Kto zawiera umowę o kredyt konsumencki i czego ona dotyczy?
Ustawa ta reguluje zasady udzielania kredytu konsumentom, czyli osobom fizycznym, które zawierają umowy z przedsiębiorcami w celu bezpośrednio niezwiązanym z działalnością gospodarczą. Drugą stroną umowy są przedsiębiorcy, którzy podlegają tej ustawie tylko wówczas, gdy kredyt jest udzielany w zakresie ich działalności. Przedsiębiorcy nazywani są kredytodawcami.
Kredytem w rozumieniu ustawy jest zatem w szczególności:
- umowa pożyczki,
- umowa kredytu w rozumieniu przepisów prawa bankowego,
- umowa o odroczeniu konsumentowi terminu spełnienia świadczenia pieniężnego,
- umowa, na mocy której świadczenie pieniężne konsumenta ma zostać spełnione później niż świadczenie kredytodawcy (np. sprzedaż na raty)
Kredyt może być jednak udzielany w jakiejkolwiek innej postaci, byle jedną stroną był konsument, drugą przedsiębiorca określony wyżej, a kredyt udzielany był na cele niezwiązane z działalnością gospodarczą.
Ustawy nie stosuje się jednak do umów o kredyt konsumencki:
- o wysokości większej niż 80.000 zł albo równowartości tych kwot w innej walucie niż waluta polska,
- na mocy których konsument nie jest zobowiązany do zapłaty oprocentowania ani innych kosztów związanych z udzieleniem lub spłatą kredytu konsumenckiego.
Ustawy nie stosuje się także do umów o kredyt konsumencki:
- w postaci nieprzewidzianego w umowie, utrzymującego się za zgodą kredytodawcy przez okres co najmniej trzech miesięcy, ujemnego salda
- dotyczących odpłatnego korzystania z rzeczy lub praw, jeżeli umowa nie przewiduje przejścia własności rzeczy lub praw na konsumenta,
- w postaci odroczenia terminu płatności za świadczenie niepieniężne, którego przedmiotem jest stałe lub sukcesywne dostarczanie energii elektrycznej, ciepła, paliw gazowych, wody, odprowadzenia nieczystości, wywóz śmieci lub świadczenie innych usług, jeżeli konsument zobowiązany jest do zapłaty za spełnione świadczenie w ustalonych odstępach czasu w trakcie trwania umowy,
- przewidujących limit zadłużenia pożyczek i kredytów odnawialnych w rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowym lub w innych rachunkach oszczędnościowych innych niż rachunki kredytowe
W jakiej formie powinna być zawarta umowa o kredyt konsumencki?
Umowa o kredyt konsumencki powinna być zawarta na piśmie, chyba że odrębne przepisy przewidują inną szczególną formę. Kredytodawca jest zobowiązany niezwłocznie doręczyć konsumentowi umowę.
Umowa powinna zawierać następujące dane:
- imię, nazwisko konsumenta i jego adres oraz imię, nazwisko (nazwę) i adres (siedzibę) kredytodawcy, a gdy kredytodawcą jest osoba prawna - także określenie organu, który zarejestrował działalność kredytodawcy, i numer w rejestrze, pod którym kredytodawca został wpisany,
- wysokość kredytu,
- zasady i terminy spłaty kredytu,
- roczną stopę oprocentowania oraz warunki jej zmiany,
- opłaty i prowizje oraz inne koszty związane z udzieleniem kredytu, w tym opłatę za rozpatrzenie wniosku kredytowego oraz tzw. opłatę przygotowawczą (opłatę na przygotowanie i zawarcie umowy kredytowej), będące elementem całkowitego kosztu kredytu, oraz warunki ich zmiany,
- informację o całkowitym koszcie kredytu (p. dalej) i rzeczywistej rocznej stopie oprocentowania (p. dalej),
- sposób zabezpieczenia, jeżeli umowa je przewiduje, oraz opłaty należne kredytodawcy z tego tytułu,
- informację o pozostałych kosztach, do których zapłaty zobowiązany jest konsument w związku z zawartą umową,
- informację o łącznej kwocie wszystkich kosztów, opłat i prowizji, do których zapłaty zobowiązany jest konsument,
- informację o uprawnieniu i skutkach przedterminowej spłaty kredytu przez konsumenta,
- informację o terminie, sposobie i skutkach wykonania uprawnienia do odstąpienia od umowy przez konsumenta,
- informację o skutkach uchybienia postanowieniom dotyczącym zasad i terminu spłaty kredytu,
- informację o rocznej stopie oprocentowania zadłużenia przeterminowanego oraz warunki jej zmiany, a także informację o innych kosztach ponoszonych przez konsumenta w związku z niewykonaniem przez niego zobowiązań wynikających z umowy, w tym o kosztach upomnień lub wezwań do zapłaty, kosztach sądowych i postępowania egzekucyjnego.
