25.3.2019
A.J.
Zespół e-prawnik.pl
Tymczasowe porozumienie osiągnięte w lutym w sprawie praw autorskich w przestrzeni cyfrowej zostanie poddane pod głosowanie plenarne w Parlamencie Europejskim we wtorek, 26 marca 2019 r.
Głosowanie nad nowymi przepisami dotyczącymi praw autorskich w Internecie, tzw. ACTA 2
Głosowanie w PE będzie dotyczyło projektu dyrektywy o prawach autorskich na jednolitym rynku cyfrowym, ze względu na jej skutki zwanej potocznie "ACTA 2".
W wyniku negocjacji prowadzonych przez negocjatorów z Parlamentu Europejskiego i państw członkowskich przez trzy lata, osiągnięto tymczasowe porozumienie, które - jak zapewnia PE - ma na celu zapewnienie, że prawa i obowiązki wynikające z prawa autorskiego będą miały zastosowanie również w sieci. Twórcy i wydawcy wiadomości otrzymali możliwość negocjowania umów licencyjnych z platformami internetowymi, takimi jak YouTube, oraz agregatorami wiadomości, takimi jak Google News czy Facebook. Liczne zabezpieczenia mają na celu zapewnienie, że internet pozostanie również przestrzenią wolności słowa.
Celem porozumienia jest również ułatwienie wykorzystania materiałów chronionych prawami autorskimi do badań prowadzonych za pomocą eksploracji tekstu i danych, co pozwoli na usunięcie istotnej niekorzystnej sytuacji konkurencyjnej, z którą borykają się obecnie europejscy naukowcy. Ograniczenia wynikające z praw autorskich nie będą miały zastosowania do treści wykorzystywanych do nauczania lub ilustracji.
Głównie w sobotę, 23 marca br., przez Europę przetoczyła się fala protestów przeciwko przygotowanym przepisom, zwłaszcza art. 13 i 11 dyrektywy.
Zob. też: Nadchodzi dyrektywa o prawach autorskich
Oświadczenie 5 państw
Pięć państw – Holandia, Luksemburg, Polska, Włochy i Finlandia – wydało następujące wspólne oświadczenie odnoszące się do punktu 39. porządku obrad posiedzenia COREPER I z dnia 20 lutego 2019 r., dotyczącego projektu dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady o prawach autorskich na jednolitym rynku cyfrowym:
Dyrektywa o prawach autorskich na jednolitym rynku cyfrowym ma na celu wzmocnienie prawidłowego funkcjonowania rynku wewnętrznego, a także wspieranie innowacyjności, kreatywności, inwestycji i tworzenia nowych treści, również w środowisku cyfrowym. Popieramy te cele. Rozwój technologii cyfrowych spowodował istotne zmiany w sposobach tworzenia, rozpowszechniania i korzystania z treści, dlatego obowiązujące ramy prawne powinny odpowiadać zmianom na rynku i je wspierać.
Jednakże, w naszej opinii , ostateczna treść Dyrektywy nie uwzględnia w wystarczający sposób możliwości osiągnięcia wyżej wymienionych zamierzeń. Uważamy, że Dyrektywa w obecnym kształcie nie wspiera rozwoju jednolitego rynku cyfrowego i jest krokiem wstecz w stosunku do obecnie obowiązujących na nim rozwiązań.
W szczególności ubolewamy nad tym, że Dyrektywa nie zapewnia właściwej równowagi pomiędzy ochroną podmiotów uprawnionych, a interesami obywateli oraz przedsiębiorców Unii Europejskiej. Z tego względu istnieje ryzyko, że projektowane rozwiązania będą raczej utrudniać rozwój innowacyjności niż go promować oraz że będą mieć negatywny wpływ na konkurencyjność Europejskiego Jednolitego Rynku Cyfrowego.
