Odpowiedź prawnika: Zwolnienie z opłaty skarbowej
Na podstawie art. 3 ustawy o opłacie skarbowej nie są objęte opłatą skarbową podania i załączniki do podań, czynności urzędowe, zaświadczenia i zezwolenia, jeżeli na podstawie odrębnych przepisów podlegają innym opłatom o charakterze publicznoprawnym lub są od tych opłat zwolnione. Opłata przewidziana w art. 11[1] ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi z całą pewnością ma charakter publicznoprawny, ponieważ jest opłatą przymusową, ustalaną jednostronnie i bezzwrotną, a także stanowi dochód gminy. Nie ma znaczenia, czy opłata, o jakiej mowa w ustawie o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, jest pobierana za wydanie zezwolenia, czy też za korzystanie z niego.
Zakres przedmiotowy opłaty skarbowej został sformułowany w art. 1 ust. 1 wyłączenia z obciążenia opłatą skarbową ustala art. 2 w formie zamkniętego katalogu przypadków odpowiadających przedmiotowemu zakresowi opłaty skarbowej. Wyłączenie to zostało rozszerzone w art. 3 na podania i załączniki do podań, czynności urzędowe, zaświadczenia oraz zezwolenia, jeżeli na podstawie odrębnych przepisów podlegają innym opłatom o charakterze publicznoprawnym lub są od tych opłat zwolnione.
Oczywiste jest, że zezwolenia są wydawane na wykonywanie działalności gospodarczej, co jest równoznaczne z korzystaniem z zezwolenia udzielonego na wykonywanie działalności objętej zezwoleniem w trakcie prowadzenia działalności gospodarczej. Znajduje to odzwierciedlenie w treści art. 18 ust. 1 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, który stanowi, że sprzedaż napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia w miejscu lub poza miejscem sprzedaży może być prowadzona tylko na podstawie zezwolenia wydanego przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta) właściwego ze względu na lokalizację punktu sprzedaży. Podobnie w art. 9 ust. 1 tej ustawy wprowadzono obowiązek uzyskania zezwolenia na obrót hurtowy w kraju napojami alkoholowymi.
Art. 11[1] ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, w którym jest mowa o obowiązku wnoszenia opłaty w każdym kolejnym roku kalendarzowym objętym zezwoleniem, uiszczania jej w wysokości proporcjonalnej do okresu ważności zezwolenia, z tym że pierwsza opłata wnoszona jest przed wydaniem zezwolenia.
Już z kontekstu przepisów całego art. 11[1] tej ustawy wynika, że korzystanie z zezwolenia jest nierozłącznie związane z wydaniem samego zezwolenia, zwłaszcza że pierwsza opłata jest wymagana przed wydaniem zezwolenia. Trudno przyjąć, by ustawa przewidywała podwójne obciążenie opłatami wnoszonymi do gminy: z jednej strony za wydanie zezwolenia, z drugiej za korzystanie z tego samego zezwolenia.Tezę tę potwierdza treść przywołanego wyżej art. 18 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, który stanowi, że sprzedaż napojów alkoholowych może być prowadzona tylko na podstawie zezwolenia wydanego przez właściwego wójta lub burmistrza (prezydenta miasta), po zasięgnięciu opinii zarządu gminy. Opłaty pobierane na podstawie art. 11[1] ust. 1 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi są opłatami de facto za wydanie zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych, ponieważ istotą każdego zezwolenia jest przyznanie przedsiębiorcy przez organ administracji publicznej uprawnień do podejmowania i prowadzenia określonej działalności gospodarczej, co musi być utożsamiane z korzystaniem z zezwolenia. Nie ulega przy tym wątpliwości, że są to opłaty o charakterze publicznoprawnym, o których mowa w art. 3 ustawy o opłacie skarbowej. Okoliczność ta ma istotne znaczenie, ponieważ tylko taka opłata, nie będąca jednocześnie opłatą skarbową, skutecznie wyłącza obowiązek poniesienia opłaty skarbowej od podań, załączników do podań, czynności urzędowych, zaświadczeń oraz zezwoleń.
Skoro opłata pobierana na podstawie art. 11[1] ust. 1 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi jest opłatą za wydanie zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych, czyli opłatą za podejmowanie działań przez organ administracji samorządowej, to oczywiste jest, iż zastępuje opłatę skarbową od wydanego zezwolenia. Zgodnie zatem z art. 3 ustawy o opłacie skarbowej zezwolenie obciążone inną opłatą o charakterze publicznoprawnym nie podlega już opłacie skarbowej. Opłata za korzystanie z zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych, przewidziana w art. 11[1] ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi jest opłatą o charakterze publicznoprawnym, o której mowa w art. 3 ustawy o opłacie skarbowej.
Zatem z opłaty zwolnione jest zezwolenie oraz kolejne opłaty, które są z takim zezwoleniem związane.