Całkowity koszt kredytu
Jest to koszt wraz z odsetkami i innymi opłatami i prowizjami, które konsument jest zobowiązany zapłacić za kredyt.
Do całkowitego kosztu kredytu nie wlicza się jednak kosztów:
- które ponosi konsument w związku z niewykonaniem swoich zobowiązań wynikających z umowy o kredyt konsumencki,
- które w związku z nabyciem rzeczy lub usługi ponosi konsument, niezależnie od tego, czy nabycie następuje z wykorzystaniem kredytu,
- prowadzenia rachunku, z którego realizowane są spłaty, oraz kosztów przelewów i wpłat na ten rachunek, chyba że konsument nie ma prawa wyboru podmiotu prowadzącego rachunek, a koszty te przekraczają koszty dla rachunków oszczędnościowych stosowane przez podmiot prowadzący rachunek,
- ustanowienia, zmiany oraz związanych z wygaśnięciem zabezpieczeń i ubezpieczenia, z wyjątkiem kosztów ubezpieczenia spłaty kredytu - wraz z oprocentowaniem i pozostałymi kosztami - na wypadek śmierci, inwalidztwa, choroby lub bezrobocia konsumenta,
- wynikających ze zmiany kursów walut.
Łączna kwota wszystkich opłat, prowizji oraz innych kosztów związanych z zawarciem umowy o kredyt konsumencki, z wyłączeniem udokumentowanych lub wynikających z innych przepisów prawa kosztów, związanych z ustanowieniem, zmianą lub wygaśnięciem zabezpieczeń i ubezpieczeń (w tym kosztów ubezpieczenia spłaty kredytu, o którym mowa w art. 7 ust. 1 pkt 4), nie może przekroczyć 5 % kwoty udzielonego kredytu konsumenckiego.
Rzeczywista roczna stopa oprocentowania
Rzeczywistą roczną stopę oprocentowania, wyrażoną w postaci rocznej stopy procentowej kwoty udzielonego kredytu, kredytodawca oblicza zgodnie ze skomplikowanym wzorem matematycznym zawartym w ustawie.
Jak ustawa chroni konsumenta?
W związku z tym, że konsument jest słabszą stroną w umowie ustawa przewiduje dla niego pewne udogodnienia.
- Konsument jest uprawniony do spłaty kredytu przed terminem określonym w umowie. Termin dokonania spłaty powinien odpowiadać terminom wnoszenia rat określonym w umowie. Jeżeli konsument spłaca kredyt przed terminem, wówczas w przypadku kredytu oprocentowanego - nie jest zobowiązany do zapłaty oprocentowania za okres po spłacie kredytu, a w przypadku kredytu nieoprocentowanego - konsument ma prawo do zmniejszenia zapłaconych kredytodawcy prowizji i opłat proporcjonalnie do okresu, o który skrócono czas korzystania z kredytu.
