Rada UE przyjęła Dyrektywę DAC9

Co przewiduje Dyrektywa DAC9 ułatwiająca raportowanie na potrzeby globalnego minimalnego poziomu opodatkowania przez międzynarodowe grupy przedsiębiorstw oraz duże grupy krajowe?

14 kwietnia 2025 r. Rada UE, której przewodniczy obecnie Polska, przyjęła dyrektywę DAC9. Porozumienie polityczne w sprawie dyrektywy DAC9 zostało osiągnięte w marcu tego roku na posiedzeniu Rady do Spraw Gospodarczych i Finansowych.

Przepisy DAC9 są ściśle związane z tzw. dyrektywą GloBE, tj. dyrektywą w sprawie zapewnienia globalnego minimalnego poziomu opodatkowania międzynarodowych grup przedsiębiorstw oraz dużych grup krajowych w Unii.

Dyrektywa DAC9 ma ścisły związek z przyjętą w 2022 r. dyrektywą GloBE, która dotyczy  zapewnienia globalnego minimalnego poziomu opodatkowania międzynarodowych grup przedsiębiorstw oraz dużych grup krajowych w Unii. Zgodnie z dyrektywą GloBE, międzynarodowe grupy przedsiębiorstw składają w każdym państwie członkowskim, w którym działają, deklarację dotyczącą podatku wyrównawczego.

Dyrektywa DAC9 uzupełnia dyrektywę GloBE poprzez:

• określenie wzoru deklaracji dotyczącej podatku wyrównawczego (wzór deklaracji składanej na potrzeby dyrektywy GloBE ustandaryzowany w ramach całej UE);
• umożliwienie centralnego składania tej deklaracji (tzw. central filing). W takim przypadku międzynarodowe grupy przedsiębiorstw składają deklarację dotyczącą podatku wyrównawczego tylko raz, w jednym państwie członkowskim, które następnie przekazuje stosowne informacje właściwym jurysdykcjom. Takie rozwiązanie zmniejsza obciążenie administracyjne po stronie przedsiębiorców.

Ustalając treść dyrektywy DAC9 brano pod uwagę, by w maksymalnym stopniu zapewnić jej zgodność z efektami prac OECD w zakresie opodatkowania minimalnego (tzw. Filar II). W konsekwencji wzór deklaracji określonej dla potrzeb dyrektywy GloBE jest analogiczny z tym, który przyjęto dla raportowania w ramach Filaru II. 

Nowe przepisy rozszerzą współpracę i wymianę informacji między krajowymi organami podatkowymi

Dyrektywa DAC9 rozszerzy współpracę i wymianę informacji w zakresie minimalnego skutecznego opodatkowania przedsiębiorstw.

Dyrektywa ma wprowadzić w życie szczegółowe przepisy dyrektywy w sprawie filaru 2 wdrażającej w UE globalne porozumienie G-20/OECD o międzynarodowej reformie podatkowej.

Porozumienie to zawarto, aby ograniczyć równanie w dół stawek podatku od osób prawnych, zmniejszyć ryzyko erozji bazy podatkowej i ryzyko przenoszenia zysków oraz zagwarantować, że największe międzynarodowe grupy będą płacić uzgodnioną globalną minimalną stawkę podatku od przedsiębiorstw.

Dyrektywa w sprawie filaru 2 przewiduje, że duże międzynarodowe i krajowe grupy oraz przedsiębiorstwa (o łącznym rocznym obrocie wynoszącym co najmniej 750 mln EUR) będą płacić minimalną efektywną stawkę podatkową w wysokości 15%.

Większa przejrzystość i uproszczona sprawozdawczość

Dyrektywa DAC9 aktualizuje obowiązującą unijną dyrektywę w sprawie współpracy administracyjnej (DAC), rozszerzając przepisy dotyczące przejrzystości podatkowej. Uproszczono w niej proces sprawozdawczości dużych przedsiębiorstw – możliwe będzie składanie deklaracji dotyczących podatku wyrównawczego (TTIR) na szczeblu centralnym, tj. jednej dokumentacji dla całej grupy, nie dla każdego przedsiębiorstwa oddzielnie. Wprowadzono też standardowy formularz do składania TTIR w całej UE, zgodny z formularzem opracowanym w kontekście otwartych ram G-20/OECD w sprawie erozji bazy podatkowej i przenoszenia zysków.

Dyrektywa DAC9 rozszerza również ramy automatycznej wymiany danych między państwami członkowskimi na TTIR.

Co dalej?

Dyrektywa DAC9 wejdzie w życie dzień po jej opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Do 31 grudnia 2025 r. państwa członkowskie będą musiały przyjąć i opublikować przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne niezbędne do jej wykonania. Pierwsze sprawozdania zawierające informacje o podatku wyrównawczego mają zostać przedstawione do 30 czerwca 2026 r.

Państwa, które zdecydują się opóźnić wdrożenie dyrektywy w sprawie filaru 2, nadal muszą – w tym samym terminie – włączyć do swojego prawodawstwa przepisy DAC9.

Kontekst

Dyrektywa DAC9 została zaproponowana przez Komisję w 2024 r. w celu wprowadzenia w życie szczegółowych przepisów dyrektywy Rady (UE) 2022/2523 z 14 grudnia 2022 r. w sprawie zapewnienia globalnego minimalnego poziomu opodatkowania międzynarodowych grup przedsiębiorstw oraz dużych grup krajowych w Unii (dyrektywa w sprawie filaru 2). Dyrektywa w sprawie filaru 2 transponowała do prawa UE przełomowe porozumienie o międzynarodowej reformie podatkowej osiągnięte w kontekście otwartych ram G-20/OECD w sprawie erozji bazy podatkowej i przenoszenia zysków.

Projekt DAC9 skonsultowano z Parlamentem Europejskim, który 12 lutego 2025 r. wydał opinię w jego sprawie.

Polska przyspiesza prace

Projekt dyrektywy DAC9 został 28 października 2024 r. przedstawiony przez Komisję Europejską. Zadaniem polskiej prezydencji było przeprowadzenie negocjacji i próba wypracowania kompromisu pomiędzy państwami członkowskimi. Polska zrealizowała ten cel i dyrektywa DAC9 została przyjęta w czasie, gdy nasz kraj przewodniczy Radzie UE.

W związku ze zbliżającym się terminem składania deklaracji na potrzeby opodatkowania minimalnego, priorytetem polskiej prezydencji było jak najszybsze zakończenie negocjacji dyrektywy DAC9. Rada UE przyjęła dyrektywę DAC9 po 5 miesiącach od daty przedstawienia projektu dyrektywy przez Komisję Europejską. To sukces negocjacyjny polskiej prezydencji i państw członkowskich. Istotny wkład w prace nad dyrektywą DAC9 wniosły także Służby Rady i Komisja Europejska.

Zob. Dyrektywa o współpracy administracyjnej w dziedzinie opodatkowania (DAC9)

A.J.
Zespół e-prawnik.pl