Wadium - zabezpieczenie dla zamawiającego w zamówieniach publicznych (stan prawny obowiązujący do 1 marca 2004 r.)

Kiedy istnieje obowiązek wniesienia wadium?

Ustawa nakłada na oferentów obowiązek wniesienia wadium w przypadku postępowań o zamówienia publiczne, których wartość przekracza 30.000 Euro. Dotyczy to wyłącznie postępowań prowadzonych w trybach przetargowych, a więc w trybie przetargu nieograniczonego, ograniczonego i dwustopniowego. Wyjątkowo, gdy koszty zorganizowania przetargu nie są znaczne, Prezes Urzędu Zamówień Publicznych może, na wniosek zamawiającego, wyrazić zgodę na odstąpienie od obowiązku wnoszenia wadium przez dostawców (wykonawców) przystępujących do danego przetargu. Ponadto ustawa przyznaje zamawiającemu uprawnienie do żądania od dostawców (wykonawców) wniesienia wadium, w postępowaniach, w których wartość zamówienia publicznego nie przekracza wyrażonej w złotych równowartości 30.000 Euro. Jest to uprawnienie zamawiającego, który także i w tych postępowaniach może zabezpieczyć swoje interesy poprzez żądanie wniesienia wadium.

Informacja o wadium i jego wysokości powinna być umieszczona w ogłoszeniu o organizacji przetargu nieograniczonego i ograniczonego. Powinna zawsze się również znaleźć w specyfikacji istotnych warunków zamówienia.

W postępowaniach, w których nie ma obowiązku sporządzania specyfikacji (poniżej 30.000 Euro), informacja o wysokości żądanej kwoty wadium powinna się znaleźć w innym dokumencie udostępnianym dostawcom (wykonawcom).W specyfikacji powinny znajdować się również inne wymagania co do sposobu wniesienia wadium, a więc np: numer rachunku bankowego na który należy przelewać pieniądze, miejsce w siedzibie zamawiającego gdzie można wpłacić pieniądze w gotówce, sposób wniesienia wadium w formie innej niż gotówka lub przelew.

Kiedy należy wnieść wadium?

Dostawcy (wykonawcy), obowiązani są wnieść wadium w chwili przystąpienia do przetargu nieograniczonego i dwustopniowego, a w przypadku przetargu dwustopniowego, w chwili przystąpienia do drugiego etapu. Za przystąpienie do przetargu należy traktować złożenie oferty zawierającej cenę. Należy przyjąć, że wadium można wnosić aż do upływu terminu do składania ofert.

Jeżeli zamawiający zwróci się do oferentów o wyrażenie zgody na przedłużenie terminu związania ofertą. Zgoda dostawcy lub wykonawcy na przedłużenie terminu jest dopuszczalna z jednoczesnym przedłużeniem ważności wadium. Jeżeli nie jest to możliwe, dostawcy (wykonawcy) muszą wnieść nowe wadium na przedłużony okres związania ofertą.

Jakie wysokości wadium może żądać zamawiający?

Kwotę wadium określa zamawiający w granicach od 0,5% do 3% wartości zamówienia. Wysokość wadium nie jest uzależniona od ceny proponowanej oferty, ale od wartości szacunkowej zamówienia, którą określa zamawiający. Zamawiający ogłaszając żądane wadium podaje jego określoną wysokość, a nie zaś procentową część. Dostawcy (wykonawcy nie muszą wiedzieć (i w zasadzie nie powinni wiedzieć) jaka jest szacunkowa wartość zamówienia i jaki jej procent stanowi wadium.

W jakiej formie można wnieść wadium?

Ustawa dopuszcza 6 form wniesienia wadium. Zgodnie z tym, wadium można wnieść w:

• pieniądzu, a więc gotówką lub przelewem.
• poręczeniach bankowych, poręczenie jest umową, poprzez którą bank zobowiązuje się względem wierzyciela (zamawiającego) wykonać zobowiązanie na wypadek gdyby dłużnik zobowiązania nie wykonał. Z tym że zobowiązanie banku jest zawsze zobowiązaniem pieniężnym. Zanim dojdzie do zawarcia umowy poręczenia, dostawca lub wykonawca musi zlecić bankowi dokonanie tej czynności.
• gwarancjach bankowych. Podstawą do zawarcia umowy gwarancji jest umowa zlecenia udzielenia gwarancji zawarta między dłużnikiem (dostawcą lub wykonawcą) i bankiem. Umowa gwarancji dochodzi do skutku poprzez złożenie beneficjentowi (zamawiającemu), przez przyszłego gwaranta, oferty i jej przyjęcie. Banki pobierają od dłużnika prowizję za udzielenie gwarancji. Gwarancja bankowa jest jednostronnym zobowiązaniem banku, że po spełnieniu przez podmiot uprawniony (beneficjenta gwarancji) określonych warunków zapłaty, które mogą być stwierdzone określonymi w tym zapewnieniu dokumentami, bank ten wykona świadczenie pieniężne na rzecz beneficjenta gwarancji - bezpośrednio albo za pośrednictwem innego banku. W umowie powinien być określony termin obowiązywania gwarancji.
• gwarancjach ubezpieczeniowych,
• wekslach z poręczeniem wekslowym banku, Poręczenie wekslowe powinno być umieszczone na wekslu i wskazywać za kogo się poręcza.
• w czekach potwierdzonych, ale wyłącznie za zgodą zamawiającego.

Forma, w jakiej dostawca lub wykonawca wnosi wadium zależy od jego wyboru.