-
Zastrzeżenie prowizji nie jest dopuszczalne w razie przedterminowej spłaty kredytu. W każdym przypadku ustawa nakłada na kredytodawcę obowiązek rozliczenia się z konsumentem w terminie 14 dni od dnia dokonania,
- Weksel lub czek konsumenta wręczony kredytodawcy w celu spełnienia lub zabezpieczenia świadczenia wynikającego z umowy o kredyt konsumencki powinien zawierać klauzulę "nie na zlecenie".
- Konsument, może, bez podania przyczyny, odstąpić od umowy o kredyt konsumencki w terminie 10 dni od dnia zawarcia umowy. Jeżeli umowa o kredyt konsumencki nie zawierała informacji o uprawnieniu do odstąpienia od umowy, konsument może odstąpić od umowy w terminie 10 dni od dnia otrzymania informacji o prawie odstąpienia od umowy, nie później jednak niż w terminie 3 miesięcy od dnia zawarcia umowy.
Prawo do odstąpienia od umowy nie przysługuje jednak konsumentowi w razie zawarcia umowy o kredyt konsumencki przeznaczony na nabycie rzeczy lub prawa, których cena zależy wyłącznie od ruchu cen na rynku finansowym lub giełdowym.
- Umowę o kredyt konsumencki można także zawrzeć na podstawie umowy zawartej poza lokalem przedsiębiorstwa lub na odległość, jeżeli kredyt konsumencki przeznaczony był na nabycie określonej rzeczy lub usługi. W takim przypadku odstąpienie przez konsumenta od umowy zawartej poza lokalem jest skuteczne także wobec umowy o kredyt konsumencki.
- Szczególne uregulowania dotyczą także wypowiedzenia. Kredytodawca może wypowiedzieć umowę w razie zwłoki konsumenta z zapłatą dwóch pełnych rat kredytu po uprzednim wezwaniu konsumenta, do zapłaty zaległych rat w terminie nie krótszym niż 7 dni od otrzymania wezwania pod rygorem wypowiedzenia umowy. Po spełnieniu tych warunków można wypowiedzieć umowę, jednakże termin jej wypowiedzenia nie może być krótszy niż 30 dni.
- W razie odstąpienia przez konsumenta od umowy, na podstawie której nabył on rzecz lub usługę, z powodu niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, odstąpienie od tej umowy jest skuteczne także wobec umowy o kredyt konsumencki, jeżeli pomiędzy podmiotem, z którym konsument zawarł umowę o nabycie rzeczy lub usługi, a kredytodawcą istnieje umowa, na mocy której kredyt na nabycie rzeczy lub usługi jest dostępny wyłącznie od tego kredytodawcy.
Pamiętaj, że:
- W ogłoszeniach i reklamach dotyczących kredytu konsumenckiego zawierających warunki udzielenia kredytu kredytodawca lub podmiot pośredniczący w zawarciu umowy obowiązani są podawać rzeczywistą roczną stopę oprocentowania, wyliczoną od całkowitego kosztu kredytu.
- Postanowienia umowne nie mogą wyłączać ani ograniczać uprawnień konsumenta przewidzianych w ustawie.
Podstawa prawna:
- Ustawa z 20 lipca 2001 r. o kredycie konsumenckim (Dz. U. 2001 r., Nr 100, poz. 1081 ze zmianami).

Potrzebujesz porady prawnej?
Zmiany korzystne dla pożyczkobiorców!
Czego dotyczy nowa ustawa? 20 lutego br. wchodzi w życie ustawa z dnia 7 lipca 2005 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny oraz o zmianie niektórych innych ustaw. Wprowadza ona antylichwiarskie zmiany w Kodeksie cywilnym dotyczące odsetek maksymalnych. Ponadto modyfikuje zasady (...)
