Przedmiot ochrony przestępstwa urzędniczego z art. 231 Kodeksu karnego

Pytanie:

Co jest przedmiotem ochrony przestępstwa urzędniczego, penalizowanego przez art. 231 Kodeksu karnego?

Masz inne pytanie do prawnika?

4.4.2011

Zespół
e-prawnik.pl

Odpowiedź prawnika: Przedmiot ochrony przestępstwa urzędniczego z art. 231 Kodeksu karnego

Przestępstwo opisane w art. 231 k.k. określa tzw. przestępstwo urzędnicze, polegające na nadużyciu uprawnień lub przekroczeniu obowiązków przez funkcjonariusza publicznego. Przedmiot ochrony w przestępstwie opisanym w tym artykule stanowi prawidłowość realizowanych zadań przez funkcjonariuszy publicznych. Nie budzi wątpliwości, że policjant jest funkcjonariuszem publicznym na co bezpośrednio wskazuje art. 115 par. 13 pkt. 7 k.k.. Przestępstwo to obejmuje typ podstawowy zamieszczony w par. 1 oraz jego postać nieumyślną określoną w par. 3. W art. 231 par. 2 k.k. ustawodawca zawarł typ kwalifikowany. Znamieniem, od którego zależy surowsza odpowiedzialność sprawcy, jest działanie w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub osobistej. Przestępstwo nadużycia władzy w typie podstawowym polega na działaniu na szkodę interesu publicznego lub prywatnego poprzez przekroczenie uprawnień lub niedopełnienie obowiązków przez funkcjonariusza publicznego. Działanie na szkodę oznacza, że zachowanie sprawcy stwarza stan zagrożenia dla dobra prawnego ze sfery publicznej lub prywatnej. Zachowanie się sprawcy może przybrać formę działania lub zaniechania. Z przekroczeniem uprawnień mamy do czynienia wówczas, gdy sprawca podejmuje czynności nieleżące w granicach jego kompetencji. Chodzi tu o przekroczenie zakresu czynności służbowych, do których wykonania sprawca jest uprawniony. Natomiast niedopełnienie obowiązków będzie polegać na zaniechaniu ich wykonania albo na nienależytym, niedbałym ich wykonaniu. Może ono polegać także na podjęciu przez funkcjonariusza publicznego działania w przypadku, gdy obowiązek na nim spoczywający polegał na powstrzymaniu się od pewnych działań (por. Maciej Skwarczyk, Kodeks karny. Komentarz. Warszawa 2007 rok). Aby przypisać sprawcy odpowiedzialność za to przestępstwo, trzeba ustalić podstawę oraz zakres jego uprawnień i obowiązków. Do poglądu tego przychylił się Sąd Najwyższy w wyroku z 23 kwietnia 1977 roku, sygn. VI KRN 70/77, LexPolonica nr 305910 (OSNKW 1977, nr 6, poz. 63), w którym stwierdził, że: „Do przypisania przestępstwa określonego w art. 246 k.k. [z 1969 r., obecnie art. 231 k.k. - przyp. red.] niezbędne jest przede wszystkim ustalenie podstawy i zakresu uprawnień oraz obowiązków funkcjonariusza publicznego, gdyż dopiero to ustalenie pozwala na prawidłową ocenę, czy działanie lub zaniechanie sprawcy - zagrażające dobru społecznemu lub dobru jednostki - wyczerpuje wszystkie znamiona przewidziane w powołanym wyżej przepisie”.

Porady prawne

 

Porady prawne

Potrzebujesz porady prawnej?

Dosyć tortur na policji!

Dosyć tortur na policji!

Państwo ma obowiązek zapewnienia osobom pozbawionym wolności odpowiedniej odstraszającej ochrony przed torturami. Aby było to skuteczne, należy wprowadzić do kodeksu karnego przestępstwo tortur. Przykładem tortur jest rażenie zatrzymanego paralizatorem. Ważny wyrok sądu: rażenie (...)

