Obowiązek zawiadomienia o terminie rozprawy
Pytanie:
"Chodzi mi o sytuację, w której oskarżony był obecny na rozprawie głównej, na której został wyznaczony termin kolejnej, już nieobowiązkowej (przesłuchanie świadków). Podobno, jeżeli wyrok i na tej drugiej rozprawie nie zapadnie, to oskarżonego, który na tej rozprawie nie był (ale złożył wniosek o doręczenie odpisu wyroku wraz z uzasadnieniem, który to wniosek okazał się przedwczesny), należy powiadomić o terminie kolejnej rozprawy. Podobnie w przypadku odroczenia wydania wyroku, co ma odzwierciedlenie w orzecznictwie, np. jak wskazał Sąd Apelacyjny w Krakowie w postanowieniu z dnia 15 lipca 2004 r. sygn. akt II AKz 223/04 wprawdzie ustawa nie przewiduje doręczania odpisów postanowień zapadłych na rozprawie, ale słusznie zwraca się uwagę w doktrynie, że tak formalistyczne podejście nie byłoby słuszne, gdy strona nie uczestniczyła w rozprawie, bo mogłoby się to wiązać z potrzebą przywracania terminu zawitego do wniesienia środka odwoławczego z uwagi na ujawnienie się przyczyny niedotrzymania terminu niezależnej od strony. Czy można prosić o wskazanie konkretnego przepisu (konkretnych przepisów) sankcjonujących taki obowiązek w obu wypadkach, tj. w przypadku wyznaczenia kolejnej rozprawy lub odroczenia wydania wyroku? Czy odroczenie wydania wyroku również jest wyznaczeniem kolejnej rozprawy?"
Odpowiedź prawnika: Obowiązek zawiadomienia o terminie rozprawy
W zasadzie można w tym miejscu przytoczyć następujące przepisy Kodeksu postępowania karnego:
Art. 117 § 1 Uprawnionego do wzięcia udziału w czynności procesowej zawiadamia się o jej czasie i miejscu, chyba że ustawa stanowi inaczej. (czynnością procesową jest m. in. rozprawa bądź posiedzenie sądu).
oraz ogólny przepis dotyczący zawiadamiania o posiedzeniach i rozprawach:
Art. 100 § 1. Orzeczenie lub zarządzenie wydane na rozprawie ogłasza się ustnie.
§ 2. Orzeczenie lub zarządzenie wydane poza rozprawą należy doręczyć prokuratorowi, a także stronie i osobie nie będącej stroną, którym przysługuje środek zaskarżenia, jeżeli nie brali oni udziału w posiedzeniu lub nie byli obecni przy ogłoszeniu; w innych wypadkach o treści orzeczenia lub zarządzenia należy powiadomić strony.
§ 3. Wyrok zapadły na posiedzeniu oraz postanowienie z uzasadnieniem w wypadku wskazanym w art. 98 § 2 doręcza się stronom.
§ 4. Jeżeli ustawa nie zwalnia od równoczesnego sporządzenia uzasadnienia, orzeczenie doręcza się lub ogłasza wraz z uzasadnieniem; w wypadku określonym w art. 98 § 2 po ogłoszeniu postanowienia podaje się ustnie najważniejsze powody rozstrzygnięcia.
§ 5. Jeżeli sprawę rozpoznano z wyłączeniem jawności ze względu na ważny interes państwa, zamiast uzasadnienia doręcza się zawiadomienie, że uzasadnienie zostało sporządzone.
§ 6. Po ogłoszeniu lub przy doręczeniu orzeczenia należy pouczyć uczestników postępowania o przysługującym im prawie, terminie i sposobie wniesienia środka zaskarżenia lub o tym, że orzeczenie nie podlega zaskarżeniu.
Odroczenie wydania wyroku nie wiąże się z wyznaczeniem kolejnej rozprawy - jest szczególną, w sposób wyjątkowy unormowaną, przerwą w rozprawie, przeznaczoną na dokończenie narady, głosowanie i sporządzenie wyroku w wypadkach, gdy wymaga to - ze względu na zawiły i skomplikowany charakter danej sprawy - dłuższego czasu.
O odroczeniu ogłoszenia sentencji trzeba niezwłocznie obwieścić, żeby strony nie pozostawały w niepewności, i wskazać im dzień i godzinę, kiedy się mają zgłosić w celu wysłuchania sentencji. To nie wymaga bliższego wyjaśnienia.
Praktyka sądów jest w tej kwestii różna. Rzeczywiście zgłoszenie wniosku o uzasadnienie i doręczenie wyroku z uzasadnieniem będzie w takim przypadku uznane za przedwczesne. Natomiast praktyka zawiadamiania oskarżonego o terminie rozprawy odroczonej, na której ma być ogłoszony wyrok jest różna i w zasadzie sporna. W rzeczywistości od sądu wyrokującego zależy czy nastąpi zawiadomienie czy też nie. Doktryna jak i orzecznictwo sądów wskazuje, iż z jednej strony oskarżony powinien się liczyć z możliwością odroczenia ogłoszenia wyroku, z drugiej iż możliwe jest jego powiadomienie o terminie ogłoszenia jako podstawę wskazując przepis art. 411 § 3 kpk, stanowiący, iż w postanowieniu o odroczeniu wydania wyroku należy wskazać czas i miejsce jego ogłoszenia.
Przytoczone orzeczenie dotyczy innej sytuacji, a mianowicie postanowienia umarzającego postępowanie o wydanie wyroku łącznego.
Grzegorz Pawelec
Adwokat
Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne
Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?