Kodeks spółek handlowych w swych regulacjach kompleksowo określa zagadnienia związane z istnieniem spółek zarówno osobowych jak i kapitałowych. Określa nie tylko czynności związane z powstaniem spółek handlowych, ale również ich ustanie. Jedną z najpowszechniej występujących w obrocie prawnym spółek osobowych jest spółka komandytowa. O ile względem powstania spółki komandytowej i jej funkcjonowania nie zachodzą daleko idące wątpliwości, o tyle niejednokrotnie mogą pojawić się problemy związane z ustaniem spółki i jego przyczynami. Jedną z przyczyn rozwiązania umowy spółki komandytowej jest m.in. wypowiedzenie umowy spółki przez jej wspólnika, które to prowadzić może ostatecznie do likwidacji spółki.
Przepisy Kodeksu spółek handlowych nie zawierają szczególnych uregulowań odnoszących się do wypowiedzenia umowy spółki komandytowej przez wspólnika. Nie określają również komu takie oświadczenie woli powinno być złożone, ani od kiedy wywołuje skutki prawne. W zakresie tym należy zastosować przepisy k.s.h. odnoszące się do wypowiedzenia umowy spółki jawnej przez jej wspólnika. Odpowiednie stosowanie przepisów dot. spółki jawnej w zakresie funkcjonowania spółki komandytowej dopuszczalne jest na podstawie art. 103 k.s.h.
Zgodnie z art. 61 § 1 k.s.h. jeżeli spółkę zawarto na czas nieoznaczony, wspólnik może wypowiedzieć umowę spółki na sześć miesięcy przed końcem roku obrotowego. Ponadto, art. 61 § 3 k.s.h. stanowi, że wypowiedzenia dokonuje się w formie pisemnego oświadczenia, które należy złożyć pozostałym wspólnikom albo wspólnikowi uprawnionemu do reprezentowania spółki. Stosowanie tego przepisu nie nastręcza trudności w odniesieniu do spółki jawnej, gdzie o zakresie reprezentacji spółki stosuje się postanowienia umowy spółki odnoszące się do jednolitego katalogu wspólników. Wątpliwości powstają w razie zastosowania tych przepisów względem spółki komandytowej. Wspólnicy spółki komandytowej nie legitymują się jednakowymi uprawnieniamwi. Zgodnie z postanowieniami art. 117 k.s.h. spółkę reprezentują komplementariusze, których z mocy umowy spółki albo prawomocnego orzeczenia sądu nie pozbawiono prawa reprezentowania spółki. Należy jednakże wskazać, że wspólnicy spółki komandytowej mogą być również komandytariuszami. Art. 118 § 1 k.s.h. wskazuje, że komandytariusz może reprezentować spółkę jedynie jako pełnomocnik. Powoduje to, że prowadzenie bieżących spraw spółki należy do komplementariuszy. W kontekście przytoczonych przepisów koniecznym jest rozważyć, komu musi zostać złożone wypowiedzenie umowy spółki przez wspólnika zamierzającego ją opuścić. Literalne brzmienie art. 61 § 3 k.s.h. wskazuje, że może ono być złożone bądź wspólnikom zarządzającym spółką bądź pozostałym wspólnikom. W tej sytuacji należy jednakże uwzględnić zróżnicowanie wspólników spółki komandytowej.

Uwzględniają powyższe przepisy koniecznym będzie stwierdzić, z racji użytej w przepisie art. 61 § 3 w zw. z art. 103 § 1 k.s.h. alternatywy rozłącznej, że wystarczy, żeby wspólnik skierował oświadczenie o wypowiedzeniu umowy spółki do innego komplementariusza (jeżeli sam jest komplementariuszem) albo do komplementariuszy uprawnionych do reprezentacji spółki (jeżeli jest komandytariuszem), aby spełnić dyspozycję zawartej w przepisie normy prawnej. Tym samym wspólnik ten nie musi kierować oświadczenia o wypowiedzeniu umowy spółki do komandytariuszy. Oświadczenie wspólnika o wypowiedzeniu umowy spółki jest złożone, jeżeli doszło do adresatów w taki sposób, aby mogli się zapoznać z jego treścią. Stosuje się zatem odpowiednie przepisy Kodeksu cywilnego z zakresu składania oświadczeń woli (art. 61 § 1 Kodeksu cywilnego).