Ponadto niejasność pojęć i terminów użytych w Dyrektywie będzie powodowała niepewność dla wielu zainteresowanych stron i w rezultacie może naruszać prawa obywateli Unii Europejskiej.
Mając na uwadze powyższe, nie możemy wyrazić swojego poparcia dla proponowanego tekstu Dyrektywy.
Dyrektywa o prawach autorskich w przestrzeni cyfrowej – pytania i odpowiedzi Parlamentu Europejskiego
Publikujemy odpowiedzi PE na niektóre z najczęstszych pytań dotyczących dyrektywy o prawach autorskich na jednolitym rynku cyfrowym. Podstawą odpowiedzi jest porozumienie osiągnięte przez negocjatorów Parlamentu Europejskiego i Rady UE 13 lutego br.Czego dotyczy dyrektywa o prawa autorskich?
Celem projektu dyrektywy o prawach autorskich na jednolitym rynku cyfrowym jest umożliwienie twórcom (na przykład muzykom czy aktorom), wydawcom wiadomości i dziennikarzom czerpania korzyści z działalności w sieci, tak jak robią to w świecie realnym. Ze względu na przestarzałe przepisy dotyczące praw autorskich platformy internetowe i serwisy informacyjne są obecnie w uprzywilejowanej pozycji, podczas gdy prace artystów, wydawców wiadomości i dziennikarzy, którzy w najlepszym wypadku dostają za nie niewielkie wynagrodzenia, krążą bezpłatnie w sieci. Utrudnia to bardzo artystom i pracownikom mediów uzyskanie dochodów pozwalających na godne życie.
Należy podkreślić, że dyrektywa nie wprowadza żadnych nowych praw dla twórców i dziennikarzy. Zapewnia jedynie lepsze egzekwowanie praw już im przysługujących. W projekcie dyrektywy nie przewidziano też żadnych nowych obowiązków dla platform internetowych czy agregatorów wiadomości. Zapewnia jedynie lepsze poszanowanie istniejących obowiązków. Treści, które są obecnie legalne i które można udostępniać, pozostaną legalne i dostępne.
Krótko mówiąc:
- celem projektu dyrektywy jest zobowiązanie wielkich platform internetowych i agregatorów wiadomości (takich jak YouTube czy Google News) do płacenia twórcom (artystom, muzykom, aktorom, agencjom prasowym i ich dziennikarzom) należnego wynagrodzenia;
- nie powstaną żadne nowe prawa ani obowiązki; treści, które są obecnie legalne i które można udostępniać, pozostaną legalne i dostępne.
Co dyrektywa zmienia dla użytkownika?
Projekt dyrektywy nie dotyczy zwykłych użytkowników.
Będzie miał za to wpływ na duże platformy internetowe i agregatory wiadomości, takie jak YouTube, Google News czy Facebook, bo uświadamia im dlaczego w ich własnym interesie leży właściwe wynagradzanie artystów i dziennikarzy, z których pracy czerpią zyski.
Duże platformy internetowe i agregatory wiadomości będą bardziej niż obecnie skłonne do zawierania umów licencyjnych z artystami i wydawcami prasy, którzy wcześniej ujawnią się jako właściciele publikowanej zawartości. Umowy te powinny gwarantować artystom i wydawcom prasy adekwatne wynagrodzenie. Motywacja platform do zawierania takich umów będzie tym silniejsza, że w przypadku ich braku poniosą bezpośrednią odpowiedzialność za udostępnianie treści, za które nie uiściły opłaty licencyjnej. Dotychczasowe przepisy dają platformom więcej możliwości uchylania się od tego obowiązku.
Oczekuje się, że projekt dyrektywy skłoni platformy internetowe, by wreszcie zaczęły stosować politykę adekwatnego wynagradzania wszystkich twórców, z których pracy czerpią zyski.
Czy dyrektywa wpłynie na wolność internetu lub spowoduje jego cenzurowanie?
