Na mocy ustawy o państwowej kompensacie przysługującej ofiarom niektórych czynów zabronionych ofiary niektórych czynów zabronionych lub ich najbliżsi mogą ubiegać się o przyznanie kompensaty, pokrywającej utracone zarobki lub inne środki utrzymania, koszty leczenia oraz koszty pogrzebu, będące skutkiem czynu zabronionego. Wysokość kompensaty nie może przekroczyć 25.000 zł, a w przypadku śmierci ofiary 60.000 zł.

Kiedy kompensata może być przyznana?
Ustawa z dnia 7 lipca 2005 r. o państwowej kompensacie przysługującej ofiarom niektórych czynów zabronionych określa zasady i tryb przyznawania kompensatyoraz warunki współpracy organów w Rzeczypospolitej Polskiej z organami innych państw członkowskich Unii Europejskiej właściwymi w sprawach postępowania o uzyskanie tego świadczenia.
Kompensata (tzn. świadczenie pieniężne przyznawane osobie uprawnionej w trybie określonym w ww. ustawie) może być przyznana w kwocie pokrywającej wyłącznie:
- utracone zarobki lub inne środki utrzymania,
- koszty związane z leczeniem i rehabilitacją,
- koszty pogrzebu
- będące skutkiem czynu zabronionego, w wyniku którego osoba poniosła śmierć bądź doznała ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, naruszenia czynności narządu ciała lub rozstroju zdrowia, trwających dłużej niż 7 dni.
Kompensatę przyznaje się, jeżeli czyn zabroniony (nie tylko przestępstwo zawinione) został popełniony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na szkodę osoby mającej miejsce stałego pobytu na tym terytorium lub na terytorium innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej.
Kompensatę przyznaje się jedynie wówczas i w takiej wysokości, w jakiej osoba uprawniona nie może uzyskać pokrycia utraconych zarobków, innych środków utrzymania lub kosztów związanych z leczeniem i rehabilitacją i kosztów pogrzebu od sprawcy lub sprawców czynu zabronionego, z tytułu ubezpieczenia bądź ze środków pomocy społecznej, niezależnie od tego, czy sprawca lub sprawcy czynu zabronionego zostali ustaleni.
Ile kompensaty można otrzymać?
Kompensaty nie przyznaje się lub przyznaje w zmniejszonej wysokości, proporcjonalnie do stopnia przyczynienia się ofiary do popełnienia czynu zabronionego, w wyniku którego osoba fizyczna poniosła śmierć bądź doznała ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, naruszenia czynności narządu ciała lub rozstroju zdrowia, trwających dłużej niż 7 dni.
Kiedy nie przysługuje kompensata?
- czynu nie popełniono albo brak jest danych dostatecznie uzasadniających podejrzenie jego popełnienia;
- czyn nie zawiera znamion czynu zabronionego.
Gdzie należy ubiegać się o kompensatę?
Kto może ubiegać się kompensatę?
- osoba najbliższa ofiary, która na skutek czynu zabronionego poniosła śmierć; osoba najbliższa to małżonek lub osoba pozostająca z ofiarą we wspólnym pożyciu, wstępny (tj. rodzic, dziadek itd.) lub zstępny (dziecko, wnuk itd.) ofiary oraz osoba pozostająca z ofiarą w stosunku przysposobienia,
- ofiara, która na skutek czynu zabronionego oznała ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, naruszenia czynności narządu ciała lub rozstroju zdrowia, trwających dłużej niż 7 dni.
Wniosek o kompensatę
- imię, nazwisko i adres miejsca stałego pobytu osoby uprawnionej, a w przypadku gdy ofiara poniosła śmierć, także jej ostatni adres miejsca stałego pobytu;
- numer identyfikacyjny PESEL osoby uprawnionej oraz ofiary, która poniosła śmierć, jeżeli go posiadają albo posiadały;
- wskazanie daty i miejsca popełnienia czynu zabronionego stanowiącego podstawę ubiegania się o kompensatę i jego zwięzły opis, z podaniem skutków;
- informację o rodzaju i wysokości poniesionych kosztów oraz utraconych zarobków lub innych środków utrzymania;
- oświadczenie osoby uprawnionej, złożone pod rygorem odpowiedzialności karnej, o nieuzyskaniu odszkodowania lub świadczenia od sprawcy lub sprawców czynu zabronionego, z tytułu ubezpieczenia lub ze środków pomocy społecznej;
- uprzedzenie o odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia, o którym mowa w pkt 5 oraz ew. o pozostawaniu z ofiarą we wspólnym pożyciu.
