeli chcesz, ażeby twoi spadkobiercy mogli płynnie kontynuować działalność firmy, dowiedz się, jak wyznaczyć i zgłosić w CEIDG zarządcę sukcesyjnego - tj. osobę, która będzie prowadzić sprawy firmy do czasu załatwienia formalności spadkowych. ##baner## Na czym polega sukcesja (...)

Konkubinat: życie bez ślubu, Jakie są skutki prawne życia w konkubinacie w Polsce

Konkubinat: życie bez ślubu, Jakie są skutki prawne życia w konkubinacie w Polsce

Nie do rzadkości należą przypadki, gdy kobieta i mężczyzna prowadzą wspólne życie, pomimo, iż nie zawarli ze sobą związku małżeńskiego. Sytuację taką odzwierciedla instytucja konkubinatu. Instytucja ta rodzi wiele pytań i kwestii, a to z tego względu, iż ustawodawca w ogóle (...)

Zarządzenia sądu przy nadużyciach władzy rodzicielskiej

Zarządzenia sądu przy nadużyciach władzy rodzicielskiej

  Kiedy sąd opiekuńczy wyda odpowiednie zarządzenia? W każdym przypadku, gdy dobro dziecka jest zagrożone, a nie ma przesłanek do zawieszenia albo pozbawienia rodziców władzy rodzicielskiej, sąd opiekuńczy wyda odpowiednie zarządzenia, w szczególności może: zobowiązać (...)

Dla kogo świadczenia rodzinne?

Dla kogo świadczenia rodzinne?

Przyznanie prawa do zasiłku rodzinnego uzależnione jest m.in. od spełnienia kryterium dochodowego. Jakie jeszcze świadczenia rodzinne i na jakich zasadach można otrzymać? Jakie świadczenia rodzinne można otrzymać? Świadczeniami rodzinnymi są: zasiłek rodzinny oraz (...)

Nowe prawo - zapis windykacyjny i dłuższy czas na dochodzenie zachowku

Nowe prawo - zapis windykacyjny i dłuższy czas na dochodzenie zachowku

Zapis windykacyjny oraz wydłużenie czasu na dochodzenie zachowku  to jedne z wielu zmian wprowadzonych nowelizacją Kodeksu cywilnego, która wejdzie w życie już w dniu 23 października 2011 roku.  Od tego dnia spadkodawcy będą mogli rozporządzać w testamencie poszczególnymi (...)

Jak rodzice winni zarządzać majątkiem dziecka?

Jak rodzice winni zarządzać majątkiem dziecka?

Władza rodzicielska obejmuje również zobowiązanie rodziców do zarządu majątkiem dziecka. Są oni zobowiązani sprawować zarząd z należytą starannością (artykuł 95 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego). Zob.: Władza" rodzicielska - prawa i obowiązki rodziców wobec dziecka Skąd (...)

PUE ZUS – obowiązkowy profil dla płatników składek

PUE ZUS – obowiązkowy profil dla płatników składek

Od 1 stycznia 2023 roku każdy płatnik składek ma obowiązek posiadać profil na Platformie Usług Elektronicznych (PUE) ZUS. Jeśli płatnik do 30 grudnia 2022 r. nie założył samodzielnie konta na PUE ZUS lub nie upoważnił nikogo do dostępu do profilu płatnika, ZUS utworzy mu profil techniczny (...)

Rodzinny Kapitał Opiekuńczy i dopłata do żłobka od 1 stycznia 2022 r.

Rodzinny Kapitał Opiekuńczy i dopłata do żłobka od 1 stycznia 2022 r.

Celem ustawy o rodzinnym kapitale opiekuńczym jest wsparcie rodzin z dziećmi, przede wszystkim poprzez wprowadzenie dwóch nowych świadczeń: rodzinnego kapitału opiekuńczego oraz dopłaty do żłobka lub dofinansowania obniżenia opłaty za pobyt dziecka klubie dziecięcym lub u dziennego (...)