Kredyt konsumencki na nowych zasadach
Dnia 12 czerwca 2008 r. weszła w życie dyrektywa dotycząca umów o kredyty konsumenckie. Termin transpozycji (implementacji) tej dyrektywy do porządku krajowego upływa 12 maja 2010 r. Jeśli w tym czasie państwo członkowskie nie dostosuje doń swych przepisów, obywatele będą mogli powołać (...)
Jakie odsetki i opłaty może pobierać osoba prowadząca lombard - opinia prawna
Stan faktyczny W jaki sposób osoba prowadząca lombard może, zgodnie z nowowchodzącymi przepisami tak zwanej ustawy antylichwiarskiej, pobierać wyższe odsetki od udzielanych kredytów, ażeby nie zostało to odebrane jako jej obejście? Jakie można stosować inne dodatkowe opłaty? Opinia prawna Ustawa (...)
Proporcjonalny zwrot opłat za pożyczkę i kredyt konsumencki
Korzystałeś z chwilówki i spłaciłeś ją przed czasem? Zaciągnąłeś kredyt konsumencki na zakup sprzętu AGD i uregulowałeś go przed zakończeniem umowy? Zweryfikuj, czy otrzymałeś proporcjonalny liniowo zwrot pobranych opłat i prowizji. Prezes UOKiK Tomasz Chróstny wydał (...)
Zmniejszą się koszty kredytów konsumencki – tzw. ustawa antylichwiarska
W dniu 5 sierpnia 2015 r. Sejm przyjął ustawę o zmianie ustawy o nadzorze finansowym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U z 2015 poz. 1357) Powyższa ustawa nowelizuje m. in. ustawę o nadzorze nad rynkiem finansowym (tzw. ustawę antylichwiarską) oraz ustawę o kredycie konsumencki. Celem (...)
Wcześniejsza spłata kredytu konsumenckiego
Zapadł ważny wyrok dla posiadaczy kredytów konsumenckich. Gdy wcześniej spłacimy pożyczkę, bank musi nam oddać wszystkie jej koszty proporcjonalnie obniżone – orzekł Trybunał Sprawiedliwości UE. Zgodnie z niedawnym wyrokiem kredytodawcy muszą rozliczyć się m.in. (...)
Wcześniejsza spłata pożyczki w praktyce
Decyzja Prezesa UOKiK wobec Providenta Spłaciłeś pożyczkę przed terminem? Masz prawo do zwrotu części prowizji i innych opłat. Prezes UOKiK Tomasz Chróstny zobowiązał spółkę Provident Polska do zmiany sposobu rozliczeń z byłymi i obecnymi klientami. Prezes UOKiK Tomasz (...)
Spłata kredytu hipotecznego zdaniem Prezesa UOKiK
Jeżeli spłacasz całkowicie lub nadpłacasz kredyt hipoteczny, który wziąłeś po 21 lipca 2017 r., bank musi się z tobą rozliczyć z opłat pobranych w związku z zawarciem umowy. Szczegóły znajdziesz w najnowszym stanowisku Prezesa Urzędu. Prezes UOKiK wszczął postępowania (...)
Dwa tygodnie na rezygnację z kredytu
To o cztery dni więcej niż teraz. Za to zapłacimy odsetki za okres, w którym korzystaliśmy z pożyczki. Rząd szykuje zmiany w ustawie o kredytach konsumenckich udzielanych przez wszystkie instytucje finansowe, w tym m.in. SKOK-i, parabanki oraz osoby fizyczne, które w ramach swojej (...)
Brak opłat za rezygnację z kredytu konsumenckiego
Jeśli zdecydowaliśmy się na kredyt konsumencki, to możemy z niego zrezygnować, nie narażając się na utrudnienia ani konsekwencje finansowe. Decydując się na kredyt konsumencki przy zakupie towarów lub usług na raty, zawieramy najczęściej dwie umowy. Jedną ze sprzedawcą, drugą z instytucją (...)
