Czas pracy w ruchu ciągłym - opinia prawna

Stan faktyczny

Pracuję w tzw. ruchu ciągłym, w systemie 3 zmianowym. Jest to konieczne ze względu na zabezpieczenia prawidłowego procesu produkcyjnego. W zakładzie tak jest zorganizowany czas pracy, że dla mnie przekłada się to na 10, 11, czasem 12 godzin dziennie, przeciętnie 55 na tydzień. Czy w związku z tym, że jest to praca w ruchu ciągłym nie przysługuje mi dodatek za pracę w nocy ani dodatek za pracę w godzinach nadliczbowych?

Opinia prawna

Niniejsza opinia prawna została sporządzona w oparciu o: ustawę z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jednolity: Dz. U. 1998 r., Nr 21, poz. 94 ze zmianami).

Czasem pracy jest czas, w którym pracownik pozostaje w dyspozycji pracodawcy w zakładzie pracy lub w innym miejscu wyznaczonym do wykonywania pracy. Ustawodawca zdecydował, że nie może on przekraczać 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym nie przekraczającym 4 miesięcy. Od tej generalnej reguły istnieją wyjątki. Jednym z nich jest czas pracy w ruchu ciągłym. Praca, która ze względu na technologię produkcji albo konieczność ciągłego zaspokajania potrzeb ludności nie może być wstrzymana, rządzi się swoimi prawami. Dla jej pracowników ustawodawca inaczej skonstruował czas pracy. Może być on bowiem przedłużony do 43 godzin przeciętnie na tydzień w przyjętym okresie rozliczeniowym, trwającym nie dłużej niż 4 tygodnie. W granicach tej normy czas pracy może być przedłużony jednego dnia w niektórych tygodniach do 12 godzin.

Dzienny czas pracy w ruchu ciągłym wydłużony ponad wynikające z ogólnej zasady 8 godzin nie powinien, generalnie przekraczać 12 godzin. Do tych 12 godzin może być wydłużony tylko jednego dnia i to w niektórych tylko tygodniach. Natomiast w granicach od 8 do 12 nie ma ograniczeń w ustalaniu czasu pracy w ruchu ciągłym poza zasadą nie przekraczania 43 godzin przeciętnie na tydzień w okresie rozliczeniowym, trwającym nie dłużej niż 4 tygodnie.

Dodatek za godziny nadliczbowe

Przekroczenie norm, o których mowa wyżej powoduje, że mamy do czynienia z praca w godzinach nadliczbowych za którą przysługuje dodatek.
Za pracę w godzinach nadliczbowych, oprócz normalnego wynagrodzenia, przysługuje dodatek w wysokości:

• 50% wynagrodzenia - za pracę w godzinach nadliczbowych przypadających w dni powszednie oraz w niedziele i święta będące dla pracownika dniami pracy zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy a

• 100% wynagrodzenia - za pracę w godzinach nadliczbowych przypadających w nocy, w godzinach nadliczbowych w niedziele i święta nie będące dla pracownika dniami pracy zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy, a także w godzinach nadliczbowych przypadających w dniu wolnym od pracy udzielonym w zamian za pracę w niedzielę lub w święto będące dla pracownika dniami pracy zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy.

Trzeba pamiętać, że dodatek za godziny nadliczbowe przysługuje także za każdą godzinę pracy przekraczającą przeciętną tygodniową normę czasu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym. Z tym, że nie przysługuje on, jeżeli przekroczenie przeciętnej tygodniowej normy czasu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym nastąpiło w wyniku pracy w godzinach nadliczbowych, za które pracownikowi przysługuje prawo do dodatku za przekroczenia dobowej normy czasu pracy.

Należy podkreślić, że nawet w ruchu ciągłym obowiązuje reguła by rozkład czasu pracy nie przekraczał 8 godzinna dobę w stosunku do:

1. pracowników zatrudnionych na stanowiskach pracy, na których występują przekroczenia najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia,

2. pracownic w ciąży,

3. pracownic opiekujących się dzieckiem do lat 4, bez ich zgody.

Dodatek za pracę nocy

Pora nocna obejmuje 8 godzin między godzinami 21.00 a 7.00. Pracującym w nocy jest pracownik, którego rozkład czasu pracy obejmuje w każdej dobie co najmniej 3 godziny pracy w porze nocnej lub którego co najmniej 1/4 czasu pracy w okresie rozliczeniowym przypada na porę nocną. Pracownikowi pracującemu w nocy, także w ruchu ciągłym, przysługuje dodatek za pracę w nocy w wysokości 20% stawki godzinowej wynikającej z najniższego wynagrodzenia określonego w ustawie z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę.

Michał Włodarczyk

Radca Prawny

Zajmuje się sprawami osób fizycznych jak również przedsiębiorców. Posiada rozległe doświadczenie w poradnictwie w sprawach życiowych osób fizycznych jak również profesjonalnych problemów prawnych przedsiębiorców. Bazując na swoim doświadczeniu skutecznie doradza w sprawach osób fizycznych jak i przedsiębiorców zawsze dbając o praktyczną stronę problemów prawnych z jakimi zwracają się do niego jego klienci.