5.3.2012
Zespół
e-prawnik.pl
Niektóre zakłady pracy, przedsiębiorstwa, urzędy, muszą być czynne nieraz i całą dobę, przez siedem dni w tygodniu. Chodzi tu o służbę zdrowia, Policję, zakłady energetyczne, ale też i wiele firm prywatnych. Zwłaszcza, gdy przedsiębiorstwo wykonuje usługi dla podmiotów znajdujących się po drugiej stronie globu – by niejako przeskoczyć różnicę czasową, pracownicy muszą wykonywać swoje obowiązki w godzinach, w których większość osób spędza już w domu. Aby zrekompensować pracownikom niekomfortowy wymiar czasu pracy, ustawodawca przewidział szczególną regulację takich sytuacji. Jednakże często zdarza się, iż pracodawca wykorzystuje podwładnych nie znających swoich praw i dla przykładu opłaca ich według stawek dziennych. Dlatego też należy zapoznać się z niniejszym artykułem, by poznać przysługujące nam przywileje.
Co to jest praca w porze nocnej?
Zgodnie z definicją zawartą w kodeksie pracy – pora nocna obejmuje 8 godzin pracy pomiędzy 21:00 a 7:00 rano. Doprecyzowanie tejże pory, powinno nastąpić w regulaminie pracy, bądź też w układzie zbiorowym pracy. Jeżeli pracodawca nie ma obowiązku ustalania regulaminu pracy i nie jest objęty układem zbiorowym pracy określającym porę nocną, wówczas jej ramy ustala samodzielnie, powiadamiając o tym pracownika w formie pisemnej.
Pracującym w porze nocnej jest ten, którego rozkład czasu pracy obejmuje w każdej dobie co najmniej 3 godziny pracy w porze nocnej, lub którego co najmniej 1/4 czasu pracy w okresie rozliczeniowym przypada na porę nocną.
Kto nie może pracować w porze nocnej?
Ponieważ praca w porze nocnej, nie jest w pełni zgodna z cyklem biologicznym i metabolicznym człowieka, zostały wprowadzone pewne ograniczenia, by nie dopuścić do wystąpienia ewentualnych ujemnych konsekwencji zdrowotnych pracownika.
Zakaz dotyczy w szczególności:
-
kobiet w ciąży
-
pracowników opiekujących się dzieckiem do lat 4 (chyba że pracownik wyrazi na to zgodę)
-
pracowników młodocianych
-
pracowników niepełnosprawnych, chyba że lekarz przeprowadzający badania profilaktyczne, a w razie jego braku lekarz sprawujący opiekę nad tymi pracownikami wyrazi na to zgodę
W związku z faktem, iż człowiek pracujący w nocy może mieć większe problemy z koncentracją, logicznym myśleniem, całą sprawnością psychofizyczną - czas pracy pracującego w nocy nie może przekraczać 8 godzin na dobę, jeżeli wykonuje prace szczególnie niebezpieczne albo związane z dużym wysiłkiem fizycznym lub umysłowym. W przeciwnym wypadku osoba taka mogłaby sprowadzić niebezpieczeństwo nie tylko na siebie, lecz również i na inne osoby. Ograniczenia tego nie stosuje się tylko i wyłącznie w dwóch sytuacjach – odnośnie:
-
pracowników zarządzających w imieniu pracodawcy zakładem pracy,
-
przypadków konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii.
Jakie są finansowe skutki pracy nocnej?
Rekompensatą za pomieszany cykl dnia jest zwiększenie wynagrodzenia pracownika. Pracownikowi wykonującemu pracę w porze nocnej przysługuje dodatek do wynagrodzenia za każdą godzinę pracy w porze nocnej. Wysokość takiego dodatku to 20 % stawki godzinowej wynikającej z minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalanego na podstawie odrębnych przepisów.
W sytuacji, gdy dochodzi do zbiegu pracy w godzinach nocnych i pracy w godzinach nadliczbowych, uprawniony otrzyma dwa dodatki do wynagrodzenia – z tytułu godzin nadliczbowych oraz z tytułu pracy w porze nocnej.
W stosunku do pracowników wykonujących pracę w porze nocnej stale poza zakładem pracy, dodatek, o którym wyżej wspomniano, może być zastąpiony ryczałtem, którego wysokość odpowiada przewidywanemu wymiarowi pracy w porze nocnej.
Kiedy powinniśmy mieć wolne?
Pracodawca często zmusza nas do wypełnienia swoich obowiązków również i w dni od pracy wolne. Konsekwencje takiej pracy często odczuwamy na zdrowiu i samopoczuciu, ale zazwyczaj pracodawca nie daje nam ich odczuć na portfelu. Należy pamiętać, iż praca w niedziele i święta zazwyczaj nie jest czymś zwyczajnym, i z tego tytułu przysługuje nam szereg praw. Należy również pamiętać, iż praca w te dni jest dopuszczalna tylko wówczas, gdy ustawa na to zezwala.
Zgodnie z przepisami, oprócz niedziel, dniami wolnymi są następujące święta:
-
1 stycznia - Nowy Rok,
-
pierwszy i drugi dzień Wielkiej Nocy,
-
1 maja - Święto Państwowe,
-
3 maja - Święto Narodowe Trzeciego Maja,
-
pierwszy dzień Zielonych Świątek,
-
dzień Bożego Ciała,
-
15 sierpnia - Wniebowzięcie Najświętszej Marii Panny,
-
1 listopada - Wszystkich Świętych,
-
11 listopada - Narodowe Święto Niepodległości,
-
25 i 26 grudnia - pierwszy i drugi dzień Bożego Narodzenia.
Potrzebujesz porady prawnej?
Jak ustalić pracownikom czas pracy?
Obowiązek pracodawcy Ustalanie i rozliczanie pracownikom czasu pracy należy do kompetencji pracodawcy, który jednak musi w tym zakresie stosować przepisy ochronne, zawarte w dziale szóstym Kodeksu pracy zatytułowanym „Czas pracy”. Przepisy tego działu określają przede (...)
I znowu zmiany w prawie pracy. Co zmieniło się z dniem 1 stycznia 2004 r. w kodeksie pracy?
O tym, że regulacje dotyczące tzw. zwolnień grupowych miały się zmienić z dniem 1 stycznia 2004 r. jest głośno już od dość dawna, toteż wieść ta nie wywołuje w nas zaskoczenia. Jednak o tym, że kodeks pracy zostanie po raz kolejny zmieniony nikt chyba nawet nie pomyślał, tym bardziej, (...)
Co to jest czas pracy? Czas pracy jest to czas, w którym pracownik pozostaje w dyspozycji pracodawcy w zakładzie pracy lub w innym miejscu wyznaczonym do wykonywania pracy. Co to jest rozkład czasu pracy i okres rozliczeniowy? Rozkład czasu pracy to ustalony przez pracodawcę plan pracy określający, (...)
Setki tysięcy złotych wyegzekwowanych przez inspektorów
Poznań Łącznie kwota wyegzekwowanych świadczeń w roku 2008 do dnia 30.06.2008r przez OIP Poznań wynosi 7 714 994,48 zł , w tym w wyniku wydanych decyzji nakazowych 2 218 676,57 zł. Poznań Inspektorzy pracy Okręgowego Inspektoratu Pracy w Poznaniu wyegzekwowali do końca maja br. w wyniku (...)
Kto będzie mógł handlować w niedziele?
Ustawa o ograniczeniu handlu w niedziele i święta oraz w niektóre inne dni zakłada docelowo zakaz handlu we wszystkie niedziele, z wyjątkiem siedmiu w roku. Nowe prawo wprowadza zakaz handlu w niedziele etapami, a także przewiduje cały szereg wyłączeń: i co do dni, i co do branż, w których (...)
Ewidencja czasu pracy - jak prowadzić ewidencję czasu pracy?
Czy konieczny jest harmonogram czasu pracy? Zgodnie z Kodeksem pracy, czas pracy jest to czas, w którym pracownik pozostaje w dyspozycji pracodawcy w zakładzie pracy lub w innym miejscu wyznaczonym do wykonywania pracy. Czas pracy ma charakter planowany. W związku z tym pracodawca ma obowiązek (...)
Jak rozliczyć czas pracy pracowników?
Rozliczanie czasu pracy pracownika Jeśli w okresie rozliczeniowym pracownik pracował dodatkowo, poza normalnym czasem pracy, to konieczne jest rozliczenie czasu pracy pracownika w celu ustalenia rekompensaty dodatkowo przepracowanych godzin. Przypomnieć należy, że ustalanie i rozliczanie pracownikom (...)
Wyjaśnienia dotyczące ograniczeń handlu w niedziele i święta
11 marca przypada pierwsza niedziela z ograniczeniem handlu. W związku z wątpliwościami, które pojawiają się wśród przedsiębiorców oraz konsumentów przedstawiamy wyjaśnienia PIP i resortu pracy w tej sprawie. Nowe przepisy 1 marca 2018 r. weszła w życie ustawa ograniczająca (...)
Czas pracy lekarzy - pracowników zakładów opieki zdrowotnej
Norma i wymiar czasu pracy lekarzy Co do zasady czas pracy lekarzy zatrudnionych w zakładzie opieki zdrowotnej w przyjętym okresie rozliczeniowym, nie może przekraczać 7 godzin 35 minut na dobę i przeciętnie 37 godzin 55 minut na tydzień w przeciętnie pięciodniowym tygodniu (...)
Wynagrodzenie za godziny nadliczbowe - opinia prawna
Stan faktyczny Czy pracodawca może zmusić pracownika do pozostawania w pracy ponad normę dzienną czasu pracy? Jak długo i jak wyegzekwować dopłatę za te godziny nadliczbowe, bo po drugiej godzinie nadliczbowej pracodawca mój już mi nie płaci 100% wynagrodzenia, a tylko 50 %? jak się mają (...)
Wakacje za granicą Przed każdą taką zagraniczną podróżą, czy to samodzielną, czy w grupach zorganizowanych, niezależnie od tego, czy to wyjazd wakacyjny czy w celach biznesowych – warto poświęcić kilka chwil, aby zadbać o spokojny pobyt, z którego przywieziemy wyłącznie (...)
W prawie pracy wymiar czasu pracy i jego rozkład nie są uregulowane w sposób jednolity. Podstawową normą czasu pracy, którą przewiduje Kodeks pracy, jest czas nie przekraczający 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym (...)
Zmiany w finansowaniu służby zdrowia
Nowelizacja przepisów ma na celu podwyższenie nakładów na finansowanie ochrony zdrowia oraz reguluje kwestię przeznaczania tych środków na podwyższenie wynagrodzeń lekarzy specjalistów oraz lekarzy rezydentów. Co przewiduje ustawa o zmianie ustawy o świadczeniach (...)
Czas pracy pracowników zakładów opieki zdrowotnej
Z dniem 1 stycznia 2008 r. wchodzi w życie ustawa o zakładach opieki zdrowotnej oraz ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym. Czas pracy pracowników zakładu opieki zdrowotnej Ustawa ma na celu dostosowanie przepisów ustawy z 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej do przepisów dyrektywy (...)
Rozwiązanie umowy o pracę - czego może się domagać pracownik?
Komu przysługuje prawo do ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy i w jakiej wysokości? Pracodawca ma obowiązek uregulowania wszelkich należności, jakie przysługują pracownikowi ze stosunku pracy. W szczególności pracownik ma prawo do ekwiwalentu za niewykorzystany urlop. Pracodawca (...)
Szczególna ochrona pracy kobiet zatrudnionych na umowę o pracę
Których prac nie może wykonywać żadna kobieta oraz kobieta w ciąży i w okresie karmienia? Przepisem stosowanym w odniesieniu do wszystkich kobiet jest zakaz zatrudniania ich przy pracach szczególnie uciążliwych i szkodliwych dla ich zdrowia. Do najważniejszych prac wzbronionych (...)
Ustawa o ustanowieniu Święta Narodowego z okazji Setnej Rocznicy Odzyskania Niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej Z okazji 100. rocznicy odzyskania niepodległości Sejm przyjął ustawę o święcie narodowym 12 listopada 2018 r. Zgodnie z uzasadnieniem, dodatkowy wolny dzień pozwoli (...)
Ograniczenie handlu w niedziele od marca!
Mniej handlu w niedzielę, więcej wolnego Zgodnie z przepisami ustawy o ograniczeniu handlu w niedziele już od 1 marca 2018 r. w każdym miesiącu będą dwie niedziele handlowe - pierwsza i ostatnia. Od 1 stycznia 2019 r. będzie to tylko jedna niedziela w miesiącu - ostatnia. Z kolei od (...)
Czy kumulowanie dodatków za godziny nadliczbowe jest dopuszczalne?
Sąd Najwyższy rozpoznawał zagadnienie prawne związane z pytaniem czy praca świadczona przez pracownika w niedzielę i święta, (z tytułu której pracodawca nie udzielił w okresie rozliczeniowym dni wolnych od pracy), z przekroczeniem przeciętnej tygodniowej normy czasu pracy, uprawnia pracownika (...)
Czas pracy w ruchu ciągłym - opinia prawna
Stan faktycznyPracuję w tzw. ruchu ciągłym, w systemie 3 zmianowym. Jest to konieczne ze względu na zabezpieczenia prawidłowego procesu produkcyjnego. W zakładzie tak jest zorganizowany czas pracy, że dla mnie przekłada się to na 10, 11, czasem 12 godzin dziennie, przeciętnie 55 na tydzień. (...)