Uprawnienie do przedterminowej spłaty kredytu konsumenckiego
Według stanowiska Rzecznika Finansowego i Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z 16 maja 2016 r. w sprawie interpretacji art. 49 ustawy o kredycie konsumenckim, przepis ten należy rozumieć w ten sposób, że w przypadku wcześniejszej spłatykredytu konsumenckiego (...)
Biura informacji gospodarczej - sposób na nierzetelnych kontrahentów
Jeśli Twój kontrahent okazał się być nierzetelny możesz ustrzec innych na przyszłość – możesz skorzystać z usług biura informacji gospodarczej (dalej: biuro), zajmującego się udostępnianiem takich właśnie informacji. Udostępnianie informacji gospodarczej polega na przekazywaniu (...)
Kredyty konsumenckie będą "przejrzyste"
Reklamy nie zatają całkowitego kosztu kredytu, klienci przed podpisaniem umowy otrzymają pełną informację o pożyczce, czas na odstąpienie od umowy będzie dłuższy, a maksymalna kwota kredytu konsumenckiego zostanie znacznie podniesiona. Rada Ministrów przyjęła założenia do projektu (...)
Zmiany w kredytach, o których musisz wiedzieć
Nowe prawo daje nam więcej czasu na rezygnację z pożyczki. W zamian zapłacimy odsetki za okres, w którym korzystaliśmy z pieniędzy. Od 18 grudnia obowiązuje nowelizacja ustawy o kredycie konsumenckim. – To każdy kredyt zaciągnięty na cele niezwiązane z prowadzeniem działalności (...)
Rusza szaleństwo kredytów świątecznych. Banki co roku zbijają fortunę na oferowaniu nam szybkich, ale drogich pożyczek na święta. W tym roku bankowcy liczą na rekordowe zainteresowanie klientów. Niestety, oprocentowanie też dyktują rekordowe. gazeta.pl 22.11.2005 r. kredyt, konsument, kredytobiorca, (...)
Bank musi oddać klientom prowizje
Sąd Najwyższy uwzględnił skargę nadzwyczajną Rzecznika Finansowego w sprawie rozliczenia wcześniejszej spłaty kredytu. Po kilkuletniej batalii sądowej, kredytobiorcy, którzy spłacili kredyt przed terminem, doczekają się zwrotu części prowizji naliczonej wcześniej przez Alior (...)
Jak daleko powinna zajść standaryzacja?
Chcesz wysuszyć włosy w podróży, pada Ci telefon, tymczasem wtyczka nie pasuje do obcego gniazdka. Szukasz płyty w sklepie internetowym za granicą, już ją masz, chcesz płacić, tymczasem okazuje się, że najwyraźniej Twój kraj, hm... nie leży w Europie? Normalizacja nam pomaga. Te same podstawowe (...)
Internetowe pożyczki często "poza prawem"
Pożyczka przez telefon, sms czy internet jest szybka, wygodna i „bezproblemowa" - nie znaczy to, że zawsze zgodna z prawem i korzystna dla klienta. Sprawdził to Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, który wziął pod lupę 24 losowo wybrane serwisy internetowe, oferujące (...)
Zaproszenie UOKiK - "Kredyt konsumencki w nowym wydaniu"
Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów organizuje 31 marca 2009 roku konferencję „Kredyt konsumencki w nowym wydaniu - debata o zmianach w unijnej dyrektywie", która odbędzie się w Warszawie (Hotel Mercure F. Chopin), o godz. 10.00. W związku z toczącymi się pracami nad ustawą, (...)
Jakimi kosztami może być obciążony kredyt konsumencki?
Obowiązujący od 20 lutego tego roku art. 7a ustawy o kredycie konsumenckim (dalej: ustawa) ogranicza koszty, jakimi można obciążać konsumentów w związku z zawarciem umowy o kredyt konsumencki (dalej: umowa) do 5 proc. wysokości udzielonego kredytu (patrz: ramka). Uregulowanie to wzbudza wątpliwości (...)