Ponaglenie w postępowaniu administracyjnym

Nowy środek zaskarżenia bezczynności i przewlekłości postępowania - ponaglenie

Ustawa z dnia 7 kwietnia 2017 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowaniaadministracyjnego i niektórych innych ustaw wprowadziła szereg istotnych zmian w procedurze administracyjnej, mających na celu m.in. usprawnienie i przyspieszenie procedur administracyjnych.

Do końca maja 2017 r. strona miała możliwość wniesienia zażalenia do organu wyższego stopnia (albo wezwania do usunięcia naruszenia prawa, jeżeli nie było organu wyższego stopnia) – jeśli uważała, że jej sprawa nie została załatwiona w ter­minie bądź organ prowadzi postępowanie opieszale.

Od 1 czerwca 2017 r. przepisy przewidują nową, przejrzystą drogę zwalczania opieszałości w załatwianiu spraw – ponaglenie. Można z niej skorzystać zarówno w przypadku bezczynności organu, jak też przewle­kłości postępowania.

Co to jest bezczynność organu?

Bezczynność organu oznacza, że mimo upływu terminu sprawa nie została załatwiona. Ogólne terminy załatwiania spraw określa art. 35 Kodeksu postępowania administracyjnego (K.p.a.). Co do zasady, jeśli potrzebne jest postępowanie wyjaśniające, sprawa powinna być załatwiona nie później niż w ciągu miesiąca, a jeśli sprawa jest szczególnie skomplikowana – nie później niż w ciągu 2 miesięcy od dnia wszczęcia postępowania.

Kiedy mamy do czynienia z przewlekłością postępowania?

Z przewlekłością postępowania mamy do czynienia, gdy postępowanie trwa dłużej niż jest potrzebne do załatwienia sprawy (np. przedłużono ter­min na załatwienie sprawy, ale podejmowane czynności są nieefektywne, pozorne – np. organ przeprowadza dowody niemające dla sprawy istotnego znaczenia).

Pouczenie od organu

Jeszcze przed czerwcem 2017 r. organ miał obowiązek zawiadomić strony o każdym przypadku niezałatwienia sprawy w terminie i wskazać nowy termin jej załatwie­nia. Od 1 czerwca 2017 r. takie zawiadomienie musi zawierać, dodatkowo, pouczenie strony o możliwości wniesienia ponaglenia. Przedłużając termin załatwienia sprawy, organ musi zatem pouczyć stronę o możliwości wniesienia ponaglenia. 

Jakie zasady obowiązują przy wnoszeniu i załatwianiu ponaglenia?

Obecnie przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego precyzują zasady wnoszenia i załatwiania ponaglenia:

• organ ma obowiązek rozpatrzenia go w terminie 7 dni, a 
• skargę na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania będzie można wnieść w każdym czasie po wniesieniu ponaglenia do właściwego orga­nu. 

Jak wspomniano, bezczynność organów lub przewlekłość postępowania można zaskarżyć w przejrzystej procedurze - za pomocą ponaglenia. Strona może wnieść ponaglenie, jeżeli organ przekroczył termin załatwienia jej sprawy albo jeżeli prowadzi postępowanie zbyt opieszale (np. prze­dłuża termin na załatwienie sprawy, pomimo że nie są gromadzone żadne nowe czy istotne dowody).

Wnosi się je do organu wyższego stopnia (np. SKO) za pośrednictwem organu, który prowadzi postępowanie (np. prezydenta miasta). Jeżeli nie ma organu wyższego stopnia, to ponaglenie wnosi się bezpośrednio do tego organu, który zajmuje się daną sprawą. 

Ponaglenie trzeba uzasadnić – tj. wyjaśnić, dlaczego strona uważa, że organ jest bezczynny bądź zbyt długo prowadzi postępowanie.

Nie można od razu wnieść skargi do wojewódzkiego sądu administracyjnego (WSA) na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania. Zanim to zrobi, strona musi skorzy­stać z ponaglenia. Nie musi jednakże czekać aż jej ponaglenie zostanie rozpoznane. Po wniesieniu ponaglenia może skierować skargę do WSA.

Organ prowadzący postępowanie, przekazując ponaglenie organowi wyższego stopnia, jest obowiązany ustosunkować się do tego pona­glenia. Ponaglenie z odpowiedzią, a także z niezbędnymi odpisami akt sprawy, należy przekazać organowi wyższego stopnia bez zbędnej zwło­ki, nie później jednak niż w terminie 7 dni od dnia jego otrzymania.

Jak ponaglenie może zostać rozpatrzone?

Jak wspomniano, następnie termin na rozpatrzenie ponaglenia to 7 dni. 

Organ rozpatrujący ponaglenie wydaje postanowienie, w którym:

1. wskazuje, czy organ rozpatrujący sprawę dopuścił się bezczynności lub przewlekłego prowadzenia postępowania, stwierdzając jednocześnie, czy miało ono miejsce z rażącym naruszeniem prawa;
2. w przypadku stwierdzenia bezczynności lub przewlekłości:

Podstawa prawna:

• ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2016 r., poz. 23, z późn. zm.). 

A.J.
Zespół e-prawnik.pl