Komornicze zajęcie rachunku bankowego a bieżące wypłaty wynagrodzeń - opinia prawna

Stan faktyczny

W trakcie trwania zajęcia egzekucyjnego bank realizował liczne wypłaty z rachunku dłużnika tj.: wynagrodzenia pracownicze, składki (związki zawodowe, stowarzyszenia inżynierów i techników, orkiestry zakładowej, klubu sportowego, spółdzielczej kasy oszczędnościowej, polisa ubezpieczeniowa), PZU, ZUS, Urząd Skarbowy. Mam wątpliwości czy bank nie naruszył warunków zajęcia, bowiem dokonał blokady rachunku bankowego na okres nieprzerwanie 8 m-cy nie przekazując w tym czasie żadnych kwot komornikowi. Wypłaty na w/w cele nie mają moim zdaniem związku z bieżącymi wynagrodzeniami za pracę. Zarzuciłem bankowi, że nie zastosował się do rygoru zajęcia egzekucyjnego, stosując tzn. „akumulacji środków”. Powołane przez bank art. 889 i nast. kpc nie definiują pojęcia akumulacji środków na wynagrodzenia, lecz odnoszą się do bieżących wypłat za wynagrodzenie za pracę. Proszę o wytłumaczenie czy taka akumulacja może trwać nieprzerwanie przez okres 8-iu miesięcy? Czy bank może nie przekazywać komornikowi kwot znajdujących się na rachunku dłużnika po dniu, w którym następowała wypłata wynagrodzeń (wolne środki)? Bank uzasadnia swoje działanie celem przepisów, jakim jest  ochrona wynagrodzenia i powołuje się na to, że bez zabezpieczenia środków  na wynagrodzenia dojdzie do unieruchomienia przedsiębiorstwa, którego rachunek bankowy został zajęty.

Porady prawne

Opinia prawna

Niniejsza opinia prawna została sporządzona na podstawie ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. 1964 r., Nr 43, poz. 296 ze zmianami).

Zgodnie z art. 890 § 2 Kodeksu postępowania cywilnego (KPC), wynikający z zajęcia wierzytelności z rachunku bankowego zakaz wypłat z tego rachunku nie dotyczy bieżących wypłat na wynagrodzenie za pracę (w tym także dla członków i ich domowników w rolniczych spółdzielniach produkcyjnych, rolniczych spółdzielniach specjalistycznych oraz spółdzielniach osób fizycznych prowadzących gospodarstwo rolne, zrzeszonych w Centralnym Związku Kółek i Organizacji Rolniczych):

§ 1. Zajęcie wierzytelności z rachunku bankowego, w tym rachunku bankowego obejmującego wkład oszczędnościowy dłużnika jest dokonane z chwilą doręczenia bankowi zawiadomienia o zakazie wypłat z tego rachunku i obejmuje również kwoty, które nie były na rachunku bankowym, w tym rachunku bankowym obejmującym wkład oszczędnościowy w chwili jego zajęcia, a zostały wpłacone na ten rachunek po dokonaniu zajęcia.

§ 2.  Wynikający z zajęcia wierzytelności z rachunku bankowego zakaz wypłat z tego rachunku nie dotyczy bieżących wypłat na wynagrodzenie za pracę wraz z podatkami i innymi ciężarami ustawowymi oraz na zasądzone alimenty i renty o charakterze alimentacyjnym zasądzone tytułem odszkodowania - do wysokości przeciętnego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski” na podstawie art. 20 pkt 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353, z późn. zm. ). Wypłata na wynagrodzenie za pracę następuje po złożeniu komornikowi odpisu listy płac lub innego wiarygodnego dowodu, a wypłata na alimenty i renty alimentacyjne - tytułu wykonawczego stwierdzającego obowiązek dłużnika do płacenia alimentów lub renty.

§ 2[1].  Bank dokonuje wypłat, o których mowa w § 2, na podstawie zezwolenia komornika. Wypłaty na alimenty i renty alimentacyjne następują do rąk uprawnionego do tych świadczeń.

Istota przedstawionego problemu sprowadza się do ustalenia znaczenia „bieżących wypłat na wynagrodzenia za pracę”. W doktrynie i orzecznictwie wskazuje się jedynie, że należy odróżnić wynagrodzenie bieżące od wynagrodzenia zaległego (tak w szczególności wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 1 lutego 1996r. I Acr 13/96, OSA 1996/7-8 poz. 41 str. 72 oraz Z. Świeboda w komentarzu do cz. II KPC „Postępowanie zabezpieczające i egzekucyjne”, Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa 1994, s. 184). Ustawodawca w KPC nie definiuje tego pojęcia, w tym również pojęcia „bieżący”. W związku z tym należy przyjąć potoczne znaczenie tego słowa. Słownik języka polskiego pojęcie „bieżący” definiuje następująco: trwający, teraźniejszy, przypadający na chwilę obecną, codzienny. Oznacza to, że bieżące wypłaty należy odróżnić od wypłat nie tylko zaległych, ale również przyszłych. Przyszłe wypłaty na wynagrodzenia to zarówno wierzytelności pracowników jeszcze niewymagalne jak i wierzytelności przyszłe. Przez bieżące wypłaty należałoby zatem rozumieć wypłaty przypadające na chwilę obecną, czyli w tym czasie, kiedy pracodawca występuje o dokonanie wypłaty z rachunku, przedkładając jednocześnie odpis listy płac lub inny wiarygodny dokument.

