3.6.2019

A.J.
Zespół e-prawnik.pl

Stworzenie bardziej efektywnego systemu pomocy i wsparcia weteranów, m.in. dodatkowe uprawnienia dla poszkodowanych żołnierzy, większe dodatki finansowe, kompleksową opiekę medyczną i turnusy leczniczo-rehabilitacyjne, środki na kształcenie weteranów – to przewiduje przyjęty przez Radę Ministrów projekt ustawy o zmianie ustawy o weteranach działań poza granicami państwa oraz niektórych innych ustaw. Zakłada on również, że w ramach Wojskowego Instytutu Medycznego powstanie też specjalistyczny oddział – Centrum Leczenia Weteranów. Teraz zajmie się nim Sejm.

Większe wsparcie i pomoc dla weteranów

Celem przygotowanej nowelizacji jest stworzenie bardziej efektywnego systemu pomocy i wsparcia. Projekt nowelizacji zakłada zwiększenie pomocy dla weteranów i weteranów poszkodowanych.

Przewidziano także regulacje doprecyzowujące kwestie przyznawania statusu weterana lub weterana poszkodowanego, oraz rozszerzające zakres uprawnień i określające źródła finansowania niektórych wydatków w ustawie o weteranach działań poza granicami państwa, a także w ustawie o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, w ustawie o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych oraz w ustawie o zasadach użycia lub pobytu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej poza granicami państwa.

Zwiększenie wysokości dodatku dla weterana poszkodowanego

Zaproponowano zwiększenie wysokości dodatku dla weterana poszkodowanego oraz nadanie uprawnień do dodatku grupie weteranów poszkodowanych posiadających uszczerbek na zdrowiu w wysokości od 1 do 9 proc. Projekt zakłada więc wprowadzenie dodatku dla weteranów poszkodowanych, którzy pobierają emeryturę lub rentę inwalidzką i mają orzeczony uszczerbek na zdrowiu od 1% do 9%. 

Wysokość dodatku uzależniona jest od ustalonego procentu uszczerbku na zdrowiu, doznanego wskutek wypadku pozostającego w związku z działaniami poza granicami państwa lub choroby nabytej podczas wykonywania zadań lub obowiązków służbowych w ramach działań poza granicami państwa, z tytułu których przyznano świadczenia odszkodowawcze. 

Przyjęto zasadę, że im wyższy uszczerbek, tym wyższy wzrost dodatku:

• od 1 do 9 proc. uszczerbku – 5 proc. podstawy wymiaru;
• od 10 do 20 proc. uszczerbku – 10 proc. podstawy wymiaru;
• od 21 do 30 proc. uszczerbku – 20 proc. podstawy wymiaru;
• od 31 do 40 proc. uszczerbku – 40 proc. podstawy wymiaru;
• od 41 do 50 proc. uszczerbku – 50 proc. podstawy wymiaru;
• od 51 do 60 proc. uszczerbku – 80 proc. podstawy wymiaru;
• od 61 do 70 proc. uszczerbku – 100 proc. podstawy wymiaru;
• od 71 do 80 proc. uszczerbku – 110 proc. podstawy wymiaru;
• od 81 do 90 proc. uszczerbku – 120 proc. podstawy wymiaru;
• powyżej 90 proc. uszczerbku – 130 proc. podstawy wymiaru.

W projektowanej ustawie przewidziano zwiększenie dodatku dla weteranów poszkodowanych, którzy pobierają emeryturę lub rentę inwalidzką i mają orzeczony uszczerbek na zdrowiu ponad 30%  - w wysokości od 10% do 50% najniższej emerytury.

Kompleksowa opieka medyczna dla weteranów poszkodowanych z co najmniej 30 proc. uszczerbkiem na zdrowiu

Propozycja rządowa przewiduje kompleksową opiekę medyczną dla osób z uszczerbkiem na zdrowiu co najmniej 30%, które doznały urazu lub nabyły chorobę podczas wykonywania zadań poza granicami państwa ponad limity finansowania określone przez NFZ. Finansowanie świadczeń będzie odbywać się z budżetu MON i innych, właściwych resortów. Innymi słowy, zaproponowano uprawnienie do leczenia – poza kolejnością i bezterminowo – weteranów poszkodowanych, z co najmniej 30 proc. uszczerbkiem na zdrowiu w przypadku wszystkich schorzeń, nawet jeśli nie są bezpośrednio związane z urazami bądź chorobami powstałymi w czasie działań poza granicami państwa.

