Pieniądze niezbędne na utrzymanie rodziny

Odpowiedź prawnika: Pieniądze niezbędne na utrzymanie rodziny

Art. 829 pkt 5 kodeksu postępowania cywilnego stanowi, iż u dłużnika pobierającego periodyczną stałą płacę – pieniądze w kwocie, która nie odpowiada nie podlegającej egzekucji części płacy za czas do najbliższego terminu wypłaty, a u dłużnika nie otrzymującego stałej płacy – pieniądze niezbędne dla niego i jego rodziny na utrzymanie przez dwa tygodnie.

Jednakże pojęcia periodycznej stałej płacy nie należy utożsamiać tylko z wynagrodzeniem za pracę. Jak wskazał Sąd Najwyższy w uzasadnieniu Uchwały Składu Siedmiu Sędziów Sądu Najwyższego - Izba Cywilna i Administracyjna z dnia 17 grudnia 1981 r., sygn. akt III CZP 32/81 (OSNCP 1982, nr 7, poz. 93) przez stałą periodyczną płacę należy rozumieć świadczenia określonego rodzaju, płatne w stałych odstępach czasu, mające na celu zapewnienie dłużnikowi środków utrzymania. W dalszej części uzasadnienia Sąd Najwyższy wyraźnie stwierdził, iż przez stałą periodyczną płacę należy rozumieć także zaopatrzenie emerytalne. Wynika to pośrednio z art. 833 kpc, który w taki sam sposób traktuje wynagrodzenie za pracę (833 § 1 kpc) oraz świadczenia pieniężne przewidziane w przepisach o zaopatrzeniu emerytalnym (833 § 4 kpc).

Ponieważ Pani pobiera emeryturę, zatem do Pani sytuacji ma zastosowanie pierwsza część przepisu 829 pkt 5, a nie druga. Komornik może zatem zając odpowiednią część Pani emerytury, zgodnie z przepisami ustawy o emeryturach i rentach. Potrącenia, mogą być dokonywane w następujących granicach:

• w przypadku świadczeń alimentacyjnych - do wysokości 60% świadczenia;
• w przypadku należności egzekwowanych związanych z odpłatnością za pobyt w domach pomocy społecznej, odpłatnością za pobyt w zakładach opiekuńczo-leczniczych, odpłatnością za pobyt w zakładach pielęgnacyjno-opiekuńczych - do wysokości 50% świadczenia;
• innych egzekwowanych należności - do wysokości 25% świadczenia.

Ponadto w przypadku należności egzekwowanych na podstawie tytułów wykonawczych, ale innych niż alimentacyjne, wolne od potrąceń jest 50% kwoty najniższej emerytury.

Co do samego pojęcia pieniędzy niezbędnych dla dłużnika i jego rodziny na utrzymanie przez dwa tygodnie, to jest to pojęcie ocenne. Nie są nam znane ani poglądy doktryny, ani orzeczenia, który wskazywałyby konkretnie, co należy brać pod uwagę. Oceny dokonuje sam komornik. Jeśli dłużnik nie zgadza się z tą oceną, może złożyć do sądu skargę na czynności komornika – wtedy ocena należeć będzie do sądu.