Odpowiedź prawnika: Rezygnacja członka zarządu a szkoda spółki
Zgodnie z art. 202 § 4 k.s.h. mandat członka zarządu wygasa w skutek rezygnacji. Do złożenia rezygnacji przez członka zarządu stosuje się odpowiednio przepisy kodeksu cywilnego o wypowiedzeniu umowy zlecenia przez przyjmującego zlecenie. Zgodnie z nimi przyjmujący zlecenie może je wypowiedzieć w każdym czasie, członek zarządu może więc w każdym czasie złożyć rezygnację. Z art. 202 § 5 w zw. z 746 § 2 k.c. wynika, że jeżeli pełnienie funkcji w zarządzie jest odpłatne, a jest to regułą, członek zarządu składający rezygnację bez ważnego powodu jest odpowiedzialny za szkodę wyrządzoną spółce. Umowa spółki może zawierać odmienne postanowienia dotyczące ,np. terminu po upływie którego nastąpi wygaśnięcie mandatu, doprecyzowania ważnych powodów, natomiast zgodnie z art. 202 § 5 k.s.h. w zw. z art. 746 § 3 k.c. nie może wyłączyć dopuszczalności rezygnacji z zarządu z ważnych powodów, takie zastrzeżenie umowne byłoby nieważne.
Odpowiedzialność za szkodę jest więc wyłączona jeśli wypowiedzenie nastąpiło z ważnych powodów. Przepisy kodeksu cywilnego nie precyzują pojęcia ważnych powodów. Każdorazowa ocena, czy przyczyna złożenia wypowiedzenia jest istotna, musi być dokonywana na podstawie całokształtu okoliczności konkretnego przypadku. Ocena czy narastający konflikt w obrębie zarządu jest ważnym powodem uzasadniającym wypowiedzenie może być dokonana jedynie po wnikliwym zbadaniu stanu faktycznego.
W przypadku rezygnacji bez ważnego powodu dla przypisania odpowiedzialności konieczne jest ustalenie związku przyczynowego między dokonaniem rezygnacji, a szkodą poniesioną przez spółkę. Koncepcja adekwatnego związku przyczynowego pozwala na przypisanie szkody, która jest normalnym i typowym następstwem działania sprawcy. Ocena czy w konkretnym stanie faktycznym będzie można mówić o adekwatnym związku przyczynowym zależy od wszystkich okoliczności danej sprawy, które ostatecznie zostaną rozpatrzone przez Sąd zgodnie z zasadami wiedzy i doświadczenia życiowego. Odnosząc się zaś do drugiego z zadanych pytań, można wskazać co następuje. Zgodnie z art. 211 k.s.h. członek zarządu nie może bez zgody spółki zajmować się interesami konkurencyjnymi ani też uczestniczyć w spółce konkurencyjnej jako wspólnik spółki cywilnej, spółki osobowej lub jako członek organu spółki kapitałowej bądź uczestniczyć w innej konkurencyjnej osobie prawnej jako członek organu. Zakaz ten obejmuje także udział w konkurencyjnej spółce kapitałowej w przypadku posiadania przez członka zarządu co najmniej 10% udziałów lub akcji tej spółki albo prawa do powołania co najmniej jednego członka zarządu. Dyspozycje tego artykułu nie obejmują jednak byłych członków zarządu.
Zakaz konkurencji po ustaniu stosunku pracy może wynikać z umowy zawartej pracownika i pracodawcę uregulowanej w kodeksie pracy w art. 1012. Informacje o umowie o zakazie konkurencji znajdują się w artykule Zakaz konkurencji w umowach o pracę
W braku takiej umowy zasadniczo zakaz konkurencji po ustaniu stosunku pracy należy oceniać w oparciu o przepisy ustawy o nieuczciwej konkurencji. Ustawa ta wprowadza jako jeden z czynów nieuczciwej konkurencji, w art. 11 przekazanie, ujawnienie lub wykorzystanie cudzych informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa albo ich nabycie od osoby nieuprawnionej, jeżeli zagraża lub narusza interes przedsiębiorcy. Ustawa wyraźnie przewiduje, że przepis ten stosuje się także do osoby, która świadczyła pracę na podstawie stosunku pracy lub innego stosunku prawnego przez okres trzech lat od jego ustania, chyba, że umowa stanowi inaczej albo ustał stan tajemnicy. Dla rozstrzygnięcia, czy swoim zachowaniem pracownik popełnił czyn nieuczciwej konkurencji, wskazany w powołanym wyżej przepisie, trzeba przytoczyć definicję tajemnicy przedsiębiorstwa zawartą w ustępie 4 art. 11, zgodnie z nim tajemnicą przedsiębiorstwa są nieujawnione do wiadomości publicznej informacje techniczne, technologiczne, organizacyjne przedsiębiorstwa lub inne informacje posiadające wartość gospodarczą, co do których przedsiębiorca podjął niezbędne działania w celu zachowania ich poufności. Sam fakt zatrudnienia w spółce prowadzącej ten sam rodzaj działalności gospodarczej, jaki prowadzi były pracodawca nie może zostać uznany za czyn nieuczciwej konkurencji, o ile nie zachodzą dodatkowe okoliczności wskazujące, że przy prowadzeniu tej działalności przez pracownika naruszona została tajemnica przedsiębiorstwa byłego pracodawcy przez wykorzystanie informacji organizacyjnych nieujawnionych do publicznej działalności.