Organ pomocniczy w Rzeczypospolitej Polskiej
Zakaz kasacji
Wypłata kompensaty i przypadki, gdy trzeba zwrócić kompensatę
Kompensata wypłacana jest przez sąd rejonowy, który wydał orzeczenie o przyznaniu kompensaty, w terminie miesiąca od dnia uprawomocnienia się orzeczenia. Wypłata następuje ze środków budżetu państwa.
Osoba, której przyznano kompensatę z naruszeniem przepisów ustawy, jest obowiązana ją zwrócić. Niezwłocznie po ujawnieniu się takiej okoliczności prokurator prowadzący postępowanie przygotowawcze w sprawie o czyn zabroniony będący podstawą przyznania kompenstaty, wzywa osobę, której przyznano kompensatę, do jej zwrotu w terminie 30 dni od dnia otrzymania wezwania. Jeżeli osoba ta nie zwróci kompensaty w tym terminie, to Skarbowi Państwa przysługuje w stosunku do niej roszczenie o zwrot kompensaty. Powództwo dotyczące takiego roszczenia wytacza w postępowaniu cywilnym prokurator.
Regres do sprawcy
Podstawa prawna:
- ustawa z dnia 7 lipca 2005 r. o państwowej kompensacie przysługującej ofiarom niektórych czynów zabronionych (Dz.U. Nr 169, poz. 1415, z późn. zm.);
- rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 7 września 2005 r. w sprawie wniosku o przyznanie kompensaty (Dz.U. Nr 177, poz. 1476, z późn. zm.);
- ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. z 2014 r. poz. 101, z późn. zm.).

Potrzebujesz porady prawnej?
Państwowa kompensata przysługująca ofiarom niektórych przestępstw umyślnych
Czego dotyczy ustawa o państwowej kompensacie przysługującej ofiarom niektórych przestępstw umyślnych? Od 21 września 2005 r. obowiązuje ustawa z dnia 7 lipca 2005 r. o państwowej kompensacie przysługującej ofiarom niektórych przestępstw umyślnych. Na mocy (...)
Kompensata dla ofiar przestępstw
21 września 2005 r. wchodzi w życie ustawa o państwowej kompensacie przysługującej ofiarom niektórych przestępstw umyślnych. Przez kompensatę należy rozumieć świadczenie pieniężne przyznawane osobie uprawnionej w trybie określonym w omawianej ustawie. Czego dotyczy nowa ustawa? Akt ten (...)
Jakie są prawa i obowiązki pokrzywdzonego w postępowaniu karnym?
Kto ma status pokrzywdzonego w postępowaniu karnym? Pokrzywdzony to osoba, której dobro zostało bezpośrednio naruszone lub zagrożone. Pokrzywdzona może być również np. spółka (podmiot zbiorowy). W jej imieniu występuje osoba uprawniona. Jeżeli pokrzywdzony nie ma ukończonych (...)
Obowiązkowe kompensaty dla ofiar umyślnych przestępstw z użyciem przemocy
Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej 16 lipca 2020 r. wydał wyrok w sprawie C-129/19 - Presidenza del Consiglio dei Ministri przeciwko BV dotyczący przestrzeni wolności oraz bezpieczeństwa i sprawiedliwości. Wynika z niego, iż państwa członkowskie powinny przyznać kompensatę każdej (...)
Czy kompensata dla ofiar przestępstw podlega opodatkowaniu PIT?
Wielu podatników, którzy otrzymali kompensatę na podstawie ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o państwowej kompensacie przysługującej ofiarom niektórych przestępstw umyślnych, ma dylemat, czy kompensata ta podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. (...)
Potwierdzona ważność decyzji ramowej w sprawie europejskiego nakazu aresztowania
Decyzja ramowa Rady 2002/584/WSiSW z dnia 13 czerwca 2002 r. w sprawie europejskiego nakazu aresztowania i procedury wydawania osób między państwami członkowskimi (Dz.U. L 190, str. 1) ma na celu wprowadzenie uproszczonego systemu przekazywania, między organami sądowymi, osób skazanych bądź (...)
Projekt o państwowej kompensacie przysługującej ofiarom niektórych przestępstw umyślnych
Na stronach Ministerstwa Sprawiedliwości znajduje się projekt ustawy o kompensacie ofiarom niektórych przestępstw umyślnych. Jak czytamy w jego uzasadnieniu państwowa kompensacja przysługująca ofiarom przestępstw funkcjonuje na świecie już od 1964 r. Większość państw Europy Zachodniej (...)