Przestępstwo oszustwa popełnione przez funkcjonariusza publicznego - opinia prawna

Przestępstwo oszustwa popełnione przez funkcjonariusza publicznego - opinia prawna

  Stan faktyczny Zostałem wprowadzony w błąd, a raczej oszukano mnie, doprowadzając do niekorzystnego rozporządzania mieniem. Chcę złożyć zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa. To, że zostałem oszukany nie ulega wątpliwości, obawiam się jednak konsekwencji prawnych, które (...)

Obowiązek rozwiązania umowy o pracę z pracownikiem samorządowym skazanym prawomocnie za przestępstwo umyślne

Obowiązek rozwiązania umowy o pracę z pracownikiem samorządowym skazanym prawomocnie za przestępstwo umyślne

Trybunał Konstytucyjny rozpoznał pytanie prawne Sądu Rejonowego w Chełmie, IV Wydział Pracy dotyczące obowiązku rozwiązania umowy o pracę z pracownikiem samorządowym skazanym prawomocnie za przestępstwo umyślne.Bogdan B. był zatrudniony na stanowisku zastępcy kierownika Gminnego Zakładu (...)

Odpowiedzialność podmiotów zbiorowych

Odpowiedzialność podmiotów zbiorowych

Ustawa z dnia 28 października 2002 roku o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary określa zasady odpowiedzialności za przestępstwa lub przestępstwa skarbowe oraz zasady tej odpowiedzialności.Ustawa zawiera definicję podmiotu zbiorowego, którym jest osoba (...)

Przejęcie zakładu pracy a jego pracownicy

Przejęcie zakładu pracy a jego pracownicy

Coraz częstszą praktyką w obrocie gospodarczym jest łączenie się przedsiębiorców oraz przejmowanie mniejszych przedsiębiorstw przez większe. Połączenia takie mają wpływ nie tylko na łączące się przedsiębiorstwa, ale także na sytuację prawną i materialną zatrudnionych w obu (...)

Zatarcie skazania na karę pozbawienia wolności

Zatarcie skazania na karę pozbawienia wolności

16 grudnia 2020 r. Trybunał Konstytucyjny ogłosił orzeczenie (sygn. akt SK 26/16) w sprawie skargi konstytucyjnej K. L. dotyczącej wyłączenia możliwości zatarcia skazania na karę pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania za przestępstwo przeciwko wolności (...)

Zatarcie skazania na karę pozbawienia wolności

Zatarcie skazania na karę pozbawienia wolności

16 grudnia 2020 r. Trybunał Konstytucyjny ogłosił orzeczenie (sygn. akt SK 26/16) w sprawie skargi konstytucyjnej K. L. dotyczącej wyłączenia możliwości zatarcia skazania na karę pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania za przestępstwo przeciwko wolności seksualnej (...)

Stosowanie ustawy o STIR

Stosowanie ustawy o STIR

STIR (system teleinformatyczny izby rozliczeniowej) umożliwia wymianę informacji między systemem bankowym a Krajową Administracją Skarbową (KAS) i zapobiega wyłudzeniom skarbowym, których najczęściej dokonują zorganizowane grupy przestępcze. STIR już działa Przykładem jego sprawnego (...)

Doprowadzenie do upadłości spółki przez funkcjonariuszy Urzędu Celnego - opinia prawna

Doprowadzenie do upadłości spółki przez funkcjonariuszy Urzędu Celnego - opinia prawna

Stan faktyczny Moja firma, gdy byłem prezesem jej zarządu, zakupywała alkohol etylowy skażony do produkcji preparatów chemicznych. W toku jednej z kontroli prowadzonej przez Urząd Celny zarzucono nam "odkażanie" alkoholu etylowego, co w konsekwencji doprowadziło do zamknięcia składu (...)

Szkoda w majątku spółki - opinia prawna

Szkoda w majątku spółki - opinia prawna

Stan faktyczny FIRMA X działająca jako spółka z o.o. (świadcząca usługi niematerialne) ma 6 wspólników, z których 5 jest członkami zarządu. Zatrudnia 25 osób na umowy o pracę, w których podstawa jest na poziomie minimalnego wynagrodzenia plus premia uznaniowa. W latach 2003-2005 (...)