Czynności wspólnika wypowiadającego umowę spółki w zakresie jej funkcjonowania
Okres wypowiedzenia umowy spółki jest okresem newralgicznym z punktu widzenia funkcjonowania spółki, gdyż w dalszym ciągu do upływu terminu wypowiedzenia, jednym ze wspólników jest osoba chcąca opuścić spółkę. Z tego punktu widzenia należy oceniać zakres i dopuszczalność podejmowanych przez tę osobę działań. Przepisy k.s.h. nie zawierają w swej treści regulacji pozwalających na jednoznaczne określenie, w jaki sposób należy traktować poszczególne czynności takiego wspólnika. Względem spółki komandytowej odnieść należy generalną wykładnię zachowań wspólnika wynikających z przepisów dot. spółki jawnej. W okresie wypowiedzenia, czynności wspólnika wypowiadającego należy traktować jako przekraczające zakres zwykłych czynności, a więc wymagana jest do ich dokonania zgoda wszystkich wspólników, także tych wyłączonych od prowadzenia spraw. Przyjęcie takiego założenia wiąże się z oczywistym faktem zmiany statusu wspólnika z "normalnie funkcjonującego" na tego, który już nie chce przebywać w spółce. Należy więc w sposób szczególny chronić spółkę przed czynnościami takiego wspólnika, któremu nie zależy już na byciu wspólnikiem tej spółki. Czynności podejmowane przez takiego wspólnika wiążą się ze szczególnym ryzykiem i mogą grozić kolizją interesów prowadzącego sprawy spółki wspólnika i spółki lub pozostałych wspólników. Jak wynika z powyższego, wspólnik, który wypowiada umowę spółki, jest dalej wspólnikiem, z tym jednak, że jego czynności w sferze stosunków wewnętrznych podlegają ograniczeniom. Należy jednakże pamiętać, że powyższa ocena działań wspólnika musi uwzględniać fakt, że takim wspólnikiem może być również komandytariusz, którego zakres czynności na podstawie przepisów k.s.h. ogranicza się do działania w imieniu spółki w charakterze pełnomocnika.
Jedynie dla porządku należy wskazać, że wypowiedzenie umowy spółki nie prowadzi obligatoryjnie do likwidacji spółki. Zgodnie z art. 64 § 1 k.s.h. pomimo śmierci lub ogłoszenia upadłości wspólnika oraz pomimo wypowiedzenia umowy spółki przez wspólnika lub jego wierzyciela, spółka trwa nadal pomiędzy pozostałymi wspólnikami, jeżeli umowa spółki tak stanowi lub pozostali wspólnicy tak postanowią. Tym samym, wspólnicy mogą w formie uchwały postanowić o dalszym trwaniu spółki, bez jednego z dotychczasowych wspólników.

Potrzebujesz porady prawnej?
Zakres odpowiedzialności komandytariusza
Charakter prawny odpowiedzialności komandytariusza Komandytariusz odpowiada ze zobowiązania spółki w sposób bezpośredni, solidarny, subsydiarny, osobisty i ograniczony do wysokości sumy komandytowej. Osobisty charakter odpowiedzialności oznacza ponoszenie jej całym swoim majątkiem (...)
Likwidacja spółki komandytowej
Zadania postępowania likwidacyjnego Postępowanie likwidacyjne ma celu doprowadzenie sytuacji majątkowej spółki do takiej sytuacji, by możliwe stało się spłacenie długów, pokrycie kosztów postępowania likwidacyjnego i podział ewentualnej nadwyżki pomiędzy wspólników. (...)
Prawa komandytariusza w spółce komandytowej
Jak klasyfikuje się prawa komandytariusza? Prawa i obowiązki przyznane lub obciążające komandytariusza służą realizacji jego statusu w spółce. Podział ich w oparciu o model klasyczny, oparty na wyodrębnieniu praw korporacyjnych i majątkowych, został poddany krytyce z tego względu, (...)
Jak wygląda procedura złożenia rezygnacji przez zarząd spółki z o.o. - opinia prawna
Stan faktyczny Zarząd sp. z o.o. chce zgłosić rezygnację. Jest zainteresowany odejściem z końcem 2007 roku. Chciałbym wiedzieć jakie kroki prawne powinny zostać podjęte? Komu i w jaki sposób zgłaszana jest rezygnacja? Co się dzieje, jeśli właściciel firmy nie powoła nowego zarządu? (...)
Wycofanie aportu ze spółki z o.o. i jej likwidacja - opinia prawna
Stan faktyczny Jesteśmy wspólnikami spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Spółka poza zarejestrowaniem w Rejestrze Handlowym, założeniem konta bankowego, wyrobieniem NIP i REGON oraz zmianą siedziby dokonaną w 2000 roku nie miała żadnej aktywności i nie prowadziła żadnej działalności (...)
Sprzedaż rzeczy wniesionej jako aport do spółki z o.o. - opinia prawna
Stan faktyczny Ze względu na pilne potrzeby finansowe sp. z o.o. sprzedała samochód będący aportem. Samochód nie był jeszcze przerejestrowany na firmę, spółka nie posiadała jeszcze informacji o wpisie do KRS, zatem nie posiadała także numerów NIP i REGON. Z powodu braku możliwości wystawienia (...)
Rozliczeniowy i podatkowy aspekt wypowiedzenia przez wspólnika umowy spółki cywilnej - opinia prawna
Stan faktyczny Z trzyosobowej spółki cywilnej (córka i dwoje rodziców) występuje jeden wspólnik (matka). Jak skonstruować aneks do umowy spółki, żeby można było pozostałe w spółce środki trwałe uznać za współwłasność pozostałych wspólników (środki trwałe to aporty wspólników (...)