Spotkanie Ministrów Sprawiedliwości Państw Grupy Wyszehradzkiej (7-9 maja 2009 r., Wrocław)
W dniach 7-9 maja 2009 r. we Wrocławiu odbyło się X spotkanie Ministrów Sprawiedliwości Państw Grupy Wyszehradzkiej.I. Uczestnicy spotkania.ze strony czeskiej:1. Pan Jiři Pospíšil, Minister Sprawiedliwości,2. Pan Pavel Stanek, Zastępca (...)
Spotkanie Ministrów Sprawiedliwości Państw Grupy Wyszehradzkiej (7-9 maja 2009 r., Wrocław)
W dniach 7-9 maja 2009r. we Wrocławiu odbyło się X spotkanie Ministrów Sprawiedliwości Państw Grupy Wyszehradzkiej.I. Uczestnicy spotkania.ze strony czeskiej:1. Pan Jiři Pospíšil, Minister Sprawiedliwości,2. Pan Pavel Stanĕk, Zastępca (...)
Ułatwienia i wyższe kary dla handlujących bateriami
Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o bateriach i akumulatorach oraz niektórych innych ustaw, przedłożony przez ministra środowiska. Zaproponowano przepisy, które uszczelniają istniejący system gospodarowania zużytymi bateriami i akumulatorami. Chodzi też o doprecyzowanie (...)
Liberalizacja obrotu dewizowego
21 kwietnia 2007 r. wchodzi w życie ustawa z dnia 26 stycznia 2007 r. o zmianie ustawy - Prawo dewizowe oraz innych ustaw. Nowelizacja przede wszystkim dostosowuje polskie regulacje do uregulowań wspólnotowych oraz liberalizuje obrót dewizowy. Zmienione przepisy doprecyzowują także m.in. definicję (...)
Jakie świadczenia pieniężne możesz uzyskać z pomocy społecznej?
Zgodnie z ustawą o pomocy społecznej, prawo do świadczeń z pomocy społecznej przysługuje: osobom posiadającym obywatelstwo polskie mającym miejsce zamieszkania i przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, cudzoziemcom mającym miejsce zamieszkania i przebywającym na terytorium (...)
Kiedy zamawiający może odstąpić od zasad udzielania zamówień publicznych? Istnieją dwie grupy przypadków, kiedy możliwe jest udzielanie zamówień publicznych z pominięciem lub modyfikacją zasad przyznawania zamówień określonych w ustawie o zamówieniach publicznych. Pierwsza grupa przypadków (...)
Ostrzejsze kary za handel dopalaczami i za ich posiadanie
Projekt ustawy o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii oraz ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej Rządowy projekt nowelizacji ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii oraz ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej jest w Sejmie. Zaproponowano, że w trosce o zdrowie i bezpieczeństwo, (...)
Od 1 lipca 2003r. zmienia sie kodeks karny. Zmiany wprowadzone ustawa o zmianie kodeksu karnwego wprowadzają także zmiany w innych ustawach karnych, jednakże zmiany w kodeksie karnym sa najbardziej istotne.Zmiany obejmują kwestie związane z orzekaniem przepadku mienia uzyskanego za pomoca przestępstwa (...)
Jak będą przeprowadzane egzaminy eksternistyczne?
W jakim celu przeprowadzane są egzaminy eksternistyczne? Zgodnie z ustawą o systemie oświaty, osoba, która ukończyła 18 lat i nie jest uczniem szkoły, może uzyskać świadectwo ukończenia szkoły, z wyjątkiem szkoły kształcącej w zawodach medycznych, na podstawie egzaminów eksternistycznych (...)
Ochrona usług świadczonych drogą elektroniczną polegających na dostępie warunkowym
Dnia 5 lipca 2002 r. po rozpatrzeniu poprawek Senatu uchwalono ostatecznie ustawę o ochronie niektórych usług świadczonych drogą elektroniczną opartych lub polegających na dostępie warunkowym.Ustawa określa zasady ochrony prawnej niektórych usług świadczonych odpłatnie drogą elektroniczną (...)
Przedmiotem prac Sejmu jest obecnie projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw. Co do zasady nowe przepisy miałyby wejść w życie z dniem 15 lipca 2006 r., a więc już wkrótce. Po co zmiany? Trybunał Konstytucyjny wyrokiem z dnia 15 marca 2005 (...)
Przeciwdziałanie przemocy w rodzinie ma być skuteczniejsze
Czego dotyczy projekt?Większa pomoc ofiarom przemocy w rodzinie, izolacja sprawców oraz rozwój profilaktyki zapobiegania przemocy - to główne zmiany zaproponowane w projekcie nowelizacji ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu (...)
Wykluczenie i wyłączenie z zamówienia publicznego
Jedną z naczelnych zasad zamówień publicznych jest zasada równości obligująca zamawiającego do traktowania na równych prawach wszystkich podmiotów ubiegających się o zamówienie publiczne. Jednym z wyjątków od niniejszej zasady jest obowiązek wykluczenia (...)
Wykluczenie i wyłączenie z zamówienia publicznego
Jedną z naczelnych zasad zamówień publicznych jest zasada równości obligująca zamawiającego do traktowania na równych prawach wszystkich podmiotów ubiegających się o zamówienie publiczne. Jednym z wyjątków od niniejszej zasady jest obowiązek wykluczenia (...)
Jedną z naczelnych zasad zamówień publicznych jest zasada równości obligująca zamawiającego do traktowania na równych prawach wszystkie podmioty ubiegające się o zamówienie publiczne. Jednym z wyjątków od niniejszej zasady jest obowiązek wykluczenia wykonawców (...)
Kara grzywny za mail bez zgody adresata – opinia prawna
Stan faktyczny Moja żona dokonała czynu zagrożonego karą mandatu. Obecnie zostało wszczęte postępowanie przed sądem grodzkim, w którym jest oskarżona. Powyższe zdarzenie (wysłanie maila, bez zgody właściciela adresu mailowego) miało miejsce dnia 17 stycznia 2004 roku. Czy (...)
Lista otwieranych zawodów. Zobacz, jak na tym zyskasz
Koniec z egzaminami na detektywa, pilota wycieczek, bibliotekarza czy taksówkarza. Rząd ułatwi dostęp do prawie 50 profesji. Wszystko za sprawą przygotowanego projektu, który przedstawiło już Ministerstwo Sprawiedliwości. - Wyjmujemy pierwszą cegłę w murze przywilejów, (...)
Z jakich przyczyn pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika?
Uzasadnione i nieuzasadnione przyczyny rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia Kodeks pracy daje zarówno pracownikowi, jak i pracodawcy prawo rozwiązania stosunku pracy bez wypowiedzenia. Rozwiązanie może być dokonane tak z przyczyn zawinionych, jak i niezawinionych. Prawidłowe wypowiedzenie (...)
Prowadzenie pojazdu pod wpływem alkoholu lub narkotyków. Jakie konsekwencje?
Prowadzenie różnego rodzaju pojazdów pod wpływem alkoholu jest zachowaniem szkodliwym społecznie. Powoduje wiele negatywnych konsekwencji, zarówno dla prowadzącego pojazd, jak i dla innych uczestników ruchu. Szkodliwość takiego zachowania ma swoje odbicie w prawie karnym. (...)
Zasady uzyskiwania i tryb przyznawania licencji syndyka, odmowy jej przyznania, cofania i zawieszania praw wynikających z tej licencji - określa uchwalona przez Sejm 9 maja br. ustawa o licencji syndyka. Teraz trafiła ona ponownie do Sejmu z poprawkami Senatu. W myśl ustawy, licencja będzie uprawniała (...)
Jeśli dana osoba jest świadkiem albo ofiarą przestępstwa, np. ktoś ukradł jej samochód albo rower ktoś ją oszukał, to może ona zgłosić takie zdarzenie na policji albo w prokuraturze. Sprawdź, jak to zrobić. Wezwanie policji Kiedy wezwać policję? Jeżeli ktoś kradnie samochód, (...)
Rozdział 1 działu II Kodeksu postępowania karnego (dalej: k.p.k.) określa właściwość i skład sądu karnego. W których sprawach orzeka sąd rejonowy? Właściwość sądów jest wyznaczana przez przedmiot orzekania, a nie przez ilość wysiłku organizacyjnego czy intelektualnego, (...)
Zmiany dotyczące komisji wyborczych
Zmiany w Kodeksie wyborczym mają usprawnić proces powoływania obwodowych komisji wyborczych oraz urzędników wyborczych. Dostosowują także brzmienie przepisów kodeksu wyborczego do treści ustawy o pracownikach samorządowych, stwierdzając, że bierne prawo wyborcze nie przysługuje (...)