Tak jak poza siecią również w internecie wolność jednych nie może ograniczać uprawnień innych ani naruszać prawa. Oznacza to, że użytkownik nadal będzie mógł udostępniać treści na platformach internetowych i że platformy nadal będą mogły je przyjmować, pod warunkiem że będą respektowały prawo twórców do godziwego wynagrodzenia. Obecnie platformy internetowe wynagradzają twórców na zasadzie dobrowolności i jedynie w bardzo ograniczonym stopniu, ponieważ nie ponoszą żadnej odpowiedzialności za udostępniane na nich treści, w związku z czym mają niewielką motywację do zawierania umów z właścicielami praw autorskich.
Dyrektywa nie wprowadzi cenzury. Zwiększając odpowiedzialność prawną, dyrektywa zwiększy presję na platformy internetowe do zapewniania godziwych wynagrodzeń twórcom, dzięki którym zarabiają pieniądze. Nie ma to nic wspólnego z cenzurą.
Czy dyrektywa stworzy automatyczne filtry dla platform internetowych?
Nie. W dyrektywie określono cel, który należy osiągnąć: platforma internetowa nie może zarabiać na dziełach twórców bez ich wynagrodzenia. W związku z tym platforma ponosi odpowiedzialność prawną, jeżeli udostępnia treści, za które nie zapłaciła należycie twórcy. Oznacza to, że osoby, których prace są wykorzystywane niezgodnie z prawem, mogą pozwać daną platformę.
W dyrektywie nie określono jednak ani nie wymieniono narzędzi, zasobów ludzkich czy infrastruktury, które mogą być potrzebne, aby zapobiec rozpowszechnianiu w sieci nieopłaconych treści. Nie ma zatem wymogu filtrowania zamieszczanych plików.
Jeżeli duże platformy nie opracują jednak żadnych innowacyjnych rozwiązań, mogą zdecydować się na stosowanie filtrów. Duże firmy już je stosują! Głosy krytyczne, według których filtry czasami powodują eliminację treści zgodnych z prawemmogą niekiedy być uzasadnione. Należy jednak w takich przypadkach zwracać do platform projektujących i stosujących te filtry, a nie do prawodawcy, który określa jedynie wymagany cel: przedsiębiorstwo musi zapłacić za treści, z których korzysta w celu osiągnięcia zysku. Poza siecią cel ten nie jest kwestionowany i jest realizowany.
Co więcej, w przypadku niezgodnego z prawem usunięcia treści, dyrektywa daje użytkownikowi prawo złożenia odwołania za pośrednictwem systemu dochodzenia roszczeń, który umożliwia składanie skarg i zapewnia ich szybkie rozpatrzenie.
Czy dyrektywa wpłynie negatywnie na memy lub gify?
Wręcz przeciwnie. W uzgodnionym brzmieniu dyrektywa zawiera szczegółowe przepisy, które zobowiązują państwa członkowskie do ochrony bezpłatnego zamieszczania i udostępniania utworów w celu cytowania, krytykowania, recenzowania, karykaturowania, parodiowania czy uprawiania pastiszu. Oczywiste jest zatem, że pozwala to na dalsze udostępnianie memów i gifów. W rzeczywistości przepisy zapewniają nawet ich lepsze zabezpieczenie niż dotychczas, ponieważ dawniej ochronę takich utworów regulowały różne przepisy krajowe, czego skutkiem były różnice między państwami członkowskimi.
Czy nadal będzie można zobaczyć fragmenty artykułów czytanych za pośrednictwem agregatorów wiadomości lub przez nie udostępnianych?
Tak. Uzgodniony projekt pozwala wydawcom prasowym zwracać się do agregatorów wiadomości korzystających z ich artykułów o zawieranie umów licencyjnych. Jednak serwisy nadal będą mogły wyświetlać fragmenty artykułów bez konieczności uzyskania zgody wydawców. Będzie to możliwe pod warunkiem, że fragment jest „bardzo krótkim urywkiem” lub „pojedynczymi słowami” i że nie stwierdzono nadużycia tej funkcji ze strony agregatora wiadomości.
