26.10.2020
A.J.
Zespół e-prawnik.pl
Wypowiedzenie to tryb, który daje pracownikowi – w okresie wypowiedzenia – szansę na przygotowanie się do zakończenia współpracy. Przeczytaj, kiedy i jak pracodawca może rozwiązać umowę za wypowiedzeniem.
Jak rozwiązać umowę za wypowiedzeniem?
Jako pracodawca możesz rozwiązać za wypowiedzeniem każdą umowę o pracę zawartą z pracownikiem, czyli umowę na czas nieokreślony, określony i na okres próbny. O rozwiązaniu umowy o pracę w tym trybie informujesz pracownika, składając mu pisemne oświadczenie.
Jeżeli rozwiązujesz umowę o pracę na czas nieokreślony, w oświadczeniu musisz wskazać powód rozwiązania umowy. Oświadczenie o rozwiązaniu umowy na czas określony i na okres próbny nie musi zawierać uzasadnienia.
Oświadczenie możesz:
- wręczyć pracownikowi osobiście – jako pracodawca,
- wręczyć przez osobę upoważnioną do działania w sprawach z zakresu prawa pracy (posiadającą odpowiednie pełnomocnictwo),
- wysłać pracownikowi pocztą, przesyłką poleconą za potwierdzeniem odbioru, na wskazany przez niego adres zamieszkania – musisz mieć potwierdzenie, że pracownik odebrał tę przesyłkę. Od dnia jej odebrania zacznie biec okres wypowiedzenia umowy.
Co zawiera oświadczenie o rozwiązaniu umowy za wypowiedzeniem?
Oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę za wypowiedzeniem to ważny dokument, który będzie badany przez sąd pracy w razie ewentualnego sporu z pracownikiem, który nie zgodzi się z twoją decyzją. W takiej sytuacji sąd sprawdzi, czy podano w nim przyczynę rozwiązania umowy – jeżeli rozwiązujesz umowę o pracę na czas nieokreślony.
Zbada także, czy oświadczenie zostało prawidłowo skonstruowane, to znaczy czy zawiera wszystkie wymienione elementy:
- miejscowość i datę,
- dane pracodawcy i pracownika,
- datę zawarcia umowy obowiązującej strony,
- przyczynę rozwiązania umowy o pracę (w przypadku umów o pracę zawartych na czas nieokreślony),
- oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę za wypowiedzeniem z określeniem terminu jego upływu,
- twój podpis jako pracodawcy,
- pouczenie o przysługującym pracownikowi prawie odwołania do sądu pracy (tj. 21 dni na złożenie odwołania do sądu pracy, w którego obszarze właściwości praca była lub miała być wykonywana, lub sądu właściwego dla siedziby pozwanego czyli pracodawcy),
- podpis i data odebrania pisma przez pracownika.
Jeśli pracownik odmówi złożenia podpisu na oświadczeniu, to ze względów dowodowych warto sporządzić na ten temat notatkę. Będzie ona potwierdzeniem w sądzie, że pracownik nie chciał podpisać oświadczenia, pomimo że zostało mu ono wręczone. Nie jest to jednak powód, aby odmówić pracownikowi możliwości zabrania jego egzemplarza oświadczenia o rozwiązaniu umowy o pracę. Jeśli jednak nie będzie chciał go wziąć, informacje na ten temat również warto umieścić w notatce.
Pamiętaj, że wypowiedzenie umowy o pracę powinno być podpisane przez pracodawcę lub osobę upoważnioną do dokonywania takich czynności w imieniu pracodawcy (czyli taką, która posiada pełnomocnictwo do występowania w imieniu pracodawcy).
Jak uzasadnić wypowiedzenie umowy na czas nieokreślony?
W przypadku umów o pracę zawartych na czas nieokreślony najważniejsze jest, aby złożone przez pracodawcę oświadczenie o ich rozwiązaniu było uzasadnione.
Oznacza to, że zgodnie z przepisami, a także orzecznictwem Sądu Najwyższego musisz:
- mieć konkretny, rzeczywisty, indywidualny powód, który uzasadnia rozwiązanie umowy o pracę twojego pracownika,
- wyjaśnić ten powód w oświadczeniu o rozwiązaniu umowy za wypowiedzeniem.
Przyczyny rozwiązania umowy o pracę za wypowiedzeniem nie zostały określone w przepisach. Mogą dotyczyć zarówno pracownika, jak i pracodawcy. Wśród przyczyn uznanych w orzecznictwie za uzasadniające rozwiązanie umowy o pracę są m.in.:
- nadużycie zaufania związane z określonym zachowaniem pracownika (zwłaszcza gdy jest zatrudniony na stanowisku kierowniczym),
- dezorganizacja pracy z powodu długotrwałej nieobecności pracownika,
- bezkrytyczne wykonanie przez pracownika bezprawnych poleceń przełożonych,
- prowadzenie działalności konkurencyjnej także wtedy, gdy strony nie zawarły umowy zakazującej takiej działalności,
- odmowa podpisania przez pracownika umowy o zakazie konkurencji,
- likwidacja stanowiska pracy,
- zmniejszanie stanu zatrudnienia.
Przyczynę rozwiązania umowy o pracę za wypowiedzeniem opisz w oświadczeniu w taki sposób, aby pracownik wiedział, jakie okoliczności i wydarzenia spowodowały, że jego umowa jest rozwiązywana. W ewentualnym postępowaniu sądowym sąd będzie badał, czy przyczyna była przedstawiona w sposób zrozumiały dla pracownika.
W czasie postępowania pracodawca może powoływać się tylko na tę przyczynę rozwiązania umowy, którą wskazał w oświadczeniu o rozwiązaniu umowy. Oznacza to, że nie będziesz mógł uzasadniać swojej decyzji o rozstaniu z pracownikiem innymi okolicznościami poza tymi, które opiszesz w oświadczeniu o wypowiedzeniu umowy o pracę.
Kiedy pracodawca musi się konsultować z organizacją związkową?
Obowiązek przeprowadzenia konsultacji z organizacją związkową dotyczy tylko firm,
w których takie organizacje działają. Musisz z nimi skonsultować przyczynę rozwiązania umowy zawartej na czas nieokreślony za wypowiedzeniem.
Przed rozpoczęciem konsultacji z organizacją związkową pracodawca powinien zwrócić się na piśmie z prośbą o informację:
- czy pracownik, któremu zamierza wręczyć oświadczenie o rozwiązaniu umowy zawartej na czas nieokreślony jest członkiem działających w firmie organizacji związkowych,
- czy jeśli pracownik nie jest ich członkiem, organizacje związkowe chcą wziąć jego interesy w obronę.
Jeśli w którymkolwiek z tych przypadków organizacja związkowa odpowie twierdząco, musisz jej przekazać pisemne zawiadomienie o zamiarze rozwiązania umowy o pracę za wypowiedzeniem i podać przyczyny wypowiedzenia. W praktyce wygląda to tak, że oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę za wypowiedzeniem, które zamierzasz przedstawić pracownikowi w pierwszej kolejności, wraz z zawiadomieniem, wysyłasz do organizacji związkowej.
Organizacja związkowa, po otrzymaniu zawiadomienia, może:
- w terminie 5 dni zgłosić umotywowane zastrzeżenia do przyczyny, którą wskażesz
w oświadczeniu o wypowiedzeniu, - w terminie 5 dni zgodzić się na wypowiedzenie umowy o pracę za wypowiedzeniem,
- pozostawić je bez odpowiedzi.
Niezależnie od tego, jakiej odpowiedzi udzieli organizacja związkowa, jej stanowisko nie jest dla ciebie wiążące. Musisz je – zgodnie z przepisami – rozpatrzyć, następnie możesz samodzielnie podjąć decyzję o rozwiązaniu umowy o pracę za wypowiedzeniem.
Jaki okres wypowiedzenia przysługuje pracownikowi?
Pracownikowi, którego umowa została wypowiedziana, przysługuje okres wypowiedzenia. Okres wypowiedzenia jest taki sam, gdy umowa zostaje rozwiązana za wypowiedzeniem przez pracownika. Z końcem tego okresu umowa ulegnie rozwiązaniu.
Okres wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas określony i nieokreślony zależy od stażu pracy pracownika w twojej firmie. Jeśli wynosi on:
- do 6 miesięcy – okres wypowiedzenia to 2 tygodnie,
- od 6 miesięcy do 3 lat – okres wypowiedzenia to 1 miesiąc,
- powyżej 3 lat – okres wypowiedzenia to 3 miesiące.