Jak rozwiązać problemy dotyczące opieki nad dzieckiem, gdy rodzice się rozstają - opinia prawna

Jak rozwiązać problemy dotyczące opieki nad dzieckiem, gdy rodzice się rozstają - opinia prawna

Stan faktyczny Przez 13 lat pozostawałam w nieformalnym związku z ojcem mojej obecnie dziesięcioletniej córki. Do dnia 12.11.2006 mieszkaliśmy we wspólnym mieszkaniu - wykupionym na zasadzie współwłasności (akt notarialny: 50% mama mojego byłego partnera, 30% mój (...)

Dziedziczenie ustawowe, czyli kto i w jaki sposób dziedziczy po zmarłym?

Dziedziczenie ustawowe, czyli kto i w jaki sposób dziedziczy po zmarłym?

Kiedy następuje dziedziczenie ustawowe? Dziedziczenie ustawowe ma miejsce w sytuacji gdy, spadkodawca nie pozostawił po sobie testamentu oraz gdy osoby powołane do spadku nie chcą lub nie mogą być spadkobiercami (bo np. zmarły przed otwarciem spadku). W razie powołania spadkobierców w (...)

Skutki rozwodu

Skutki rozwodu

  Zawarcie małżeństwa jest zdarzeniem niezwykle doniosłym. Doniosłym emocjonalnie oraz doniosłym prawnie. Na skutek tego zdarzenia małżonkowie „wychodzą” ze swoich dotychczasowych rodzin, a zakładają własną, zmienia się ich stan cywilny, dane osobowe, powstają między (...)

500+ - jak ubiegać się o świadczenie?

500+ - jak ubiegać się o świadczenie?

Program „Rodzina 500+” to 500 zł miesięcznie na każde dziecko niezależnie od dochodu. Od 1 lipca wnioski o świadczenie można składać przez Internet, a od 1 sierpnia także papierowo w urzędzie. Świadczenie 500 zł to wsparcie długofalowe. Kto otrzyma świadczenie? Program (...)

Kiedy możliwe jest przysposobienie (adopcja) dziecka?

Kiedy możliwe jest przysposobienie (adopcja) dziecka?

Co to jest przysposobienie? Przysposobienie inaczej adopcja lub usynowienie polega na wykreowaniu między przysposabiającym (osoba, która chce zaadoptować dziecko) i przysposobionym (dziecko, które ma być zaadoptowane) takiego stosunku prawnego, jaki istnieje między rodzicami a dzieckiem. (...)

Zmiana pokoleniowa w firmach rodzinnych będzie łatwiejsza

Zmiana pokoleniowa w firmach rodzinnych będzie łatwiejsza

Rada Ministrów przyjęła przygotowany przez Ministerstwo Przedsiębiorczości i Technologii projekt ustawy o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej. Nowe przepisy mają zagwarantować, że w przypadku śmierci właściciela firmy, w mocy zostaną utrzymane kontrakty, (...)

Krewni żony, czyli prawne skutki powinowactwa

Krewni żony, czyli prawne skutki powinowactwa

Co to jest powinowactwo? Powinowactwo jest to stosunek prawnorodzinny istniejący pomiędzy małżonkiem a krewnymi drugiego małżonka. Powinowactwo podobnie jak pokrewieństwo opisuje się za pomocą stopni i linii. Charakterystyka taka służy opisaniu stopnia bliskości jaki istnieje między małżonkiem (...)

Jak rozliczyć niepełnoletnie dziecko? PIT 2014

Jak rozliczyć niepełnoletnie dziecko? PIT 2014

Nawet szesnastolatek musi mieć własny PIT. Wystarczy, że dostanie stypendium lub podpisze umowę o dzieło. Dochody dzieci, które nie skończyły 18. roku życia, rodzice doliczają do własnych i wykazują we wspólnym zeznaniu PIT-36. Wypełniają dodatkowo PIT/M. Jeżeli małżonkowie (...)

Rewolucyjne zmiany w regulacjach majątków małżonków!