Jeśli zatem wynagrodzenia za pracę są wypłacane pracownikom np. do 10 dnia miesiąca następującego po miesiącu wykonywanej pracy to wydaje się, że zasadnym jest przyjęcie, że po zakończeniu miesiąca i najpóźniej 10 dnia następnego miesiąca można mówić o bieżących wypłatach na wynagrodzenia za pracę. Przyjmując taką interpretację należy uznać, że pisma kierowane przez pracodawcę (dłużnika) do banku o „akumulację” (czyli inaczej mówiąc zgromadzenie) pieniędzy na wynagrodzenia dla pracowników, które były wypłacane po miesiącu od dnia złożenia pisma nie stanowiły wniosków o „bieżące wypłaty na wynagrodzenia za pracę”, lecz przyszłe wypłaty na wynagrodzenia. Nie ma podstawy prawnej do gromadzenia przez bank na rachunku bankowym dłużnika środków na przyszłe wynagrodzenia za pracę. Zgodnie z art. 889 § 1 pkt 1 kpc komornik wzywa bank, aby nie dokonywał wypłat z rachunku bez zgody komornika do wysokości zajętej wierzytelności, lecz przekazał bezzwłocznie zajętą kwotę na pokrycie należności albo zawiadomił komornika w terminie siedmiu dni o przeszkodzie do przekazania zajętej kwoty. W związku z tym bank powinien bez zbędnej zwłoki przekazać środki zgromadzone na rachunku bankowym komornikowi do wysokości zaspokajanej wierzytelności. Tego jednak nie czynił.

Ustawodawca nie definiuje w kpc również wynagrodzenia za pracę. Art. 890 § 2 kpc wskazuje jednak, zakaz wypłat  z rachunku nie dotyczy bieżących wypłat na wynagrodzenie za pracę wraz z podatkami i innymi ciężarami ustawowymi.

Nie ma podstaw do tego, by ograniczać wynagrodzenie za pracę do wynagrodzenia netto. Przyjąć należy, że jest to nie tylko świadczenie płacone bezpośrednio pracownikowi, ale również odprowadzany od tego wynagrodzenia podatek dochodowy do Urzędu Skarbowego jak i składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne do ZUS. Pod pojęciem wynagrodzenia za pracę nie mieszczą się jednak składki, o których Pan wspomina w stanie faktycznym pod warunkiem, że nie stanowią one wynagrodzenia za świadczoną pracodawcy pracę albo nie stanowią składników wynagrodzenia, który pracownik zdecydował się przeznaczyć np. na utrzymanie związków zawodowych. Ze zwrotu „PZU” (zawartego w stanie faktycznym) trudno wywnioskować jaki charakter ma to świadczenie. Jeśli były to składki ubezpieczeniowe opłacane z wynagrodzenia za pracę to należy je kwalifikować jako składnik tego wynagrodzenia.

Zgodnie z art. 892 § 1 KPC bank, który naruszył przepisy dotyczące obowiązków banku w zakresie egzekucji z rachunków bankowych odpowiada za wyrządzoną przez to wierzycielowi szkodę. 


Michał Włodarczyk

Radca Prawny

Zajmuje się sprawami osób fizycznych jak również przedsiębiorców. Posiada rozległe doświadczenie w poradnictwie w sprawach życiowych osób fizycznych jak również profesjonalnych problemów prawnych przedsiębiorców. Bazując na swoim doświadczeniu skutecznie doradza w sprawach osób fizycznych jak i przedsiębiorców zawsze dbając o praktyczną stronę problemów prawnych z jakimi zwracają się do niego jego klienci.

Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne

Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?


Masz inne pytanie do prawnika?

 

Komentarze

  • piotrowski 2019-01-22 22:01:25

    po prostu rospiepszyć ih dla przykładu dośę morze czegoś nauczom

  • chrumka 2013-12-21 15:32:26

    Witam - mam zadłuzenie i komornik zajął mi konto bankowe. Na konto wpływaja tylko alimenty na moja trzy letnia corke. omornik ten znajduje się we Wrocławiu to ponad 100km. od mojego miejsca zamieszkania. Z tego co wiem i co mowia prawnicy i inny komornik nie mozna zajac alimentow ani innych swiadczen z mops. owszem dług mam i będe go spłacac ale pieniadze sa dziecka. Dzwoniac do tamtego komornika jego sekretarki taze mowia ze alimenty nie sa zajete tylko konto i bank ma mi wypłacic te pieniadze lecz bank mowi nie. co mam zrobic w takiej sytuacji?

  • Piotr 2013-03-25 12:31:31

    Witam-mam zadłużenie i komornik wszedl mi na pensje-dostaję 50% tj.1003 zł przelewem na konto.Trwa to od 4 miesięcy.Własnie dostałem zawiadomienie o zajęciu konta bankowego i zakazie wypłat.A na to konto wpływało to połowę pensji.Wychodzi na to ze zabiera mi 100%.Płace 300 zł alimentów do ręki,wynajmuję mieszkanie(jestem rozwiedziony)Czy to możliwe aby mozna przejąć wszystkie moje pieniądze-za co mam życ?Jakie jest wyjscie?

  • Janina 2012-02-06 15:00:24

    Tak mam Komornika mam potrocenia ZUS rety rodzinej na konto komornika ,a reszte renty wpływa na konto Lukas Bank ale zostały zablokowane przez komornika czy to jest zgodne z prawem poniewaz ja zostaję bez srodków do życia , byłam u Komornika żeby mi odblokował pisałam podanie to było 30-01-2012 do dzisiaj Bank mi nie odblokował pomimo wysłania pisma do banku ,co tu jest nie zgodne z prawem prosze o pomoc ja na dzień dzisiejszy nawet niemam na chleb ,a mieszkam 20 km od Szczecina nawet na autobus mnie nie stac ,a poniewaz tu mieszkają nie zamorzni ludzie wiec nie ma nawet skad porzyczyc.


Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika