Odpowiedź prawnika: Ubezwłasnowolnienie brata
Wniosek o ubezwłasnowolnienie składa się do Sądu Okręgowego, uprawnionym do jego złożenia jest również rodzeństwo osoby, która ma być ubezwłasnowolniona. Ubezwłasnowolnienie częściowe może nastąpić, gdy osobie potrzebna jest pomoc do prowadzenia jej spraw, a nie ma potrzeby ubezwłasnowolnić jej całkowicie. Orzeka się je tylko dla dobra ubezwłasnowolnionego. Dla ubezwłasnowolnionego częściowo ustanawia się kuratora. W toku postępowania osoba, która ma być ubezwłasnowolniona, musi być zbadana przez jednego lub więcej biegłych lekarzy psychiatrów (553 kpc). Sąd może, jeżeli na podstawie opinii dwóch biegłych lekarzy uzna to za niezbędne, zarządzić oddanie osoby, która ma być ubezwłasnowolniona, pod obserwację w zakładzie leczniczym na czas nie dłuższy niż sześć tygodni. W wyjątkowych wypadkach sąd może termin ten przedłużyć do trzech miesięcy. Również przed ubezwłasnowolnieniem sąd powinien taką osobę wysłuchać. Rezultatem ubezwłasnowolnienia częściowego jest utrata pełnej zdolności do czynności prawnych. Skutki ubezwłasnowolnienia opisuje artykuł Kto i w jakich okolicznościach może zostać ubezwłasnowolniony? Skutki ubezwłasnowolnienia Taka osoba nie może dokonywać jednostronnych czynności prawnych (np. testamentu), a na inne czynności musi uzyskać zgodę kuratora. Nie dotyczy to dysponowania swoim zarobkiem (chyba, że sąd opiekuńczy zabroni dysponowania nim) oraz dokonywania drobnych, bieżących czynności życia codziennego (w tym gry w totolotka oraz kupowania gazet z krzyżówkami-chociaż w tym przypadku sąd powinien rozważyć, czy intensywność zawierania drobnych umów nie powoduje zakwalifikowania ich jako w sumie przekraczających zakres drobnych, bieżących spraw życia codziennego). Kurator na wszelkie ważniejsze czynności dotyczące osoby i majątku ubezwłasnowolnionego powinien uzyskać zgodę sądu opiekuńczego. Zarządza majątkiem tej osoby tylko wtedy, gdy sąd opiekuńczy tak postanowi w postanowieniu kończącym sprawę. Kurator, jeżeli sąd nie zwolni go z tego obowiązku, sporządza inwentarz majątku osoby będącej pod jego pieczą oraz przedstawia go sądowi opiekuńczemu. Zgodnie z art. 166 kro dotyczącego opiekuna, opiekun zobowiązany jest w terminach oznaczonych przez sąd, nie rzadziej niż co roku, przedstawiać sądowi rachunki z zarządu majątkiem osoby ubezwłasnowolnionej i sprawozdania dotyczące tej osoby. Zgodnie z kolei z art. 178 kro w zakresie nie uregulowanym stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące opiekuna. Wniosek o ubezwłasnowolnienie podlega opłacie stałej 40 zł (art. 23 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych).
