Obowiązywanie zakazu konkurencji - opinia prawna

Stan faktyczny

Podczas podpisywania umowy o pracę podpisałem również klauzulę o zakazie konkurencji na okres 1 roku po ustaniu obowiązku pracy. Jednakże pracodawca zawarł w niej zabezpieczenie: ,, o ile Pracodawca nie oświadczy na piśmie inaczej. Po ustaniu stosunku pracy oświadczył na piśmie, że zwalnia mnie z zakazu konkurencji. Chcę wiedzieć, czy miał prawo a jeżeli nie to w jaki sposób dochodzić swoich praw czyli oczywiście 25 % rocznej pensji.

Opinia prawna

Zgodnie z regulacją Kodeksu Pracy pracodawca może z pracownikiem, obok umowy o pracę, zawrzeć nową, odrębną umowę o zakazie konkurencji. Pojęcie zakazu konkurencji nie posiada swej ustawowej definicji. Od ustaleń zawartych między pracodawcą, a pracownikiem zależy w jaki sposób wspomniany zakaz zostanie określony i skonkretyzowany. Wydaje się, iż ogólnie zakaz konkurencji będzie zmierzał do eliminowania działalności pokrywającej się z zakresem podstawowej, ubocznej lub planowanej działalności pracodawcy, jak również będzie zmierzał do wyeliminowania możliwości wykorzystywania przez pracownika ważnych informacji pozostających w dyspozycji pracodawcy.
Zakaz konkurencji obowiązywać może w czasie trwania umowy o pracę, jakkolwiek dopuszczalne jest ustalenie, iż zakaz ten powstanie po ustaniu stosunku pracy. W takim przypadku musi być jednak dokładnie sprecyzowany okres obowiązywania zakazu oraz wysokość odszkodowania, które należy się pracownikowi od pracodawcy.
Umowa o zakazie konkurencji podlega wszelkim rygorom prawa pracy. Zastrzeganie w niej postanowień mniej korzystnych niż przewidziane przepisami prawa pracy może powodować ich nieważność. Wątpliwe jest tym samym np. zastrzeganie kar umownych za naruszenie zakazu konkurencji.
Dylemat ten nie istnieje jednak w odniesieniu do zawartej w takiej umowie klauzuli ,, o ile Pracodawca nie oświadczy na piśmie inaczej ''. Jest to wyraźne postanowienie skuteczne i dopuszczalne według prawa cywilnego. W tym przypadku nie można raczej mówić o tym, iż taki zapis jest mniej korzystny dla pracownika. Stanowi on swoistą drogę umożliwiającą pracodawcy zwolnienie pracownika z ograniczeń jakie wynikały z zawartej umowy o zakazie konkurencji i nie powinien być traktowany jako przykład ograniczenia uprawnień pracownika.

Zakaz konkurencji co do zasady przestaje obowiązywać z upływem terminu, na jaki umowa została zawarta. Jednakże przestaje on obowiązywać przed upływem tego terminu, w sytuacji, gdy ustały przyczyny uzasadniające taki zakaz (art. 1012 § 2 kodeksu pracy) np. pracodawca zaprzestał działalności, której dotyczy zakaz czy pracodawca nie wywiązuje się z obowiązku wypłaty należnego pracownikowi odszkodowania. Niektóre z orzeczeń sądów wskazują, że w takich sytuacjach ustaje wprawdzie zakaz konkurencji, ale pracodawca ma w dalszym ciągu obowiązek wypłaty odszkodowania (25% wynagrodzenia). Z przykrością jednak stwierdzam, że te orzeczenia odnoszą się do innego stanu faktycznego. W przedstawionej sytuacji wyraźny zapis umowy, na który Pan się zgodził zezwalał na jednostronne wypowiedzenie umowy o zakazie konkurencji.
Podsumowując stwierdzić należy, iż pracodawca składając w przepisanej formie oświadczenie o zwolnieniu z zakazu konkurencji, działając w pełnej zgodzie względem postanowień zawartej umowy, postąpił zgodnie z prawem i nie może być raczej mowy o jakimkolwiek naruszeniu w tym względzie przepisów prawa.

Michał Włodarczyk

Radca Prawny

Zajmuje się sprawami osób fizycznych jak również przedsiębiorców. Posiada rozległe doświadczenie w poradnictwie w sprawach życiowych osób fizycznych jak również profesjonalnych problemów prawnych przedsiębiorców. Bazując na swoim doświadczeniu skutecznie doradza w sprawach osób fizycznych jak i przedsiębiorców zawsze dbając o praktyczną stronę problemów prawnych z jakimi zwracają się do niego jego klienci.