Rewolucyjne zmiany w regulacjach majątków małżonków!

  Pomimo tego, iż stosunki rodzinne wydają się być tymi, które przede wszystkim powinny cechować się stabilnością i w tym zakresie czasem konieczne są zmiany, czy też modyfikacje. Zawsze celem jest oczywiście dostosowywanie przepisów do realiów społecznych. Tak też (...)

Zapytaj prawnika:

Dodaj załącznikDodaj załącznik

Oświadczenia i zgody RODO:


PORADY PRAWNIKA

Zarząd majątkiem dziecka a rozporządzenie nim na korzyść jednego z rodziców

Zarząd majątkiem dziecka a rozporządzenie nim na korzyść jednego z rodziców

Moja żona zmarła, chciałbym pozbawić małoletnie dzieci współwłasności mieszkania, jak mogę to zrobić? Chcę sprzedać owo mieszkanie. W przypadku, gdy majątek małoletniego miał być rozporządzany na rzecz jego rodzica, zastosowanie znajdą art. 98 oraz 99 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:Art. (...)

Zakres władzy rodzicielskiej

Zakres władzy rodzicielskiej

Żona zabrała 10 letnie dziecko do Warszawy na cały tydzień i nie chciała podać mi adresu, pod którym będą przebywały. Powiedziała jedynie tyle, że sama tam idzie do lekarza i przy okazji pokaże dziecku stolicę. Oczywiście nie chciała, abym z nimi jechał. Pomimo moich nalegań, nie podała (...)

Ograniczenie władzy rodzicielskiej jednego z małżonków

Ograniczenie władzy rodzicielskiej jednego z małżonków

Jestem żonaty i mam dwójkę dzieci. W małżeństwie od dłuższego czasu nam się nie okłada. Ciągle awantury i kłótnie. Oboje z żoną myślimy o rozwodzie, ale żadne z nas się jeszcze na to ostatecznie nie zdecydowało. Po ostatniej kłótni żona zabrała oboje dzieci ze sobą do domu swoich (...)

Jak ustanowić prawo do zarządzania spadkiem po śmierci mamy?

Jak ustanowić prawo do zarządzania spadkiem po śmierci mamy?

W raz z moją mamą jesteśmy właścicielkami domu. Z tego co wiem, moja mama zapisała w testamencie swoją połowę mojemu bratu. Nie mam nic przeciwko temu, ale chciałabym mieć pewność że nie wymyśli on czegoś co mogła by zagrozić tej nieruchomości. Chciałabym aby było mi przyznane prawo (...)

Wypłata z rachunku bankowego małoletniego

Wypłata z rachunku bankowego małoletniego

Czy na wypłacenie przez rodzica pieniędzy z rachunku bankowego należącego do dziecka poniżej 13 roku życia potrzebna jest zgoda sądu? Czy rodzice mogą wypłacić te pieniądze bez takiej zgody i czy bank może żądać zgody sądu? Z czego wynika takie postępowanie banku? Kwestie te rozstrzyga (...)

Dziedziczenie po rozwiedzionych małżonkach

Dziedziczenie po rozwiedzionych małżonkach

Jak wygląda prawo do majątku w przypadku, gdy małżeństwo po rozwodzie, bez podziału majątku, po śmierci byłego małżonka zostawia dwoje dzieci (już pełnoletnie) i jedno z dzieci umiera. Kto i w jakiej części dziedziczy? Czy jeśli kobieta urodzi dziecko, mające inego ojca ono też coś (...)

Przyczyny pozbawienia władzy rodzicielskiej

Przyczyny pozbawienia władzy rodzicielskiej

Czy aby pozbawić praw rodzicielskich wystarczy brak jakichkolwiek kontaktów z dzieckiem od 09.1999, odprowadzanie alimentów przez biuro komornicze, brak dobrej woli mimo moich wielokrotnych próśb o kontakt z dzieckiem? Czy pozbawienie władzy ma wpływ w przyszłości na ewentualne alimentowanie (...)

Wydziedziczenie to pozbawienie prawa do zachowku

Wydziedziczenie to pozbawienie prawa do zachowku

Jak wygląda prawo do zarządzania majątkiem, jeżeli spadkodawca w testamencie wydziedzicza swojego spadkobiercę ustawowego i spadkobiercą ustanawia jego małoletniego potomka? Spadkobierca nie ma ograniczonej władzy rodzicielskiej i jako jeden z małżonków ma prawo zarządzać majątkiem swojego (...)

Roszczenia między spadkobiercami

Roszczenia między spadkobiercami

Jeden ze spadkobierców wszczął zakończone niedawno postępowanie o nabycie spadku po zmarłym kilkanaście lat temu spadkodawcy, który nie pozostawił testamentu. Spadkobiercy-wnioskodawcy przypadł znaczny udział w spadku. Drugi ze spadkobierców przez te lata mieszkał w domu pozostawionym przez (...)

Alimenty w naturze zamiast pieniędzy

Alimenty w naturze zamiast pieniędzy

Sąd na pierwszej rozprawie rozwodowej orzekł o płaceniu alimentów na dzieci. Matka dzieci co widzę na co dzień, znaczną część tych środków przeznacza na swoje własne potrzeby. Dzieci w większym stopniu i tak są pod moją opieką. Zagospodarowuję im czas wolny poprzez organizację we własnym (...)

Zarządzanie majątkiem dziecka niepełnoletniego

Zarządzanie majątkiem dziecka niepełnoletniego

Mój mąż zmarł 4 lata temu, wg postanowienia sadu - podział majątku jest w 1/2 dla mojego syna (13 lat) i dla mnie. Mamy pewne aktywa na funduszach inwestycyjnych oraz jakąś kwotę na koncie służbowym męża - nie mogę ruszyć połowy syna, aby móc tym lepiej zarządzać (straciliśmy właśnie (...)

Wywiezienie dziecka za granicę po rozwodzie

Wywiezienie dziecka za granicę po rozwodzie

Czy żona po rozwodzie może zabrać dziecko za granicę mając paszport dziecka? Jak można temu zapobiec na sprawie o rozwód? Jak taka sprawa przebiega przy nie orzekaniu o winie? Chodzi o ewentualny wyjazd na stałe oraz to czy przyznanie mi praw rodzicielskich gwarantuje mi to, że żona nie wywiezie (...)

Czy mój mąż może odmówić płacenia alimentów na dziecko z poprzedniego związku?

Czy mój mąż może odmówić płacenia alimentów na dziecko z poprzedniego związku?

Jestem w takcie rozwodu z moim mężem. W przypływie gniewu powiedział mi że nie będzie płacił alimentów na jedno z moich dzieci, które jest od innego ojca. Mój mąż w akcie urodzenia uznał jedno i drugie. Obecnie dzieci mają po 2 i 3 lata. Czy mój mąż może może odmówić mi płacenia (...)

Zgoda sądu na czynności dotyczące majątku ubezwłasnowolnionego

Zgoda sądu na czynności dotyczące majątku ubezwłasnowolnionego

Niepełnosprawny od urodzenia ze znacznym stopniem niepełnosprawności został ubezwłasnowolniony. Miał założoną książeczkę oszczędnościową nieoprocentowaną. Po jakimś czasie prawny opiekun chciał ją zlikwidować i założyć lokatę terminową. Musiał uprzednio zwrócić się do sądu (...)

Władza rodzicielska po śmierci jednego z rodziców

Władza rodzicielska po śmierci jednego z rodziców

Matka samotnie wychowująca 14-letnie dziecko, przy czynnym udziale swojej mamy, zmarła. Były mąż (po rozwodzie z częściowym pozbawieniem praw rodzicielskich) przebywa w USA, gdzie założył rodzinę. Jak formalnie wygląda status prawny dziecka 14-letniego, które od drugiego roku życia przebywa (...)