Darmowych porad prawnych nie można opodatkować
Kancelaria działająca pro bono nie musi płacić fiskusowi podatku VAT od darmowych usług.
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego (sygn. I FSK 326/09) daje zielone światło dla bezpłatnych usług prawnych w Polsce. Sąd uznał bowiem, że darmowa pomoc prawna nie jest opodatkowana VAT.
W sporze z fiskusem kancelaria argumentowała, że prowadzona przez nią darmowa pomoc to element strategii marketingowej. Wobec tego stanowi element związany z działalnością kancelarii i zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy o VAT nie powinna być opodatkowana.
- Związek ten polega na wywieraniu pozytywnego wrażenia na potencjalnych i aktualnych klientach oraz budowaniu pozytywnego wizerunku jako kancelarii prawnej zaangażowanej w działalność Pro Bono – uzasadniali przed sądem przedstawiciele kancelarii.

Skarżąca zaznaczyła również, że w związku z obowiązującym zakazem reklamy usług prawniczych stosuje się inne, dopuszczalnie z punktu widzenia prawnego strategie służące budowaniu wizerunku. Tego typu strategią jest właśnie działalność o charakterze Pro Bono.
Kancelaria podpisała więc umowę o świadczeniu bezpłatnych usług na rzecz organizacji pozarządowych. Fundacja, z którą porozumienie zawarto, miała w zamian informować o podjętych przez kancelarię sprawach media, zamieszczać logo kancelarii na swoich stronach oraz w materiałach promocyjnych.
Według Ministra Finansów, w sytuacji gdy świadczone są usługi nieodpłatnej pomocy prawnej przez podmiot zajmujący się komercyjnie świadczeniem takich usług, nie można o takim świadczeniu usługi mówić, iż jest ona związana z prowadzeniem przedsiębiorstwa.
Świadczenie takiej usługi nie wynika bowiem z istoty prowadzonego przedsiębiorstwa, lecz stanowi usługę samą w sobie, która z chęci przedsiębiorcy stała się nieodpłatna – twierdził resort.
Ministerstwo stało na stanowisku, że o usłudze związanej z prowadzeniem przedsiębiorstwa można by mówić jedynie wtedy, gdyby funkcjonowanie przedsiębiorstwa bez świadczenia takiej usługi nie było możliwe.
- Usługa bezpłatnej pomocy prawnej stanowi przedmiot działalności, nie jest zaś związana z funkcjonowaniem przedsiębiorstwa jako takiego – czytamy w uzasadnieniu wyroku zdanie resortu finansów.
Naczelny Sąd Administracyjny przyznał rację kancelarii. Swoje zdanie uzasadnił tym, że nieodpłatne usługi można opodatkować tylko wtedy, gdy zostały spełnione dwa warunki: podatnik miał prawo do odliczenia VAT przy zakupach związanych z tymi usługami i świadczenie nie jest związane z przedsiębiorstwem.
Zdaniem sądu związek między świadczeniem usług pro bono z działalnością kancelarii występuje przy działaniach marketingowych, polegających na budowaniu wizerunku. Działalność taka nie powinna zatem podlegać VAT.
Dariusz Madejski, e-prawnik.pl
Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne
Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?