Dyrektywa zniszczy przedsiębiorstwa typu start-up?
Nie. Porozumienie przewiduje szczególną ochronę platform typu start-up. Platformy, które istnieją krócej niż 3 lata i których roczny obrót wynosi mniej niż 10 mln EUR, a średnia miesięczna liczba odwiedzających nie przekracza 5 mln, będą podlegać znacznie łagodniejszym obowiązkom niż duże platformy o ustalonej pozycji.
Art. 13 może prowadzić do usuwania treści, gdy nieznany jest podmiot praw autorskich (jako przykład podaje się hit „Despacito”)?
Celem proponowanego art. 13 jest zapewnienie artystom silniejszej pozycji przy powoływaniu się na prawo do godziwej rekompensaty, gdy ich utwory są wykorzystywane i rozpowszechniane w sieci przez inne osoby. Zwykle artysta powiadamia takie platformy jak YouTube, że dane dzieło jest jego własnością. W związku z tym mało prawdopodobne jest, aby platforma ponosiła odpowiedzialność za umieszczone na niej utwory, w przypadku których podmiot praw autorskich nie jest znany.
Dyrektywa wywrze skrajnie negatywny wpływ na środki utrzymania setek tysięcy ludzi?
Bardziej prawdopodobna jest odwrotna sytuacja.
Celem dyrektywy jest pomoc w zapewnieniu wielu osobom środków utrzymania, które należą im się z tytułu wykonanej pracy i których potrzebują do kontynuowania twórczości. Celem projektu dyrektywy jest dopilnowanie, aby więcej pieniędzy trafiało do artystów i dziennikarzy zamiast do akcjonariuszy Google’a. Taki transfer środków jest zawsze korzystny dla zatrudnienia.
Dlaczego dyrektywa wywołała taką falę krytyki?
Dyrektywa jest przedmiotem bardzo intensywnej negatywnej kampanii. Wewnętrzne statystki Parlamentu Europejskiego wskazują, że posłowie miewali rzadko, a może nawet nigdy w przeszłości do czynienia z tak szeroko zakrojonym lobbingiem (np. telefony, e-maile itd.).·
Tak prowadzone kampanie na ogół skutkują silną polaryzacją poglądów; podnoszą się głosy, że projekt dyrektywy grozi „złamaniem” lub „zabiciem internetu”. Projekt dyrektywy nie przyznaje twórcom nowych praw ani nie nakłada nowych obowiązków na platformy internetowe czy agregatory wiadomości, w związku z czym takie twierdzenia wydają się przesadzone.
Istnieją liczne przykłady wcześniejszych kampanii lobbingowych wieszczących katastrofalne skutki legislacji, które nigdy nie nastąpiły.
Na przykład firmy telekomunikacyjne twierdziły, że rachunki telefoniczne eksplodują z powodu ograniczenia opłat roamingowych; lobby tytoniowe i restauracyjne prorokowały, że ludzie przestaną chodzić do restauracji i barów po wprowadzeniu zakazu palenia w lokalach; banki twierdziły, że będą musiały zrezygnować z udzielania kredytów przedsiębiorstwom i obywatelom z powodu zaostrzenia przepisów dotyczących ich działalności, a lobby wolnocłowe twierdziło nawet, że w związku ze zniesieniem zakupów wolnocłowych na jednolitym rynku trzeba będzie zamknąć lotniska. Żadna z tych przepowiedni się nie sprawdziła.
Czy głównym celem dyrektywy jest ochrona mniejszych twórców?
Choć dzięki dyrektywie wszyscy twórcy powinni mieć silniejszą pozycję w negocjowaniu sposobu wykorzystywania ich utworów przez platformy internetowe, głównymi beneficjentami będą mniejsze podmioty. Większe podmioty często korzystają z pomocy kancelarii prawnych, by chronić swoje prawa, podczas gdy mniejsze dysponują obecnie niewieloma środkami w tym zakresie.