Pamiętaj, że do stażu pracy pracownika w firmie (inaczej: stażu zakładowego) zalicza się:
- okres poprzedniego zatrudnienia, jeśli nastąpiło przejście zakładu pracy na innego pracodawcę,
- okresy zatrudnienia na podstawie wszystkich umów o pracę łączących pracownika z tym samym pracodawcą, niezależenie od liczby umów czy przerw między nimi.
Jeśli zamierzasz rozwiązać ze swoim pracownikiem za wypowiedzeniem umowę
o pracę zawartą na okres próbny, który:
- nie przekracza 2 tygodni – okres wypowiedzenia to 3 dni,
- jest dłuższy niż 2 tygodnie – okres wypowiedzenia to 1 tydzień,
- wynosi 3 miesiące – okres wypowiedzenia to 2 tygodnie.
Okresy wypowiedzenia określone w prawie pracy są skuteczne na koniec tygodnia lub miesiąca.
Przykład:
Jan Kowalski był zatrudniony w firmie CRASH od 2016 r., czyli ponad 3 lata. Ma trzymiesięczny okres wypowiedzenia. Pismo z wypowiedzeniem umowy otrzymał 10 marca 2020 r. Jego okres wypowiedzenia skończy się 30 czerwca 2020 r. Okres wypowiedzenia również zakończyłby się 30 czerwca, gdyby pan Jan otrzymał wypowiedzenie w dowolnym dniu marca, np. 1 marca czy 31 marca.
Jeśli nie chcesz, aby twój pracownik świadczył pracę w okresie wypowiedzenia, możesz go zwolnić z tego obowiązku. W takim przypadku w oświadczeniu o wypowiedzeniu umowy o pracę umieść dodatkowe oświadczenie, w którym wskażesz że zwalniasz pracownika w okresie wypowiedzenia z obowiązku świadczenia pracy. To cię jednak nie zwalnia z obowiązku zapłacenia pracownikowi wynagrodzenia za czas trwania okresu wypowiedzenia.
W ostatnim dniu wypowiedzenia twoja umowa z pracownikiem zostanie rozwiązana. W tym dniu musisz mu wydać świadectwo pracy.
Pamiętaj również o obowiązku wyrejestrowania pracownika z ubezpieczeń społecznych w ciągu 7 dni od zakończenia umowy.
Jakie roszczenia może mieć pracownik zwolniony za wypowiedzeniem?
Pracownikowi, któremu wręczysz oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę za wypowiedzeniem, przysługuje odwołanie do sądu pracy. Ma na jego złożenie 21 dni, zgodnie z pouczeniem, które musisz umieścić w oświadczeniu o wypowiedzeniu.
Jeśli rozwiążesz za wypowiedzeniem umowę o pracę zawartą na czas nieokreślony, to pracownik w ramach postępowania sądowego może żądać :
- przywrócenia do pracy na poprzednich warunkach (lub orzeczenia bezskuteczności wypowiedzenia, ale tylko do czasu jej faktycznego rozwiązania, a potem przywrócenia do pracy), albo
- odszkodowania w wysokości wynagrodzenia za okres od 2 tygodni do 3 miesięcy (nie mniej jednak niż wynagrodzenie za okres wypowiedzenia).
W ramach postępowania sąd zbada:
- czy z formalnego punktu widzenia jako pracodawca zrealizowałeś wszystkie swoje obowiązki nałożone przez przepisy o wypowiadaniu umów o pracę:
- czy oświadczenie zostało złożone w formie pisemnej,
- czy oświadczenie zawiera niezbędne elementy,
- czy zamiar wypowiedzenia umowy został skonsultowany z organizacją związkową – jeżeli w firmie są organizacje związkowe,
- czy przyczyna wypowiedzenia wskazana przez ciebie w oświadczeniu jest: prawdziwa, konkretna, zindywidualizowana i czy uzasadnia rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem.
W przypadku umów o pracę zawartych na okres próbny i czas określony twój pracownik będzie mógł żądać tylko odszkodowania w wysokości wynagrodzenia za czas, do upływu którego miała obowiązywać umowa. Przy czym w przypadku umów na czas określony przepisy jednoznacznie mówią o tym, że jest to okres maksymalnie 3 miesięcy.
