Kiedy i w jakim trybie możesz zaskarżyć uchwały walnego zgromadzenia spółdzielni
Spółdzielnia jako osoba prawna prowadzi swoją działalność za pomocą organów, takich jak: walne zgromadzenie, rada nadzorcza i zarząd spółdzielni. Źródłem działań przez nie przedsiębranych są przede wszystkim uchwały, które wytyczają kierunki działania spółdzielni. Czasami jednak uchwały są przedmiotowo skierowane na wywarcie bezpośredniego skutku w prawach lub obowiązkach konkretnych członków spółdzielni. Jest zatem uzasadnione, ażeby każdemu członkowi spółdzielni przysługiwało prawo odwołania się od danej uchwały, która według niego godzi w jego interesy lub która jest po prostu niezgodna z prawem.
W przedmiocie tym członkom spółdzielni przysługują dwojakiego rodzaju środki tj.: odwołanie się do określonego w statucie organu spółdzielni, czyli tzw. postępowanie wewnątrzspółdzielcze oraz wniesienie do sądu powództwa o uchylenie uchwały walnego zgromadzenia, w tym również o uchylenie uchwały o wykluczeniu lub wykreśleniu z rejestru członka spółdzielni.
Kiedy i w jaki sposób można odwołać się od uchwały organu spółdzielni w postępowaniu wewnątrzspółdzielczym?
Postępowanie wewnątrzspółdzielcze regulowane jest w przeważającej mierze przez statut spółdzielni. Określa on m.in. jakie organy powołane są do rozpatrywania odwołań, jakie są zasady oraz tryb postępowania wewnątrzspółdzielczego, a w szczególności w jakich terminach należy wnieść odwołanie oraz w jakim terminie można się spodziewać rozpatrzenia sprawy. Statut spółdzielni jest ogólnie dostępny i każdy członek może żądać wydania jego odpisu. Postępowanie wewnątrzspółdzielcze toczy się na skutek odwołania członka w sprawach między nim a spółdzielnią. Do spraw tego typu należy m.in. wykluczenie członka ze spółdzielni lub jego wykreślenie z rejestru członków. Uchwała w takim przedmiocie może zostać podjęta stosownie do postanowień statutu albo przez radę nadzorczą ,albo walne zgromadzenie. Jeżeli podmiotem uprawnionym do podjęcia takiej uchwały jest rada, członkowi służy prawo odwołania się od niej do walnego zgromadzenia. Jeżeli jednak o wykluczeniu orzeka walne zgromadzenie, członkowi pozostaje jedynie skierowanie sprawy do sądu. Odwołanie przysługuje również od uchwały odmawiającej kandydatowi przyjęcia w poczet członków spółdzielni.
Jeżeli organem władnym podejmowania decyzji w tym przedmiocie nie jest walne zgromadzenie, potencjalnemu członkowi służy odwołanie do organy wskazanego w statucie, który równocześnie musi określać terminy wniesienia i rozpatrzenia takiego odwołania. Jeżeli sprawy o przyjęcie wchodzą w zakres decyzyjny walnego zgromadzenia, odwołanie od jego decyzji nie przysługuje. Decyzja jest ostateczna i nie można jej podważyć również na drodze sądowej. W zależności od postanowień statutu, uprawnienia do wniesienia odwołania w innych sprawach niż wskazane wyżej, mogą zostać ograniczone lub nawet wyłączone.
Termin do wniesienia odwołania musi być zawsze określony w statucie spółdzielni i biegnie on od dnia zawiadomienia członka o uchwale w sposób przewidziany ustawą lub statutem. Jeżeli ustawa lub statut wymaga doręczenia pisemnego zawiadomienia, termin ten biegnie od daty doręczenia zawiadomienia zawierającego pouczenie o prawie odwołania się od danej uchwały w przewidzianym w statucie terminie i o skutkach niedochowania takiego terminu. Pomimo jednak niedochowania terminu, organ odwoławczy powinien rozpoznać odwołanie, jeżeli opóźnienie jest wynikiem wyjątkowych okoliczności, które przy usprawiedliwieniu się członek wykaże oraz jeżeli opóźnienie nie przekracza sześciu miesięcy po upływie terminu, w którym przepisowo powinno być ono złożone.
Po rozpatrzeniu odwołania członek ma prawo otrzymać uchwałę organu odwoławczego wraz z jej uzasadnieniem, w terminie dwóch tygodni od jej podjęcia. Wniesienie odwołania do organów spółdzielni powoduje zawieszenie biegu przedawnienia lub terminów zawitych do dnia zakończenia postępowania wewnątrzspółdzielczego, jednakże przez okres nie dłuższy niż rok od dnia, w którym organ odwoławczy powinien rozpatrzyć odwołanie.
Jakie członek ma gwarancje współuczestniczenia w podejmowaniu uchwał przez walne zgromadzenie, a tym samym ich kontroli?
Walne zgromadzenie jest organem najwyższym spółdzielni, podejmującym decyzje w najważniejszych sprawach, w skład którego wchodzą wszyscy członkowie spółdzielni. W podejmowaniu uchwał przez ten organ mają zatem prawo brać wszyscy członkowie spółdzielni. Aby prawo to nie było jedynie martwym zapisem w ustawie, wymagane jest, aby każdy członek spółdzielni został o walnym zgromadzeniu zawiadomiony w prawidłowy sposób.