Spółka komandytowa w stadium wstępnym
Jak dochodzi do powstania spółki komandytowej? Zawiązanie spółki komandytowej następuje w drodze zawarcia umowy pomiędzy jej uczestnikami, spółka zaś jako odrębny podmiot powstaje z chwilą wpisu do właściwego rejestru (art. 109 § 1 KSH). Chodzi o Krajowy (...)
Obowiązek zwrotu przez członka zarządu zaciągniętego zobowiązania od spółki - opinia prawna
Stan faktyczny Doszło po śmierci byłego Prezesa Zarządu Spółki z o.o. do wykrycia przestępstw przez niego popełnianych (obciążanie kosztami spółki za budowę prywatnego domu). Dwaj pozostali członkowie Zarządu postanowili w imieniu Spółki dochodzić odszkodowania za działanie na jej (...)
Wyłączenie w uchwale indywidualnego prawa kontroli wspólników - opinia prawna
Stan faktyczny Zgodnie z art. 212 kodeksu spółek handlowych prawo kontroli służy każdemu wspólnikowi spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. W tym celu wspólnik lub wspólnik z upoważnioną przez siebie osobą może w każdym czasie przeglądać księgi i dokumenty spółki, sporządzać (...)
Konwersja wierzytelności na udziały w spółce z o.o. - opinia prawna
Stan faktyczny Jestem jedynym wspólnikiem spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Pod koniec 2006 r. spółka miała problemy z płynnością finansową i potrzebowała szybko zastrzyku gotówki. Zdecydowałem się na wniesienie pewnej kwoty do spółki w ramach umowy pożyczki, która miała (...)
Zwiększenie kapitałów własnych spółki z o.o. - opinia prawna
Stan faktyczny Osoba fizyczna jest jedynym właścicielem sp. z o.o. która nie posiada żadnego majątku. Od ponad 10 lat dzierżawi nieruchomość od gminy i poddzierżawia ją na podstawie umowy innemu podmiotowi. Jest to jedyny dochód spółki przeznaczany na opłaty dzierżawne. (...)
Obowiązek dostosowania wysokości kapitału zakładowego spółki - opinia prawna
Stan faktyczny Zgodnie z treścią przepisu art. 624 § 4 ksh, w przypadku gdy spółka kapitałowa nie spełnia wymogu w zakresie minimalnej wysokości kapitału zakładowego, o której mowa w art. 624 § 1 ksh, wspólnicy takiej spółki nie mogą pobierać dywidendy, ani innych świadczeń od spółki (...)
Ogólne zasady przekształcania spółek w k.s.h
Kodeks spólek handlowych przewiduje możliwość przekształcenia spółek handlowych, to jest spólki jawnej, spółki komandytowej, spółki komandytowo - akcyjnej, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz spółki akcyjnej w inną spółkę handlową. Przekształceniu może również ulec (...)
Spółka komandytowa - Zasady funkcjonowania spółki komandytowej
Jeżeli posiadasz czas, umiejętności oraz pomysł na zrealizowanie danego przedsięwzięcia a Twój znajomy posiada kapitał który chciałby korzystnie ulokować to wówczas możecie wspólnie zastanowić się nad założeniem spółki komandytowej. Spółka (...)
Podjęcie decyzji o przystąpieniu przedsiębiorcy zagranicznego do spółki z ograniczona odpowiedzialnością, prowadzącej działalność na terytorium RP wymaga przede wszystkim podjęcia przez tę spółkę uchwały o podwyższeniu kapitału zakładowego. Uchwała ta jest zasadniczo zmianą umowy (...)
Stan faktyczny:Jakich formalności należy dopełnić i jakie opłaty ponieść chcąc, w drodze wniesienia aportem, przekazać samochód z Francji spółce z o.o. działającej w Polsce?Opinia prawnaPodwyższenie kapitałuPodjęcie decyzji o przystąpieniu przedsiębiorcy zagranicznego do spółki z (...)
Podział majątku spółki cywilnej w przypadku wystąpienia wspólnika – opinia prawna
Stan faktycznyZ istniejącej spółki cywilnej występuje jeden ze wspólników. W związku z tym zostaje podjęta uchwała o podziale majątku spółki. Jednakże podział ten obejmuje tylko wybrane składniki majątku spółki. Pewne składniki majątku - zgodnie z uchwałą - nie podlegają podziałowi (...)
Odpowiedzialność za zobowiązania spółki komandytowej
Odpowiedzialność spółki Spółka odpowiada całym majątkiem za zaciągnięte w jej imieniu zobowiązania solidarnie z jej wspólnikami. Jednakże zgodnie z zasadą subsydiarności odpowiedzialności wspólników, wierzyciele którzy chcą zaspokoić swe (...)
Co zrobić, gdy wycofuje się jeden ze wspólników dwuosobowej spółki cywilnej? – opinia prawna
Stan faktyczny W dwuosobowej spółce cywilnej, jeden ze wspólników zamierza opuścić spółkę na pewien okres. Spółka jest związana umową o świadczenie usług z firmą „X” przewidującej możliwość wypowiedzenia. Wspólnik nie zamierza rozwiązać umowy spółki ani doprowadzić (...)