Zaostrzony Kodeks karny skarbowy!

Zaostrzony Kodeks karny skarbowy!

Od 17 grudnia 2005 r. zaczyna obowiązywać ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny skarbowy oraz niektórych innych ustaw. Wydłużenie przedawnienia Nowelizacja przewiduje wydłużenie okresów przedawnienia – również do czynów popełnionych przed wejściem w życie (...)

Jak zostać pracownikiem ochrony?

Jak zostać pracownikiem ochrony?

  Kto może zajmować się ochroną osób i mienia?    Zgodnie przepisami, zadania ochrony osób i mienia realizowane przez wewnętrzne służby ochrony (czyli uzbrojone i umundurowane zespoły pracowników przedsiębiorców lub jednostek organizacyjnych, powołane (...)

Który sąd osądzi przestępcę?

Który sąd osądzi przestępcę?

  Rozdział 1 działu II Kodeksu postępowania karnego (dalej: k.p.k.) określa właściwość i skład sądu karnego. W których sprawach orzeka sąd rejonowy? Właściwość sądów jest wyznaczana przez przedmiot orzekania, a nie przez ilość wysiłku organizacyjnego czy intelektualnego, (...)

Przetwarzanie danych przy rekrutacji pracowników a RODO

Przetwarzanie danych przy rekrutacji pracowników a RODO

Jak potencjalni pracodawcy powinni przetwarzać dane osobowe kandydatów do pracy zgodnie z RODO, czyli ogólnym rozporządzeniem o ochronie danych? Jakie dane kandydatów mogą pozyskiwać i jak długo mogą je przetwarzać? Rekrutacja po nowemu 25 maja 2018 roku we wszystkich (...)

Rozliczenia małżonków po ustaniu ustroju wspólności majątkowej małżeńskiej z tytułu nakładów i wydatków związanych z budową budynku mieszkalnego na gruncie jednego z małżonków

Rozliczenia małżonków po ustaniu ustroju wspólności majątkowej małżeńskiej z tytułu nakładów i wydatków związanych z budową budynku mieszkalnego na gruncie jednego z małżonków

Częstym przypadkiem z jakim spotykamy się na kanwie spraw związanych z podziałem majątku wspólnego małżonków jest sytuacja, w której małżonkowie wspólnie dokonują budowy budynku mieszkalnego na nieruchomości stanowiącej majątek osobisty jednego z nich. W sytuacji (...)

Na jaką ochronę mogą liczyć świadkowie koronni?

Na jaką ochronę mogą liczyć świadkowie koronni?

23 listopada 2006 r. wchodzi w życie rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 18 października 2006 r. w sprawie udzielania ochrony i pomocy świadkom koronnym i innym uprawnionym osobom. Zastępuje ono dotyczczas obowiązujące rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 1998 r. w sprawie (...)

Kiedy prowadzi się śledztwo, a kiedy dochodzenie w sprawie karnej?

Kiedy prowadzi się śledztwo, a kiedy dochodzenie w sprawie karnej?

  W jakich sprawach prowadzi się dochodzenie? Dochodzenie jest uproszczoną formą prowadzenia postępowania przygotowawczego (przedsądowego) w sprawie karnej. Generalnie można powiedzieć, iż jest ono prowadzone w drobniejszych sprawach. Zgodnie z art. 325b § 1 K.p.k., dochodzenie prowadzi (...)

Reaguj na przemoc wobec dzieci – to Twój obowiązek!

Reaguj na przemoc wobec dzieci – to Twój obowiązek!

Karna ochrona dzieci 13 lipca weszły w życie przepisy zapewniające lepszą prawnokarną ochronę dzieci przed najcięższymi przestępstwami. Kary dla przestępców będą nie tylko surowsze, ale przede wszystkim przepisy wprowadzają prawny obowiązek zawiadamiania organów ścigania (...)

Uporczywe nękanie - stalking, czyli co grozi stalkerowi?

Uporczywe nękanie - stalking, czyli co grozi stalkerowi?

