Odpowiedź prawnika: Spłacanie kredytów po zmarłym ojcu
Na podstawie art. 1012 kodeksu cywilnego, spadkobierca może bądź przyjąć spadek bez ograniczenia odpowiedzialności za długi (przyjęcie proste), bądź przyjąć spadek z ograniczeniem tej odpowiedzialności (przyjęcie z dobrodziejstwem inwentarza), bądź też spadek odrzucić.
Z momentem przyjęcia spadku wprost spadkobierca wchodzi w ogół praw i obowiązków spadkodawcy, a tym samy odpowiada również za długi spadkowe. Z opisanego stanu faktycznego wynika, iż Pani i siostry, Pani Mama oraz dwoje małoletnich dzieci ojca z drugiego związku, dziedziczą z ustawy. W związku z powyższym Mama będzie dziedziczyła 5/20 spadku a każde z dzieci ojca będzie dziedziczyło po 3/20 części spadku.
Zgodnie z art. 931 kodeksu cywilnego, w pierwszej kolejności powołane są z ustawy do spadku dzieci spadkodawcy oraz jego małżonek; dziedziczą oni w częściach równych. Jednakże część przypadająca małżonkowi nie może być mniejsza niż jedna czwarta całości spadku.
Pani Mama będzie dziedziczyła po ojcu ponieważ nie orzeczono między nimi rozwodu ani separacji, ani też nie został złożony pozew tym przedmiocie. W związku z powyższym, dziedzicząc spadek po ojcu odpowiadają Panie za jego długi. Można się jednak uchylić od tej odpowiedzialności poprzez złożenie oświadczenie o odrzuceniu spadku.
Oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku może być złożone w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania.
Brak oświadczenia spadkobiercy w powyższym terminie jest jednoznaczny z prostym przyjęciem spadku. Brak oświadczenia spadkobiercy w powyższym terminie jest jednoznaczny z prostym przyjęciem spadku. Jednakże gdy spadkobiercą jest osoba nie mająca pełnej zdolności do czynności prawnych albo osoba, co do której istnieje podstawa do jej całkowitego ubezwłasnowolnienia, albo osoba prawna, brak oświadczenia spadkobiercy w terminie jest jednoznaczny z przyjęciem spadku z dobrodziejstwem inwentarza. Jeżeli choćby jeden ze spadkobierców przyjął spadek z dobrodziejstwem inwentarza, to wszystcy spadkobiercy którzy w terminie nie złożyli oświadczenia odnośnie przyjęcia spadku, przyjmuja spadek z dobrodziejstwem inwentarza.
Z racji tego, że dzieci ojca z drugiego związku są małoletnie, w przypadku nie złożenia w/w oświadczenie będą one dziedziczyły spadek po ojcu z dobrodziejstwem inwentarza.
Spadkobierca, który spadek odrzucił, zostaje wyłączony od dziedziczenia, tak jakby nie dożył otwarcia spadku (art. 1020 kodeksu cywilnego), taki spadkobierca nie wchodzi w ogół praw i obowiązków spadkodawcy, a w związku z tym nie jest też odpowiedzialny za długi spadkowe.
W tym miejscu należy również wskazać, że zgodnie z art. 1024 § 1 kodeksu cywilnego jeżeli spadkobierca odrzucił spadek z pokrzywdzeniem wierzycieli, każdy z wierzycieli, którego wierzytelność istniała w chwili odrzucenia spadku, może żądać, ażeby odrzucenie spadku zostało uznane za bezskuteczne w stosunku do niego według przepisów o ochronie wierzycieli w razie niewypłacalności dłużnika. Chodzi tu jednak o wierzycieli spadkobiercy, a nie wierzycieli spadkodawcy. Oznacza to, że to wierzyciele spadkobierców (Pani i sióstr) mogliby żądać uznania odrzucenia przez Panie spadku za bezskuteczne. Nie mają takiego uprawnienia wierzyciele spadkodawcy.
Jeśli wszyscy spadkobiercy odrzucą spadek, wtedy spadek przypada gminie ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy jako spadkobiercy ustawowemu. Z mocy prawa przyjmuje się, że gmina przyjmuje spadek z dobrodziejstwem inwentarza, zatem wierzyciele mogą dochodzić należności (od gminy jako spadkobiercy) tylko do wartości ustalonego w inwentarzu stanu czynnego spadku. Spadkobiercy, którzy odrzucą spadek, nie są odpowiedzialni za długi spadkowe.
Jak więc wynika z powyższego, jeżeli w terminie 6 miesięcy odrzucą Panie spadek, wówczas nie będą Panie odpowiadały za długi spadkodawcy.
Odrzucić spadek mogą Panie na 2 sposoby:
-
poprzez oświadczenie złożona przed notariuszem;
-
poprzez oświadczenie złożone przed sądem.
Zgodnie z art. 1018 § 3 kodeksu cywilnego, oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku składa się przed sądem lub przed notariuszem. Można je złożyć ustnie lub na piśmie z podpisem urzędowo poświadczonym. Pełnomocnictwo do złożenia oświadczenia o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku powinno być pisemne z podpisem urzędowo poświadczonym.
Art. 641 § 1 kodeksu postępowania cywilnego oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku powinno zawierać:
-
imię i nazwisko spadkodawcy, datę i miejsce jego śmierci oraz miejsce jego ostatniego zamieszkania;
-
tytuł powołania do spadku; (ustawa, testament)
-
treść złożonego oświadczenia.
Oświadczenie powinno również zawierać wymienienie wszelkich wiadomych składającemu oświadczenie osób należących do kręgu spadkobierców ustawowych, jak również wszelkich testamentów, chociażby składający oświadczenie uważał je za nieważne, oraz danych dotyczących treści i miejsca przechowywania testamentów. Przy oświadczeniu należy złożyć wypis aktu zgonu spadkodawcy albo prawomocne orzeczenie sądowe o uznaniu za zmarłego lub o stwierdzeniu zgonu, jeżeli dowody te nie zostały już poprzednio złożone. Jeżeli oświadczenie złożono ustnie, z oświadczenia sporządza się protokół. Tylko te dokumenty są niezbędne.
