Odpowiedź prawnika: VAT a transakcja łańcuchowa
W przedstawionym stanie faktycznym mamy do czynienia z tzw. transakcją łańcuchową, która to transakcja polega na tym, iż kilka podmiotów dokonuje sprzedaży tego samego towaru, przy czym towar jest wydawany przez pierwszy podmiot biorący udział w transakcji bezpośrednio ostatniemu.
W związku z tym, zgodnie z art. 7 ust. 8 ustawy o podatku od towarów i usług, w przypadku takiej transakcji uznaje się, że dostawy towarów dokonał każdy z podmiotów biorący udział w tych czynnościach. Zatem w przedmiotowej sprawie podmiot włoski dokona dostawy na rzecz podatnika polskiego, a podatnik polski dokona dostawy na rzecz podmiotu rosyjskiego, mimo iż faktycznie towar trafi bezpośrednio od firmy włoskiej do ostatecznego nabywcy, czyli podmiotu rosyjskiego (uznajemy, iż podmiot litewski nie działa jako strona w transakcji).
Stosownie do art. 22 ust. 2 cyt. ustawy, w przypadku gdy kilka podmiotów dokonuje dostawy tego samego towaru w ten sposób, że pierwszy z nich wydaje ten towar bezpośrednio ostatniemu w kolejności nabywcy, przy czym towar ten jest wysyłany lub transportowany, to wysyłka lub transport tego towaru jest przyporządkowana tylko jednej dostawie; jeżeli towar jest wysyłany lub transportowany przez nabywcę, który dokonuje również jego dostawy, przyjmuje się, że wysyłka lub transport jest przyporządkowana dostawie dokonanej dla tego nabywcy, chyba że nabywca ten udowodni, że wysyłkę lub transport towaru należy zgodnie z zawartymi przez niego warunkami dostawy przyporządkować jego dostawie.
W związku z tym miejsce dostawy powinno zostać określone na podstawie art. 22 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, zgodnie z którym w przypadku towarów wysyłanych lub transportowanych przez dokonującego ich dostawy, ich nabywcę lub przez osobę trzecią - miejscem dostawy towarów jest miejsce, w którym towary znajdują się w momencie rozpoczęcia wysyłki lub transportu do nabywcy.
W przedstawionym stanie faktycznym transport nie jest organizowany przez polskiego podatnika, a więc wysyłka i transport nie są przyporządkowane jego dostawie. Dla dostaw objętych transakcją seryjną, którym nie jest przypisana wysyłka lub transport, ich miejsce opodatkowania ustala się zgodnie z art. 22 ust. 3 ustawy o VAT. Dostawę objętą transakcją łańcuchową, która następuje po wysyłce lub transporcie towarów, uznaje się za dokonaną w miejscu zakończenia wysyłki lub transportu towarów. Mając na uwadze powyższe, należy stwierdzić, iż dostawa towarów dokonana przez polskiego podatnika nie będzie podlegała opodatkowaniu na terytorium Polski, gdyż nie występuje w tym przypadku ani wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów, ani eksport towarów.
Reasumując, należy wnioskować, że towar zakupiony przez polski podmiot na terytorium innego państwa członkowskiego UE, a następnie przewieziony poza terytorium Wspólnoty nie będzie stanowił podstawy do rozliczenia w podatku od towarów i usług w Polsce.