Ponadto zaproponowano dla weteranów poszkodowanych z uszczerbkiem 30 proc. i wyższym, dostęp do bezpłatnego zaopatrzenia w leki i środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyroby medyczne.

Projekt zakłada też, że w ramach Wojskowego Instytutu Medycznego powstanie specjalistyczny oddział – Centrum Leczenia Weteranów.

Przyznanie prawa do udziału w turnusach readaptacyjno-kondycyjnych

Projekt zakłada bezpłatne turnusy readaptacyjno-kondycyjne dla weteranów poszkodowanych z uszczerbkiem na zdrowiu co najmniej 30% wraz z jednym pełnoletnim członkiem rodziny.

Weteranom poszkodowanym, których uszczerbek na zdrowiu wynosi co najmniej 30 proc., zaproponowano więc raz w roku przyznanie uprawnień do udziału w bezpłatnych turnusach readaptacyjno-kondycyjnych.

Z turnusów tych będą mogli skorzystać weterani poszkodowani, którzy nie wymagają wysoce specjalistycznego leczenia w warunkach szpitalnych, w tym w szpitalach uzdrowiskowo-rehabilitacyjnych. W turnusach, wraz z weteranem poszkodowanym, będzie mógł bezpłatnie uczestniczyć pełnoletni najbliższy członek rodziny.

Rozszerzenie prawa do udziału w turnusach leczniczo-profilaktycznych

Projekt zakłada bezpłatne turnusy leczniczo-profilaktyczne dla żołnierzy, pracowników wojska oraz funkcjonariuszy SWW, SKW, Policji, Państwowej Straży Pożarnej, BOR/SOP, ABW, Agencji Wywiadu oraz Straży Granicznej, którzy wykonywali zadania poza granicami kraju. Ustawa wprowadzi też 50% zniżkę na pobyt dla jednego pełnoletniego członka rodziny. Zaproponowano więc rozszerzenie prawa do udziału w bezpłatnych turnusach leczniczo-profilaktycznych na pracowników wojska wykonujących zadania poza granicami państwa oraz funkcjonariuszy: Służby Wywiadu Wojskowego, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Policji, Państwowej Straży Pożarnej, Biura Ochrony Rządu, Służby Ochrony Państwa, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu i Straży Granicznej. W tych przypadkach przewidziano sfinansowanie przez budżet państwa 50 proc. kosztu pobytu osoby towarzyszącej.

Rozszerzenie prawa do uzyskania pomocy finansowej na naukę

Zaproponowano rozszerzenie prawa do uzyskania pomocy finansowej na naukę.

Obecnie weteran poszkodowany-żołnierz ma prawo do uzyskania pomocy finansowej na jedną z  form kształcenia:

• naukę na poziomie szkoły ponadpodstawowej;
• studia pierwszego stopnia;
• studia drugiego stopnia;
• jednolite studia magisterskie;
• studia podyplomowe.

W przypadku weteranów poszkodowanych-żołnierzy, dla których ustalony uszczerbek na zdrowiu wynosi co najmniej 30 proc., wprowadzona ma być zasada, że pomoc finansowa może być przyznana na dwie z wymienionych form kształcenia. Oznacza to rozszerzenie pomocy finansowej na naukę dla weteranów poszkodowanych, którzy mają orzeczony uszczerbek na zdrowiu co najmniej 30%. Ustawa pozwoli dofinansowywać dwie formy kształcenia.

Rozszerzenie na wszystkich weteranów poszkodowanych uprawnienia do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego oraz przyznanie im dodatkowych uprawnień

Wszyscy weterani poszkodowani uzyskają ulgi w przejazdach środkami publicznego transportu zbiorowego oraz komunikacji miejskiej.

Zaproponowano nowiem rozszerzenie na wszystkich weteranów poszkodowanych uprawnienia do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego. Obecnie rozwiązanie to stosuje się tylko do weteranów poszkodowanych pobierających rentę inwalidzką z tytułu urazów lub chorób powstałych w związku z udziałem w działaniach poza granicami państwa. Jednocześnie zaproponowano przepis umożliwiający weteranowi i weteranowi poszkodowanemu bezpłatne korzystanie z hali sportowej, siłowni i pływalni będących w zasobie jednostek samorządu terytorialnego. Weterani i weterani poszkodowani będą więc mogli bezpłatnie korzystać z hal sportowych, siłowni i pływalni jednostek samorządu terytorialnego.