Potrzebujesz porady prawnej?
Parlament Europejski przyjął 26 marca 2019 r. nowe przepisy dotyczące praw autorskich w internecie. Platformy internetowe ponoszą odpowiedzialność za treści zamieszczane przez użytkowników. Niektóre zamieszczone materiały, takie jak memy lub GIF-y, zostały wyłączone (...)
Nadchodzi dyrektywa o prawach autorskich
Jakie kontrowersyjne przepisy proceduje się w UE? Parlament Europejski obecnie proceduje dyrektywę w sprawie praw autorskich na jednolitym rynku cyfrowym. Celem nowych rozwiązań ma być harmonizacja aspektów prawa autorskiego na jednolitym rynku cyfrowym na terenie Unii Europejskiej. Artykuł (...)
Pierwsze wspólne przepisy dotyczące obowiązków i odpowiedzialności pośredników na jednolitym rynku otworzą nowe możliwości świadczenia usług cyfrowych ponad granicami przy równoczesnym zapewnieniu wysokiego poziomu ochrony użytkowników bez względu (...)
Wymagania dla towarów wprowadzanych na rynek Unii Europejskiej
Towary, które są wprowadzane do obrotu na rynku unijnym, muszą spełniać określone wymagania. Przeczytaj jakie zasady obowiązują, jeśli chcesz sprzedawać towary w państwach członkowskich Unii Europejskiej – na jednolitym rynku. ##baner## Jednolity rynek towarów Podstawą (...)
Od 25 maja br. w całej UE należy stosować nowe przepisy o ochronie danych - czyli tzw. RODO. Mają one lepie chronić prywatność konsumentów i nakładają na przedsiębiorców obowiązek bezpiecznego przechowywania i zarządzania informacjami identyfikującymi konkretne osoby. - (...)
Zastosowanie 50% kosztów uzyskania przychodów do honorarium autorskiego
Interpretacja MF Minister Finansów w dniu 15 września 2020 r. wydał interpretację ogólną Nr DD3.8201.1.2018. Wynika z niej, że na podstawie art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, koszty uzyskania przychodów z (...)
W ostatnim okresie wydano szereg rozporządzeń wykonawczych do ustawy o cyberbezpieczeństwie. Rozporządzenie o wymogach organizacyjnych dot. cyberbezpieczeństwa Wymogi dla zespołów bezpieczeństwa Rozporządzenie Ministra Cyfryzacji w sprawie warunków organizacyjnych (...)
Wynagrodzenia dla twórców i ich spadkobierców
Jakie przepisy dotyczą prawa autora do wynagrodzenia z tytułu odsprzedaży oryginalnego egzemplarza dzieła sztuki? 6 maja 2006 r. wchodzi w życie ustawa z dnia 23 marca 2006 r. o zmianie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Implementuje ona do polskiego porządku prawnego postanowienia (...)
Cyfrowe propozycje Komisji Europejskiej
Przejrzyste platformy internetowe Większa przejrzystość użytkowania, efektywniejsze rozstrzyganie sporów, obserwatorium monitorujące wpływ nowych przepisów na rynek cyfrowy – KE zaproponowała nowe przepisy dla platform internetowych zapewniające małym przedsiębiorstwom (...)
Naruszenie przez pracodawcę osobistych i majątkowych praw autorskich - opinia prawna
Stan faktyczny 4 lata temu pracowałem dla ogromnej firmy (doskonale prosperującej) w Polsce. W związku ze swoim wykształceniem (3 studia wyższe) i zainteresowaniami próbowałem się przenieść do działu planowania finansowego. W tym celu poza godzinami pracy (używając starych danych firmy, (...)
