Oznaczenie terytorium pochodzenia z terytorium okupowanego...

TrybunaÅ‚ SprawiedliwoÅ›ci Unii Europejskiej 12 listopada 2019 r. wydaÅ‚ wyrok w sprawie C-363/18 - Organisation juive européenne, Vignoble Psagot Ltd przeciwko Ministre de l’Économie et des Finances. Wynika z niego, że na Å›rodkach spożywczych pochodzÄ…cych z terytoriów okupowanych przez PaÅ„stwo Izrael należy umieszczać oznaczenie ich terytorium pochodzenia, wraz z informacjÄ… o takim wÅ‚aÅ›nie pochodzeniu w przypadku, gdy pochodzÄ… one z osiedla izraelskiego znajdujÄ…cego siÄ™ na tym terytorium.

Porady prawne

Czego dotyczyła sprawa?

W wydanym w dniu 12 listopada 2019 r. wyroku w sprawie C-363/18 - Organisation juive européenne i Vignoble Psagot, dotyczÄ…cym wykÅ‚adni rozporzÄ…dzenia (UE) nr 1169/2011 (tj. rozporzÄ…dzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 z dnia 25 października 2011 r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywnoÅ›ci, zmiany rozporzÄ…dzeÅ„ Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1924/2006 i (WE) nr 1925/2006 oraz uchylenia dyrektywy Komisji 87/250/EWG, dyrektywy Rady 90/496/EWG, dyrektywy Komisji 1999/10/WE, dyrektywy 2000/13/WE Parlamentu Europejskiego i Rady, dyrektyw Komisji 2002/67/WE i 2008/5/WE oraz rozporzÄ…dzenia Komisji (WE) nr 608/2004, Dz.U. 2011 L 304, s. 18), TrybunaÅ‚ w skÅ‚adzie wielkiej izby rozstrzygnÄ…Å‚, że na Å›rodkach spożywczych pochodzÄ…cych z terytoriów okupowanych przez PaÅ„stwo Izrael należy umieszczać nie tylko oznaczenie ich terytorium pochodzenia, lecz również, w przypadku gdy pochodzÄ… one z miejscowoÅ›ci stanowiÄ…cej lub stanowiÄ…cych osiedle izraelskie znajdujÄ…ce siÄ™ na tym terytorium, informacjÄ™ o takim wÅ‚aÅ›nie pochodzeniu.

Przedmiotem zawisÅ‚ego w postÄ™powaniu głównym sporu miÄ™dzy Organisation juive européenne i Vignoble Psagot Ltd. a Ministre de l’économie et des Finances [francuskim ministrem gospodarki i finansów] jest zgodność z prawem [ministerialnej] opinii w sprawie oznaczania pochodzenia towarów z terytoriów okupowanych przez PaÅ„stwo Izrael od czerwca 1967 r., ustanawiajÄ…cej wymóg umieszczania na tych Å›rodkach spożywczych takich oznaczeÅ„. Opinia ta zostaÅ‚a wydana po opublikowaniu przez KomisjÄ™ EuropejskÄ… zawiadomienia interpretujÄ…cego w sprawie oznaczania pochodzenia towarów z tych terytoriów (zawiadomienie interpretujÄ…ce Komisji Europejskiej z dnia 12 listopada 2015 r. w sprawie oznaczania pochodzenia towarów z terytoriów okupowanych przez Izrael od czerwca 1967 r., Dz.U. 2015, C 375, s. 4).

Interpretacja TSUE

W pierwszej kolejnoÅ›ci TrybunaÅ‚ zauważyÅ‚, że kraj lub miejsce pochodzenia Å›rodka spożywczego musi, zgodnie z art. 9 i 26 rozporzÄ…dzenia nr 1169/2011, być oznaczone w sytuacji, gdy pominiÄ™cie takiego oznaczenia może wprowadzać konsumentów w bÅ‚Ä…d, dajÄ…c im do zrozumienia, iż ten Å›rodek spożywczy pochodzi z kraju lub miejsca innego niż jego rzeczywisty kraj lub rzeczywiste miejsce pochodzenia. Ponadto zauważyÅ‚ on, że w przypadku gdy na tym Å›rodku spożywczym umieszczone zostaÅ‚o oznaczenie jego pochodzenia, nie może ono wprowadzać w bÅ‚Ä…d. W drugiej kolejnoÅ›ci TrybunaÅ‚ doprecyzowaÅ‚ zarówno wykÅ‚adniÄ™ pojÄ™cia „kraju pochodzenia” (artykuÅ‚ 9 ust. 1 lit. i) oraz art. 26 ust. 2 lit. a) rozporzÄ…dzenia nr 1169/2011), jak i pojęć „kraju” oraz „terytorium” w rozumieniu rozporzÄ…dzenia nr 1169/2011.

W tym wzglÄ™dzie wskazaÅ‚ on, że pojÄ™cie to zostaÅ‚o zdefiniowane w art. 2 ust. 3 tego rozporzÄ…dzenia poprzez odesÅ‚anie do unijnego kodeksu celnego (tj. do rozporzÄ…dzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 952/2013 z dnia 9 października 2013 r. ustanawiajÄ…cego unijny kodeks celny, Dz.U. 2013, L 269, s. 1), zgodnie z brzmieniem którego towary caÅ‚kowicie uzyskane w danym kraju lub na danym terytorium, czy też poddane w nim ostatniemu istotnemu przetworzeniu lub obróbce, uznawane sÄ… za pochodzÄ…ce z tego „kraju” lub „terytorium” (artykuÅ‚ 60 rozporzÄ…dzenia (UE) nr 952/2013).