W przypadku żołnierzy zawodowych i funkcjonariuszy Służby Wywiadu Wojskowego, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Policji, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Ochrony Państwa, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu i Straży Granicznej posiadających status weterana poszkodowanego – zaproponowano przyznanie dodatkowego urlopu wypoczynkowego w wymiarze 5 dni roboczych. Ponadto, zaproponowano wszystkim weteranom poszkodowanym prawo do bezpłatnego wstępu do muzeów państwowych i zwolnienie z opłat abonamentu RTV.

Pierwszeństwo w umieszczeniu w Domu Emeryta Wojskowego oraz Domu Weterana ze zmniejszeniem odpłatności weterana poszkodowanego za pobyt w Domu Weterana

Przewidziano ograniczenie wysokości opłaty za pobyt w Domu Weterana. Mianowicie zaproponowano ograniczenie wysokości opłaty za pobyt w Domu Weterana dla weterana poszkodowanego. Miesięczną opłatę ustalono w wysokości odpowiadającej 250 proc. najniższej emerytury, z tym że opłata nie może być wyższa niż kwota odpowiadająca 50 proc. miesięcznego dochodu weterana poszkodowanego w rozumieniu przepisów o pomocy społecznej.

Pierwszeństwo w umieszczeniu w Domu Weterana będą mieć weterani i weterani poszkodowani, a w Domu Emeryta Wojskowego – emeryci i renciści wojskowi mający status weterana poszkodowanego szczególnie zasłużeni z tytułu działalności na rzecz suwerennej i demokratycznej Rzeczypospolitej Polskiej lub odznaczeni Orderem Virtuti Militari albo Orderem Krzyża Wojskowego.

Inne formy wsparcia

Projektowana nowelizacja zakłada także:

• dodatkowy urlop wypoczynkowy w wymiarze 5 dni roboczych dla żołnierzy zawodowych, funkcjonariuszy SWW, SKW, Policji, Państwowej Straży Pożarnej, BOR/SOP, ABW, Agencji Wywiadu oraz Straży Granicznej ze statusem weterana poszkodowanego.
• bezpłatny wstęp do muzeów państwowych dla weteranów i weteranów poszkodowanych.
• zwolnienie z podatku dochodowego w zakresie abonamentu RTV dla weteranów poszkodowanych oraz turnusów readaptacyjno-kondycyjnych.
• rozszerzenie definicji misji pokojowej/stabilizacyjnej, dzięki czemu status weterana lub weterana poszkodowanego będą mogli uzyskać m.in. uczestnicy międzynarodowych komisji kontroli i nadzoru nad zawieszeniem działań wojennych w Korei i Indochinach.

Informacje dodatkowe

Nowe przepisy mają wejść w życie po 30 dniach od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.

Zaproponowana nowelizacja uwzględnia szereg postulatów zgłaszanych przez środowisko weteranów. Projekt poddano szerokim uzgodnieniom i konsultacjom. 

- "To projekt, który przygotowywałem razem ze środowiskiem weteranów. Szczególnie chciałbym podziękować Stowarzyszeniu Rannych i Poszkodowanych Poza Granicami Kraju, z Panem Prezesem Tomaszem Klocem na czele. Ten projekt spełnia oczekiwania weteranów, rozszerza zakres pomocy świadczonej przez państwo Polskie wobec tych, którzy odnieśli rany na misjach. A więc rząd działa w ten sposób, żeby zapewnić jak najlepszą opiekę dla weteranów, jak najlepszą opiekę dla tych, którzy narażali swoje życie i zdrowie służąc Polsce" – zaznaczył minister. 

Na 8 maja 2019 r. status weterana posiadały łącznie 22 482 osoby, a status weterana poszkodowanego – 857 osób.

Podczas działań poza granicami kraju poległo 120 polskich żołnierzy i pracowników wojska. Największe straty Wojsko Polskie poniosło podczas misji w Afganistanie, gdzie zginęło 44 Polaków i w Iraku, z której to misji nie wróciło 22 polskich żołnierzy.

Polscy żołnierze oraz pracownicy wojska uczestniczyli oraz uczestniczą w działaniach Komisji Międzynarodowych, operacjach Organizacji Narodów Zjednoczonych, Unii Europejskiej oraz NATO. Pełnią zadania polegające na utrzymaniu pokoju, stabilizacji sytuacji w regionie oraz walce z międzynarodowym terroryzmem. Często włączają się także w działania humanitarne. Aktualnie żołnierze WP służą w Afganistanie, Kosowie, Bośni i Hercegowinie, Łotwie, Rumunii, Republice Środkowej Afryki, Państwie Kuwejt, Republice Iraku oraz w basenie Morza Śródziemnego. Dzięki udziałowi w misjach znacznie podniósł się ich poziom wyszkolenia.