W tym wypadku sąd zbada wyłącznie kwestię spełnienia przez ciebie warunków formalnych jak przy umowie na czas nieokreślony, wynikających z przepisów o wypowiadaniu umów o pracę.
Podstawa prawna:
Zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 października 2007 r., sygnatura akt I PK 111/07; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 kwietnia 2006 r., sygnatura akt I PK 161/05; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 grudnia 1997 r., sygnatura akt I PKN 422/97; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 1 lipca1998 r., sygnatura akt I PKN 218/98; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 lutego 2013 r., sygnatura akt II PK 165/12.
Źródło: biznes.gov.pl
Potrzebujesz porady prawnej?
Wypowiedzenie umowy o pracę - wszystko, co musisz wiedzieć
Tematem artykułu jest zagadnienie wypowiedzenia i rozwiązania umowy o pracę oraz wskazanie przykładowych błędów, jakie w tych sytuacjach popełniają strony stosunku pracy. Omówiono w nim podstawowe przyczyny, które mogą stanowić uzasadnienie rozwiązania umowy o pracę. (...)
Jak rozwiązać umowę o pracę w zależności od jej rodzaju?
Prawo przewiduje różne sposoby rozwiązywania umów o pracę: na mocy porozumienia stron, przez oświadczenie jednej ze stron z zachowaniem okresu wypowiedzenia (rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem), przez oświadczenie jednej ze stron bez zachowania okresu wypowiedzenia (...)
Ustanie stosunku pracy następuje w następstwie: rozwiązania stosunku pracy na podstawie oświadczeń woli (czynności prawnych) albo wygaśnięcia stosunku pracy, które jest spowodowane określonymi zdarzeniami prawnymi. Wypowiedzenie umowy o pracę Wypowiedzenie (...)
Jak zakończyć umowę pracodawcy z pracownikiem?
Przeczytaj, w jaki sposób może zakończyć się współpraca z pracownikiem i co wziąć pod uwagę, ustalając tryb rozwiązania umowy o pracę. Sprawdź, kiedy pracownik może odwołać się do sądu, a kiedy to pracodawca może mieć roszczenia względem pracownika. ##baner## Jak można (...)
Z jakich przyczyn można wypowiedzieć umowę o pracę?
Kiedy przyczyny wypowiedzenia są uzasadnione, a kiedy nieuzasadnione? W artykule niniejszym omówione zostały poszczególne przyczyny wypowiedzenia i rozwiązania umowy o pracę wraz z oceną ich zasadności. Nie da się jednoznacznie określić, czy dana przyczyna ujęta abstrakcyjnie, (...)
Zatrudnianie cudzoziemców w 2018 r.
Podstawowe zasady zatrudniania cudzoziemców (oprócz obywateli państw UE, EOG i Szwajcarii) od 1 stycznia 2018 r. dla pracodawców Co się zmieniło? Oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi: zawężenie do prac, które nie będą objęte zezwoleniem (...)
W jaki sposób uniknąć rozwiązania umowy o pracę?
Przepisy prawa pracy przewidują szereg przypadków, kiedy nie jest możliwe złożenie przez pracodawcę pracownikowi oświadczenia woli o wypowiedzeniu umowy o pracę. Urlop wypoczynkowy a rozwiązanie umowy o pracę Okolicznością uniemożliwiającą pracodawcy rozwiązanie umowy o pracę jest (...)
Co zrobić jeśli niezasadnie rozwiązano z tobą umowę o pracę?
Kiedy rozwiązanie umowy o pracę jest nieuzasadnione lub niezgodne z prawem? Każde naruszenie przez pracodawcę przepisów o trybie i podstawach rozwiązania umowy o pracę skutkuje tym, że umowa została niezasadnie rozwiązana i powoduje przyznanie pracownikowi określonych uprawnień. Naruszenie (...)
Jak pracownik dokonuje wypowiedzenia umowy o pracę – opinia prawna
Stan faktyczny W tej chwili jestem 35 dzień na zwolnieniu lekarskim. Od samego początku pracodawca kontrolował zasadność zwolnienia lekarskiego. Odbyła się nawet kontrola w ZUS-ie, na której zakwestionowano jedno ze zwolnień (od następnego dnia po kontroli kazano mi się stawić w pracy) ja (...)
