Odpowiedź prawnika: Podział nieruchomości a obowiązek ustalenia opłaty adiacenckiej
Opłata adiacencka może (ale nie musi – nie jest to obligatoryjna konsekwencja podziału nieruchomości) zostać ustalona jeżeli wartość nieruchomości po podziale wzrośnie. Jak wskazano w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 05 października 2007 r. (I OSK 1425/06) „słuszny interes strony, tj. właściciela lub użytkownika wieczystego, dopuszcza ustalenie opłaty adiacenckiej z tytułu wzrostu wartości nieruchomości w wyniku dokonanego podziału tylko wtedy, gdy nie ma żadnych wątpliwości co do faktu wzrostu wartości”. W uzasadnieniu w/w wyroku Naczelny Sąd Admininisracyjny przyjął, że „art. 98a ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz.U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603 z zm.) stanowi, że jeżeli w wyniku podziału nieruchomości wzrośnie jej wartość, wójt, burmistrz albo prezydent miasta może ustalić w drodze decyzji opłatę adiacencką z tego tytułu. Z przepisu tego nie wynika, że podział nieruchomości automatycznie powoduje wzrost jej wartości, a tym samym opłata adiacencka jest zawsze konsekwencją dokonanego podziału. Nie wynika z niego również, że jeżeli w wyniku podziału wzrośnie wartość nieruchomości, to opłatę tę ustala się wówczas obligatoryjnie. Wynika z niego natomiast, że o ile wzrośnie wartość nieruchomości to może zostać ustalona opłata adiacencka. Wobec takiego brzmienia przepisu należy zatem zgodzić się ze skargą kasacyjną, że słuszny interes strony, tj. właściciela lub użytkownika wieczystego, bo o nich mówi ten przepis, dopuszcza ustalenie opłaty adiacenckiej z tytułu wzrostu wartości nieruchomości w wyniku dokonanego podziału tylko wtedy, gdy nie ma żadnych wątpliwości co do faktu wzrostu wartości”.Jak więc wynika z wyżej prezentowanego poglądu orzecznictwa, podział nieruchomości nie stanowi automatycznie wzrostu jej wartości. Stanowisko to zostało również potwierdzone w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 30 marca 2007 r. (I OSK 729/06), w którym stwierdzono m.in., że "podział nieruchomości może oczywiście powodować wzrost jej wartości, jednak wzrost ten nie wynika z samego faktu podziału, ale musi zostać udowodniony". Organ administracji publicznej obowiązany jest do powołania biegłego rzeczoznawca majątkowego, którego zadaniem jest określenie wartości nieruchomości przed zatwierdzeniem jej podziału według stanu na dzień wydania decyzji o zatwierdzeniu podziału oraz wartość tej nieruchomości po podziale według stanu na dzień, gdy decyzja o zatwierdzeniu podziału stała się ostateczna. Dla zachowania zasady porównywalności, wartość nieruchomości w obu wskazanych chwilach określa się według cen kształtujących się w dniu wydania decyzji o ustaleniu opłaty adiacenckiej.