Jak zostać pracownikiem ochrony?
Kto może zajmować się ochroną osób i mienia? Zgodnie przepisami, zadania ochrony osób i mienia realizowane przez wewnętrzne służby ochrony (czyli uzbrojone i umundurowane zespoły pracowników przedsiębiorców lub jednostek organizacyjnych, powołane (...)
Czego można żądać od Policji, czyli zatargi z sąsiadem - opinia prawna
Stan faktyczny Mój brat przechodząc przez drogę publiczną, która przebiega między gospodarstwem a domem mieszkalnym został napadnięty i uderzony kijem przez sąsiada. Wybiegliśmy z domu na pomoc, była przepychanka, w końcu jakoś dało się wyrwać sąsiadowi kij, który (...)
Niepowrócenie do zakładu karnego z przerwy w odbywaniu kary nowy przestępstwem – opinia prawna
Stan faktyczny Jaka jest po wejściu do UE sytuacja poszukiwanego skazanego, który nie wrócił po przerwie w odbywaniu kary do zakładu karnego, bo wyjechał do kraju członkowskiego do pracy (lekkie przestępstwo gospodarcze). Sąd nie chciał uwzględnić prośby o przedłużenie przerwy do 12 miesięcy, (...)
Jak bronić się przed znęcaniem się?
Znęcanie się stanowi przestępstwo. Każdy ma prawo do życia w wolności od strachu, poniżenia, wymuszeń. Nie należy ignorować stodowania przemocy psychicznej, aby takie milczenie nie zostało odebrane jako przyzwolenie oraz aby sytuacja nie wymknęła się spod kontroli. ##baner## Znęcanie (...)
Trybunał Konstytucyjny rozpoznał pytanie prawne Sądu Rejonowego w Chełmie, IV Wydział Pracy dotyczące obowiązku rozwiązania umowy o pracę z pracownikiem samorządowym skazanym prawomocnie za przestępstwo umyślne.Bogdan B. był zatrudniony na stanowisku zastępcy kierownika Gminnego Zakładu (...)
Zaostrzony Kodeks karny skarbowy!
Od 17 grudnia 2005 r. zaczyna obowiązywać ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny skarbowy oraz niektórych innych ustaw. Wydłużenie przedawnienia Nowelizacja przewiduje wydłużenie okresów przedawnienia – również do czynów popełnionych przed wejściem w życie (...)
Przestępstwo oszustwa popełnione przez funkcjonariusza publicznego - opinia prawna
Stan faktyczny Zostałem wprowadzony w błąd, a raczej oszukano mnie, doprowadzając do niekorzystnego rozporządzania mieniem. Chcę złożyć zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa. To, że zostałem oszukany nie ulega wątpliwości, obawiam się jednak konsekwencji prawnych, które (...)
Bezwzględna walka z pedofilią!
Za zgwałcenie dziecka pedofil trafi do więzienia nawet na 30 lat, najbardziej zaburzonym sprawcom grozić będzie bezwzględne dożywocie, ohydne zbrodnie pedofilskie nigdy nie będą się przedawniać, koniec z karami „w zawiasach” dla zwyrodnialców, ochroną karną przed (...)
Co może pokrzywdzony w procesie karnym? - opinia prawna
Stan faktyczny Prowadzę działalność gospodarczą, jako osoba fizyczna. Jestem płatnikiem podatku VAT. W 1999 r. zamówiłem u dilera Hondy w Toruniu samochód Honda Civic w wersji ciężarowej (w karoserii samochodu osobowego). Diler zobowiązał się do załatwienia wszelkich formalności związanych (...)
Gruntowne zmiany w Straży Granicznej
Wchodząca w zasadzie w życie z dniem 11 czerwca 2007 r. ustawa z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zmianie ustawy o Straży Granicznej oraz niektórych innych ustaw dotyczy m.in.: rozszerzenia zadań Straży Granicznej związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa i porządku publicznego, zwalczaniem korupcji (...)
Syndycy muszą być licencjonowani
10 października 2007 r. wchodzi w życie ustawa z dnia 15 czerwca 2007 r. o licencji syndyka. Określa ona zasady uzyskiwania i tryb przyznawania licencji syndyka, odmowy jej przyznania, cofania i zawieszania praw wynikających z tej licencji. Licencja syndyka uprawnia do wykonywania czynności (...)