W odniesieniu do terminu „kraj”, wielokrotnie stosowanego w traktacie UE i traktacie TFUE jako synonim terminu „paÅ„stwo”, TrybunaÅ‚ podniósÅ‚, że w celu zapewnienia spójnej interpretacji prawa Unii, terminowi temu należy nadać takie samo znaczenie w unijnym kodeksie celnym, i, co za tym idzie, w rozporzÄ…dzeniu nr 1169/2011.

PojÄ™cie „paÅ„stwa” oznacza zaÅ› suwerenny podmiot, który w ramach swoich granic geograficznych sprawuje peÅ‚niÄ™ uprawnieÅ„ przyznanych takim podmiotom przez prawo miÄ™dzynarodowe.

W odniesieniu do terminu „terytorium” TSUE zauważyÅ‚, że z samego już sformuÅ‚owania unijnego kodeksu celnego wynika, iż odnosi siÄ™ on do podmiotów innych niż „kraje”, a zatem − innych niż „paÅ„stwa”. W tym kontekÅ›cie TrybunaÅ‚ wyjaÅ›niÅ‚, że umieszczenie na Å›rodkach spożywczych oznaczenia, zgodnie z którym PaÅ„stwo Izrael jest ich „krajem pochodzenia”, choć Å›rodki te rzeczywiÅ›cie pochodzÄ… z jednego z terytoriów majÄ…cych swój wÅ‚asny status miÄ™dzynarodowy, odmienny od statusu tego paÅ„stwa, które sÄ… przez nie okupowane i podlegajÄ… jego ograniczonej jurysdykcji jako mocarstwa okupacyjnego w rozumieniu miÄ™dzynarodowego prawa humanitarnego, może wprowadzać konsumentów w bÅ‚Ä…d.

TrybunaÅ‚ rozstrzygnÄ…Å‚ wiÄ™c, że oznaczenie terytorium pochodzenia Å›rodków spożywczych takich jak te rozpatrywane jest obowiÄ…zkowe, w rozumieniu rozporzÄ…dzenia nr 1169/2011, w celu unikniÄ™cia wprowadzenia konsumentów w bÅ‚Ä…d co do faktu, że PaÅ„stwo Izrael jest obecne na tych terytoriach jako wÅ‚adza okupacyjna, a nie − jako suwerenny podmiot.

W trzeciej i ostatniej kolejnoÅ›ci, w odniesieniu do pojÄ™cia „miejsca pochodzenia” (artykuÅ‚ 9 ust. 1 lit. c) oraz art. 26 ust. 2 lit. a) rozporzÄ…dzenia nr 1169/2011) TSUE wskazaÅ‚, że należy rozumieć je jako odnoszÄ…ce siÄ™ do wszystkich poszczególnych obszarów geograficznych w obrÄ™bie danego kraju lub terytorium pochodzenia Å›rodka spożywczego, z wyjÄ…tkiem adresu producenta.

Wynika z tego, że w tym oznaczenie, zgodnie z którym dany Å›rodek spożywczy pochodzi z „osiedla izraelskiego” znajdujÄ…cego siÄ™ na jednym z „terytoriów okupowanych przez PaÅ„stwo Izrael”, można uznać za oznaczenie „miejsca pochodzenia” pod warunkiem, że w danym przypadku odnosi siÄ™ on do geograficznie okreÅ›lonego miejsca.

Ponadto, w odniesieniu do kwestii tego, czy oznaczenie „osiedle izraelskie” jest obowiÄ…zkowe, TrybunaÅ‚ przede wszystkim podkreÅ›liÅ‚, że osiedla zakÅ‚adane na niektórych okupowanych przez PaÅ„stwo Izrael terytoriach charakteryzujÄ… siÄ™ tym, że ucieleÅ›niajÄ… politykÄ™ przesiedlania ludnoÅ›ci prowadzonÄ… przez to paÅ„stwo poza jego terytorium, z naruszeniem zasad ogólnego miÄ™dzynarodowego prawa humanitarnego (artykuÅ‚ 49 akapit szósty Konwencji genewskiej o ochronie osób cywilnych w czasie wojny, zawartej w dniu 12 sierpnia 1949 r.).

Trybunał następnie rozstrzygnął, że pominięcie tego oznaczenia, wskutek którego oznaczone byłoby jedynie terytorium pochodzenia, może wprowadzić konsumentów w błąd. Nie mogą oni bowiem, w braku jakichkolwiek informacji mogących wyjaśnić im tę kwestię, wiedzieć, że dany środek spożywczy pochodzi z miejscowości lub grupy miejscowości stanowiących osiedle założone na jednym z tych terytoriów z naruszeniem przepisów międzynarodowego prawa humanitarnego.

TSUE zauważyÅ‚ zaÅ›, że, zgodnie z przepisami rozporzÄ…dzenia nr 1169/2011 (motywy 3 i 4 oraz art. 3 ust. 1 rozporzÄ…dzenia nr 1169/2011), dziÄ™ki udzielanym im informacjom konsumenci powinni mieć możliwość podjÄ™cia Å›wiadomej decyzji, ze szczególnym uwzglÄ™dnieniem uwarunkowaÅ„ nie tylko natury zdrowotnej, ekonomicznej, Å›rodowiskowej czy spoÅ‚ecznej, lecz również wzglÄ™dów etycznych czy też majÄ…cych zwiÄ…zek z poszanowaniem prawa miÄ™dzynarodowego.

Trybunał podkreślił w tym zakresie, że takie względy mogą wpływać na podejmowane przez konsumentów decyzje.


A.J.
Zespół e-prawnik.pl

Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne

Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?


Masz inne pytanie do prawnika?

 

Komentarze

    Nie dodano jeszcze żadnego komentarza. Bądź pierwszy!!

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika