Odpowiedź prawnika: Likwidacja działalnosci gospodarczej a remanent
W przedstawionej sprawie należy przede wszystkim stwierdzić, że podatnik: po pierwsze, ma prawo wycofać z prowadzonej działalności składniki majątku, tj. środki trwałe czy wyposażenie i przekazać je na prywatne potrzeby. Takie rozwiązanie może podjąć i Pani. Po drugie, podatnik ma wprowadzić prywatne składniki majątku na cele prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej.
Nie w każdym przypadku przepisy wprost wskazują na taką możliwość, niemniej analiza regulacji prawnych prowadzi do takiego wniosku. W przypadku podatku VAT możliwość przekazania składników majątku firmy na prywatne potrzeby wynika z art. 7 ust. 2 ustawy o VAT. W przytoczonym przepisie mowa jest, że przez dostawę towarów rozumie się przekazanie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa na cele inne niż związane z prowadzonym przez niego przedsiębiorstwem, w szczególności przekazanie towarów na cele osobiste podatnika, jeżeli podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tych czynności, w całości lub w części. Jak wynika z przedstawionego stanu faktycznego, nabyty zarówno samochód, jak i elementy wyposażenia były przedmiotem nabycia dla celów prowadzonej działalności, stąd mogła Pani wykorzystać prawo do odliczenia VAT. W konsekwencji oznacza to, że przekazanie tak samochodu, jak i wyposażenia oraz innych przedmiotów związanych z prowadzonym przedsiębiorstwem, w rozumieniu ustawy o VAT jest dostawą towarów. To zaś oznacza, że od przekazywanych składników należy odprowadzić podatek VAT. Niestety fakt, przekazania towarów nie przyczyni się do uniknięcia zapłaty podatku VAT. Dodatkowo podatek należny będzie równy podatkowi uprzednio odliczonemu, zgodnie bowiem z art. 21 ust. 10 ustawy w przypadku przekazania towarów podstawą opodatkowania jest cena nabycia towarów. Jedynym plusem takiego rozwiązania jest fakt, że obowiązkiem odprowadzenia podatku VAT nie będzie objęte przekazanie samochodu na prywatne potrzeby. Taka możliwość jest dopuszczalna w sytuacji, gdy samochód był używany w działalności ponad pół roku. Zgodnie z § 8 ust. 1 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, zwalnia się od podatku dostawę samochodów osobowych i innych pojazdów samochodowych, przez podatników, którym przy ich nabyciu przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego jeżeli te samochody i pojazdy są towarami używanymi.
Zgodnie z przepisami ustawy o VAT (art. 43 ust. 2 pkt 2 ustawy), przez towary używane rozumie się pozostałe towary, z wyjątkiem gruntów, których okres używania przez podatnika dokonującego ich dostawy wyniósł co najmniej pół roku. Innymi słowy, jeżeli samochód będący środkiem trwałym spełnia definicję towaru używanego, to ma Pani prawo dokonać przekazania tegoż samochodu na prywatne potrzeby korzystając przy tym ze zwolnienia z podatku VAT. W odniesieniu zaś do pozostałych składników majątku konieczne jest odprowadzenia podatku VAT od przekazania. Konieczność taka wynika z faktu, że uprzednio istniało prawo odliczenia przez Panią podatku naliczonego od zakupu tychże składników. Owszem, ustawodawca w art. 43 ust. 1 pkt 2 zwalnia dostawę towarów używanych od podatku VAT, ale pod warunkiem, że w stosunku do tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
W odniesieniu zaś do podatku dochodowego i konsekwencji przekazania składników majątku firmy na prywatne potrzeby należy stwierdzić, że w świetle ustawy z dnia 26 lipca 1991 r o podatku dochodowym od osób fizycznych również jest przewidziana prawem. Ponadto w odniesieniu do podatku VAT przekazanie jest korzystne pod względem podatkowym, o ile nie dokona Pani sprzedaży przekazywanego majątku. Co do zasady, zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit a ustawy o PIT, źródłem przychodów jest odpłatne zbycie innych rzeczy, jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie. Niemniej wskazany przepis nie ma zastosowania, zgodnie z art. 10 ust. 2 pkt 3, do odpłatnego zbycia składników majątku (środków trwałych oraz wyposażenia powyżej 1 500 zł), nawet jeżeli przed zbyciem zostały one wycofane z działalności gospodarczej, a między pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym składniki majątku zostały wycofane z działalności, i dniem ich odpłatnego zbycia nie upłynęło 6 lat. Innymi słowy, jeżeli sprzedałaby Pani przejęte na prywatne potrzeby środki trwałe i wyposażenie w okresie 6 lat od przekazania wówczas przychody z tej sprzedaży należy sklasyfikować jako przychody z działalności. Jeżeli sprzedaż nastąpiłaby po tym okresie, wówczas przychód będzie klasyfikowany jako przychody z odpłatnego zbycia. Niemniej, jeżeli nie dokona Pani sprzedaży w ogóle, a po jakimś czasie ponownie przekaże Pani do celów działalności wówczas z punktu widzenia podatku dochodowego czynności te będą neutralne.
Warto zauważyć, że przepisy ustaw nie stwierdzają, jak podatnik powinien dokonać przekazania prywatnego majątku na potrzeby prowadzonej działalności. W tym kontekście warto zapoznać się z treścią postanowienia wydanego przez Drugi Urząd Skarbowy w Białymstoku z dnia 1 września 2006 r. o sygnaturze IIUSpbIA/1/415-102/169a/81/06/BB. W postanowieniu Naczelnik zauważył, że przekazanie prywatnego majątku na potrzeby prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej powinno być potwierdzone prawidłowo sporządzoną dokumentacją. Naczelnik postanowił, że sporządzony dokument powinien zawierać dane potwierdzające stan faktyczny dokonanej operacji, tj określać: datę jej dokonania, rodzaj środka trwałego będącego przedmiotem przekazania oraz inne dane niezbędne do wprowadzenia środka trwałego do ewidencji środków trwałych i prawidłowego ustalenia odpisów amortyzacyjnych. Przez analogię należy uznać, że odpowiednią dokumentację należy sporządzić w odniesieniu do przekazywanego wyposażenia na potrzeby prowadzonej firmy.