Kontrakty terminowe stanowią znaczną część spośród zawieranych na rynku umów o pracę. Wiele z nich to umowy zawierane na dłuższe, nawet kilkuletnie, okresy czasu. Mając to na uwadze istotna pozostaje kwestia wypowiadania takich umów. Wypowiedzenie umowy o pracę na (...)
Rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem i bez wypowiedzenia
Umowa o pracę może zostać rozwiązana na różne sposoby: na mocy porozumienia stron (pracownika i pracodawcy), przez oświadczenie jednej ze stron z zachowaniem okresu wypowiedzenia (oznacza to, że umowa o pracę rozwiązuje się nie w chwili złożenia samego oświadczenia o rozwiązaniu (...)
W zasadzie należy powiedzieć, że pracodawca ma mniej uprawnień niż pracownik. Pracownik może zarówno kwestionować zasadność rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia, jak również zasadność wypowiedzenia umowy o pracę. W razie wypowiedzenia bądź rozwiązania umowy o pracę (...)
Jak przeprowadzane są zwolnienia grupowe?
Zwolnienia grupowe to szczególny tryb rozwiązywania umów o pracę z grupą pracowników, z przyczyn leżących po stronie pracodawcy. Przeczytaj, w jaki sposób przeprowadzić zwolnienia grupowe i jakie obowiązki ma pracodawca, który to robi. ##baner## Co to są zwolnienia (...)
Uprawnienia pracownika w razie nieuzasadnionego rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia
Rozwiązanie stosunku pracy Zgodnie z ogólnymi zasadami stosunek pracy może zostać rozwiązany: na mocy porozumienia stron; za wypowiedzeniem przez oświadczenie jednej ze stron stosunku pracy; bez wypowiedzenia przez oświadczenie jednej ze stron stosunku pracy; z upływem czasu, (...)
Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia przez pracownika.
W jakich przypadkach może nastąpić rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia przez pracownika? Pracownik nie zawsze ma świadomość, iż również jemu przysługuje prawo do rozwiązania umowy o prace bez wypowiedzenia z winy pracodawcy. Co ważne, pracownik nie może arbitralnie korzystać (...)
Jakie uprawnienia przysługują pracownikowi zwalnianemu za wypowiedzeniem?
Kiedy zwalniany pracownik może żądać odszkodowania lub przywrócenia do pracy? Prawo pracy przyznaje pracownikowi zwalnianemu za wypowiedzeniem określone uprawnienia tylko wówczas, gdy wypowiedzenie umowy o pracę przez pracodawcę było nieuzasadnione lub niezgodne z prawem. (...)
Powołanie, mianowanie, wybór - czym się różnią stosunki pracy zawarte na tych podstawach?
Czy stosunek pracy musi być uregulowany w umowie o pracę by podlegał ochronie prawa pracy? Prawo pracy przewiduje, że stosunek pracy pomiędzy stronami może być uregulowany w inny sposób niż w umowie o pracę, a nadal podlegać jego ochronie. Już w art. 2 Kodeksu pracy, który (...)
Tymczasowe zatrudnianie pracowników
Możliwe jest na terenie RP zatrudnianie pracowników tymczasowych przez pracodawcę będącego agencją pracy tymczasowej. Tego właśnie dotyczy ustawa o zatrudnianiu pracowników tymczasowych. Nadto dotyczy ona także zasad kierowania tych pracowników i osób niebędących (...)
Rozwiązanie umowy o pracę - czego może się domagać pracownik?
Komu przysługuje prawo do ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy i w jakiej wysokości? Pracodawca ma obowiązek uregulowania wszelkich należności, jakie przysługują pracownikowi ze stosunku pracy. W szczególności pracownik ma prawo do ekwiwalentu za niewykorzystany urlop. Pracodawca (...)
Trybunał Konstytucyjny rozpoznał pytanie prawne Sądu Rejonowego w Toruniu IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych dotyczące uprawnień pracowników i obowiązków pracodawców w przypadku wypowiedzenia przez pracodawcę umowy na czas określony.Piotr R. rozpoczął pracę (...)