Wraz z rozwojem techniki coraz więcej osób staje się ofiarami uporczywego nękania. Jak się bronić przed stalkerem? Stalking – czyli co? "Stalking" to określenie pochodzące z języka angielskiego i oznacza „skradanie się” lub „podchody”. Pod koniec lat (...)

Prokuratura uderza w mafie VAT-owskie

Prokuratura uderza w mafie VAT-owskie

Wytyczne Prokuratora Generalnego dotyczące postępowań o wyłudzanie nienależnego zwrotu podatku VAT Prokurator Generalny wydał wytyczne w sprawie zasad prowadzenia postępowań przygotowawczych w sprawach o przestępstwa związane z procederem wyłudzania nienależnego zwrotu podatku od towarów (...)

Z jakich przyczyn pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika?

Z jakich przyczyn pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika?

Uzasadnione i nieuzasadnione przyczyny rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia Kodeks pracy daje zarówno pracownikowi, jak i pracodawcy prawo rozwiązania stosunku pracy bez wypowiedzenia. Rozwiązanie może być dokonane tak z przyczyn zawinionych, jak i niezawinionych. Prawidłowe wypowiedzenie (...)

Zapytaj prawnika:

Dodaj załącznikDodaj załącznik

Oświadczenia i zgody RODO:


PORADY PRAWNIKA

Strona podmiotowa przestępstwa urzędniczego, opisanego w art. 231 Kodeksu karnego

Strona podmiotowa przestępstwa urzędniczego, opisanego w art. 231 Kodeksu karnego

Jak wygląda strona podmiotowa przestępstwa urzędniczego, opisanego w art. 231 Kodeksu karnego? Strona podmiotowa przestępstwa określonego w art. 231 pr. 1 k.k. może mieć charakter umyślności w obu postaciach, co oznacza, że funkcjonariusz publiczny musi obejmować swoim zamiarem (...)

Status pokrzywdzonego przestępstwem z art. 231 kk

Status pokrzywdzonego przestępstwem z art. 231 kk

Zawiadomiłem prokuraturę o popełnieniu przestępstwa przez wójta z art. 231 par. 1 kk - niedopełnienia obowiązków i nieudostępnienia obowiązkowej informacji w BIP. Wójt publikuje informacje wybiórczo. Nie publikuje w szczególności informacji o stanie majątku gminy, pożytkach z tego majątku (...)

Zlekceważone powiadomienie o przestępstwie

Zlekceważone powiadomienie o przestępstwie

Złożyłem zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa z art. 233 kk. Współwłaściciele naszej nieruchomości wspólnej celem uzyskania postanowienia jak i decyzji w Powiatowym Inspektoracie Nadzoru Budowlanego złożyli niezgodne ze stanem faktycznym oświadczenie do dysponowania nieruchomością (...)

Byłam nagrywana przez mojego męża bez mojej zgody.

Byłam nagrywana przez mojego męża bez mojej zgody.

Mój mąż bez mojej zgody zamontował kamery w naszym domu. Dowiedziałam się o tym przypadkiem, korzystając z komputera mojego męża natknęłam się na nagrania. Co mogę zrobić w sytuacji, kiedy bez mojej zgody mój mąż mnie nagrywał? Niniejsza opinia została sporządzona na podstawie przepisów (...)

Wypadek przy pracy a odpowiedzialność służby BHP

Wypadek przy pracy a odpowiedzialność służby BHP

Jestem zatrudniony na umowę o prace na czas nieokreślony na stanowisku Specjalista d/s BHP (na pełny etat przy zatrudnienia około 210 osób). W lipcu 2006 powierzono mi ustnie obowiązki Kierownika Działu Technicznego odpowiedzialnego za stan maszyn na zakładzie (powołując się na doktryny i (...)

Dochodzenie a śledztwo w procesie karnym

Dochodzenie a śledztwo w procesie karnym

Czym różni się z definicji dochodzenie od śledztwa? Po jakim terminie przedawniają się przestępstwa z art. 286 par. 1 k.k. (oszustwo)? Art. 286 § 1 kodeksu karnego stanowi, że kto w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadza inną osobę do niekorzystnego rozporządzenia własnym (...)