Zbiorowe zarządzanie prawami autorskimi i prawami pokrewnymi uregulowane
Nowy akt prawny stanowi kompleksową regulację zbiorowego zarządzania prawami autorskimi i prawami pokrewnymi w Polsce, określającą nowe zasady funkcjonowania organizacji zbiorowego zarządzania. Zmiany dotyczą w szczególności zapewnienia przejrzystości działań ozz oraz odpowiedzialności (...)
Wniesienie praw autorskich jako aportu do spółki z o.o. - opinia prawna
Stan faktyczny Udziałowiec spółki z o.o. (100% udziałów) zamierza wnieść do spółki majątkowe prawa autorskie (program komputerowy). Spółka będzie udzielać licencji na korzystanie z oprogramowania osobom trzecim. Udziałowiec jest zainteresowany otrzymywaniem 30% z zysku pochodzącego (...)
Ochrona praw autorskich nie uzasadnia ujawniania danych osobowych
Trybunał wypowiedział się w przedmiocie ochrony praw własności intelektualnej w społeczeństwie informacyjnym. Wiele dyrektyw wspólnotowych ma bowiem na celu zapewnienie przez państwa członkowskie, w szczególności w społeczeństwie informacyjnym, skutecznej ochrony praw własności intelektualnej, (...)
Nabycie niektórych rodzajów usług i praw a koszty
Koszty uzyskania przychodów związanych z nabyciem niektórych rodzajów usług i praw Poniższe wyjaśnienie dotyczy nowych przepisów art. 15e ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych, które weszły w życie 1 stycznia 2018 (...)
Prawo autorskie silniejsze od wolności informacji i wolności prasy
Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej 29 lipca 2019 r. wydał wyrok w sprawie C-469/17 - Funke Medien NRW GmbH przeciwko Republika Federalna Niemiec. Wskazał w nim, że wolność informacji i wolność prasy nie może uzasadniać, poza wyjątkami i ograniczeniami ustanowionymi w dyrektywie o (...)
Wspólny list ministrów z Polski, Niemiec, Francji i Włoch do europejskiej komisarz ds. konkurencji
Wspólny list w sprawie reformy unijnej polityki konkurencji do Wiceprzewodniczącej Komisji Europejskiej, komisarz ds. konkurencji Margrethe Vestager – wystosowali minister rozwoju Jadwiga Emilewicz, minister gospodarki i energii Niemiec Peter Altmaier, minister gospodarki i finansów (...)
Propozycje KE dla konsumentów i konkurencji
Nowy ład konsumencki Pozwy przedstawicielskie przeciwko firmom stosującym nieuczciwe praktyki wobec konsumentów na jednolitym rynku, kary sięgające 4 proc. rocznych obrotów przedsiębiorstwa, zwalczanie podwójnej jakości produktów – to propozycje (...)
Ułatwienie działalności na jednolitym rynku cyfrowym
Trwają konsultacje publiczne w sprawie pakietu dot. regulacji usług cyfrowych Ułatwienie działalności na jednolitym rynku cyfrowym i zwiększenie możliwości ekspansji polskich firm to główne cele naszego kraju w kształtowaniu regulacji w Unii Europejskiej. Dlatego Ministerstwo Rozwoju prosi (...)
Przekazanie lub udzielenie licencji do praw autorskich a VAT
Jaka stawka VAT obowiązuje na usługi twórców i artystów wykonawców? Usługi twórców i artystów wykonawców w rozumieniu przepisów ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych wynagradzane w formie honorariów za przekazanie lub (...)
Reforma ochrony prywatności w sieci potrzebna od zaraz
Minister Administracji i Cyfryzacji Rafał Trzaskowski wspólnie z komisarz Viviane Reding wzywają do przyspieszenia prac nad europejską reformą ochrony prywatności w sieci: Ta reforma powinna być priorytetem europejskich polityków na najbliższe półrocze – piszą w oświadczeniu. - Jeśli (...)
