Faktury zaliczkowe i faktura końcowa
Pytanie:
"Prowadzę działalność gospodarczą (roboty budowlano-montażowe). Z fiskusem rozliczam się na zasadach ogólnych (książka przychodów-rozchodów). Zamówiłem w firmie X urządzenie. Wpłaciłem zaliczkę. Firma X wystawiła mi fakturę VAT na ww. zaliczkę. Towar otrzymałem po dwóch miesiącach. Firma X wystawiła mi fakturę za ww. towar na kwotę pomniejszoną o kwotę wpłaconej zaliczki. Uważa, że to jest zgodne z przepisami. Ja twierdzę, że faktura winna opiewać na kwotę całości dostawy z odjęciem kwoty zaliczki. Zapłaciłem otrzymaną fakturę z uwzględnieniem (odjęciem) wpłaconej wcześniej zaliczki. Poprosiłem o korektę faktury twierdząc, że nie mam podstawy do zapłaty pozostałej części kwoty umownej. Firma X odmawia mi przysłania faktury korekty i żąda zapłaty reszty wynagrodzenia. Czy firma X ma rację, gdy nie chce wystawić korekty? Czy w związku z jej stanowiskiem faktura na zaliczkę może dla mnie stanowić podstawę do księgowania po stronie kosztów (ja uważam że nie, przecież w dniu wpłacenia zaliczki żadna dostawa nie miała miejsca)? Czy moje żądanie faktury korekty jest w związku z powyższym uzasadnione?"
Odpowiedź prawnika: Faktury zaliczkowe i faktura końcowa
Zgodnie z regułą ogólną obowiązek podatkowy z tytułu VAT powstaje w chwili wydania towaru lub wykonania usługi. Gdy jednak wcześniej otrzymano zaliczkę, przedpłatę, zadatek lub ratę, to wówczas zgodnie z art. 19 ust. 11 ustawy o podatku od towarów i usług (VAT) obowiązek podatkowy powstanie z chwilą przyjęcia zapłaty. Po otrzymaniu zaliczki, nie później niż w ciągu 7 dni, sprzedawca wystawia fakturę VAT. Faktura taka stanowi dla nabywcy dowód księgowy, w tym także może stanowić dowód poniesienia kosztu.
Co do zasady zaliczki (a zatem również faktury dokumentujące zaliczki) nie obejmują całej ceny brutto. Zatem po wydaniu towaru (wykonaniu usługi) sprzedawca musi wystawić fakturę końcową.
Jak stanowi § 14 ust. 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 25 maja 2005 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług, jeżeli faktury, o których mowa w ust. 1 i 2 (czyli faktury zaliczkowe), nie obejmują całej ceny brutto, sprzedawca po wydaniu towaru lub wykonaniu usługi wystawia fakturę na zasadach określonych w § 9 i 11-13 (a więc na zasadach ogólnych), z tym że sumę wartości towarów (usług) pomniejsza się o wartość otrzymanych części należności, a kwotę podatku pomniejsza się o sumę kwot podatku wykazanego w fakturach dokumentujących pobranie części należności; taka faktura powinna zawierać również numery faktur wystawionych przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi.
Zatem sprzedawca, który na fakturze końcowej wykazuje jedynie pozostałą (niezapłaconą) część należności, bez wyszczególniania pełnej kwoty należnej za towar lub usługę, a jednocześnie na tej fakturze końcowej zostaną wskazane numery faktur wystawionych przed wydaniem towaru postępuje prawidłowo i nabywca nie ma w tym zakresie prawa żądania korekty faktury, bądź tym bardziej odmawiania zapłaty w związku z - w jego opinii - wadliwym wystawieniem faktury.