Kurator spółki jako pracodawca

Kurator spółki jako pracodawca

Nie bardzo rozumiem sformułowanie, wydaje się, cyt.: \" Naszym zdaniem wydaje się, że kurator pełni rolę osoby wykonującej pewne czynności za pracodawcę a zatem może być podmiotem tego rodzaju przestępstwa.\" Jakie są to \"pewne czynności\" wykonywane przez kuratora za pracodawcę? Czy (...)

Mataczenie postępowania karnego

Mataczenie postępowania karnego

Co to jest mataczenie śledztwa? Jak można to udowodnić i do kogo zgłosić (policja, prokurator)? Jaki art. kodeksu karnego odpowiada za ten czyn i jaką przewiduje karę? Czy jest ścigany z urzędu, czy z może być również z powództwa cywilnego? Mataczenie to słowo z języka potocznego. Może (...)

Przekazanie sprawy do innej prokuratury a policja

Przekazanie sprawy do innej prokuratury a policja

Pełnomocnik pokrzywdzonego złożył zawiadomienie do prokuratury. Ponieważ jednak pokrzywdzony znany jest prokuratorom tej prokuratury (za miejsce popełnienia przestępstwa uznano miejsce zamieszkania pokrzywdzonego i do prokuratury w tym mieście przekazano zawiadomienie), więc prokurator okręgowy (...)

Uszkodzenie mienia na szkodę najemcy

Uszkodzenie mienia na szkodę najemcy

Wynajmuję mieszkanie w bloku i miało miejsce takie zdarzenie. Podczas opuszczanie zabawy w gminie udałem się do domu. Po wyjściu z samochodu zauważyłem, że ktoś za mną idzie w związku z tym przyspieszyłem kroku i zamknąłem. Po 10 minutach 3 osobników w kapturach zaczęło uderzać w drzwi (...)

Tryb uproszczony i zwykły w procesie karnym

Tryb uproszczony i zwykły w procesie karnym

Czym różni się proces jeśli na akcie oskarżenia zaznaczone jest postępowanie w trybie uproszczonym od np. trybu zwykłego? Czy któryś jest korzystniejszy dla oskarżonego? Dlaczego to jest istotne w całej sprawie? Zasadą jest, że w postępowaniu uproszczonym stosuje się przepisy o postępowaniu (...)

Istotna szkoda w rozumieniu art. 231 § 3 Kodeksu karnego

Istotna szkoda w rozumieniu art. 231 § 3 Kodeksu karnego

Jaką szkodę należy uznać za istotą w rozumieniu art. 231 § 3 Kodeksu karnego? W Kodeksie brakuje bliższego określenia, jaką szkodę należy uznać za istotną. Można zakładać, że będzie to każda szkoda, której nie można ocenić jako drobnej, a więc (...)

Kompetencje do składania wniosku o ukaranie

Kompetencje do składania wniosku o ukaranie

Funkcjonariusze Straży Granicznej mają ograniczony zakres co do nakładania grzywien w formie mandatu karnego i mogą karać tylko za wykroczenia wymienione w rozporządzeniu MSWiA z dnia 1 sierpnia 2005 roku (Dz.U. 2005 r. Nr 157, poz.1321). Czy są uprawnieni do składania wniosku do sądu o ukaranie (...)

Dobra prawne chronione przez art. 231 Kodeksu karnego

Dobra prawne chronione przez art. 231 Kodeksu karnego

Jakie dobra prawne chroni art. 231 Kodeksu karnego, określający odpowiedzialność karną funkcjonariuszy publicznych? Przedmiotem ochrony w art. 231 Kodeksu karnego jest jakiekolwiek dobro prawne, bez względu na to, czy należy ono do sfery prywatnej czy sfery publicznej. Bezpośrednio chronionym (...)

Zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa

Zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa

Zawiadomiłem prokuraturę o popełnieniu przestępstwa potwierdzenia nieprawdy funkcjonariuszowi publicznemu jakim jest komornik przez byłą żonę i podałem dowody, które posiadam na ten fakt, jednocześnie występując o takie, których sam nie mogę uzyskać, jak historia moich wpłat alimentacyjnych (...)